Είναι γνωστό ότι στην αρχαιότητα υπήρχαν πάρα πολλές γιορτές, καθ' όλη την διάρκεια του έτους.
Γιορτές, περισσότερο ή λιγότερο σημαντικές, περισσότερο ή λιγότερο μεγαλοπρεπείς, τοπικές ή πανελλήνιες, για κάθε σημαντική στιγμή της ζωής του ανθρώπου.
Η χριστιανική ορθόδοξη εκκλησία έχει πολλούς δεσμούς, άλλους περισσότερο και άλλους λιγότερο φανερούς, μ' ένα προχριστιανικό παρελθόν.
Ο ορθόδοξος χριστιανισμός διατηρεί ακόμη και σήμερα, ιδέες που κάθε άλλο παρά χριστιανικές είναι.
Πανάρχαιες δοξασίες, είναι βαθιά ριζωμένες στο πνεύμα του λαϊκού ανθρώπου, κληρονομημένες από την αρχαιότητα.
Έτσι, στην θέση των Εθνικών Θεών, ο λαός (έμμεσα η Εκκλησία) τοποθέτησε τους αγίους και τους έδωσε τις ιδιότητες που πρωτύτερα είχαν οι «Εθνικοί» Θεοί.
Αντί του Δία λοιπόν, στις κορυφές των βουνών κατοικεί τώρα ο προφήτης Ηλίας (20 Ιουλίου)
έγινε ο έφορος της βροχής και των ανέμων, των βροντών και των αστραπών. Κατά τις σύγχρονες λαϊκές δοξασίες, ο προφήτης τρέχει με το άρμα του στον ουρανό και κυνηγά κάποιον δράκοντα ή ακόμη και τον ίδιο τον διάβολο (!), έχοντας σαν όπλο τον τρομερό κεραυνό, αρχαίο σύμβολο δύναμης και εξουσίας του Διός ... Είναι επίσης πανελλήνια συνήθεια να χτίζονται οι ναοί του προφήτη Ηλία στις κορυφές των βουνών. Πολλές κορυφές φέρουν τ' όνομα Άϊ Λιάς, ενώ στις περισσότερες από αυτές είναι χτισμένα ξωκλήσια αφιερωμένα σ' αυτόν. Ο λαογράφος Νικόλαος Πολίτης απέδειξε ότι αυτή η παράδοση έχει την πηγή της και πέρα από την αρχαιοελληνική εποχή.
Ο προφήτης Ηλίας έχει υστερογενή σχέση με τον Δία, ενώ άμεση είναι η σχέση του με τον Θεό Ήλιο, με τον οποίο μάλιστα ταυτίζεται και κατ' όνομα.
Ο προφήτης Ηλίας έχει υστερογενή σχέση με τον Δία, ενώ άμεση είναι η σχέση του με τον Θεό Ήλιο, με τον οποίο μάλιστα ταυτίζεται και κατ' όνομα.
Ο Δίας, ταυτίζονταν κι αυτός με τον Ήλιο, και σαν Θεός εξουσιαστής των μετεωρολογικών φαινομένων, λατρεύονταν πάνω στις κορυφές, που ήταν και η ιδανικότερη τοποθεσία για μια τέτοια λατρεία. Έτσι εξηγούνται και οι φωτιές που ανάβουν στις 20 Ιουλίου πάνω στις κορυφές. Όπως τότε, που γίνονταν θυσίες στους βωμούς του Διός, έτσι και τώρα, σε πολλές περιπτώσεις γίνονται επίσης θυσίες, κυρίως αλεκτοροθυσίες, στα εκκλησάκια του προφήτη Ηλία.
Στα ελληνικά χωριά της βόρειας Θράκης, στην γιορτή του αγίου, θυσίαζαν έναν ταύρο, που έπρεπε να είναι ακμαίος και ανευνούχιστος και να μην έχει ακόμη ζευχθεί στο ζυγό. Το θύμα, πριν από την θυσία, αγιάζονταν από τον ιερέα του χωριού, ενώ το κρέας μοιράζονταν στους κατοίκους και τα κόκαλα θάβονταν σαν ιερά. Μιλάμε για μια τέλεια απομίμηση των αρχαίων θυσιών...
Στα ελληνικά χωριά της βόρειας Θράκης, στην γιορτή του αγίου, θυσίαζαν έναν ταύρο, που έπρεπε να είναι ακμαίος και ανευνούχιστος και να μην έχει ακόμη ζευχθεί στο ζυγό. Το θύμα, πριν από την θυσία, αγιάζονταν από τον ιερέα του χωριού, ενώ το κρέας μοιράζονταν στους κατοίκους και τα κόκαλα θάβονταν σαν ιερά. Μιλάμε για μια τέλεια απομίμηση των αρχαίων θυσιών...
Ο άγιος Νικόλαος (6 Δεκεμβρίου), αντικατέστησε τον Ποσειδώνα.
Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο άγιος, ήταν κάποιος επαγγελματίας θαλασσινός, που βαρέθηκε τα ναυάγια και τις περιπέτειες της θάλασσας και είπε να την εγκαταλείψει.
Πήρε λοιπόν ένα κουπί και προχώρησε προς το εσωτερικό της χώρας, ρωτώντας τους ανθρώπους που συναντούσε, αν ήξεραν τι ήταν αυτό που κρατούσε. Όσο οι άνθρωποι ανεγνώριζαν το κουπί, αυτός προχωρούσε βαθύτερα στη χώρα, ώσπου κάποτε συνάντησε ανθρώπους που ήταν πολύ μακριά από την θάλασσα και φυσικά στην ερώτησή του, απάντησαν «είναι ξύλο». Τότε ο άγιος αντελήφθη ότι βρισκόταν πολύ μακριά από την θάλασσα, και εκεί έστησε την σκήτη του και άγιασε. Μην έχοντας τι άλλο να κάνει, όλη μέρα προσεύχονταν για τους ναυτικούς που ταξίδευαν. Αυτή όμως η παράδοση βρίσκει τα στοιχεία της στον αρχαίο μύθο του εξιλασμού του Οδυσσέως. Ο Όμηρος μας διηγείται, ότι ο Τειρεσίας συμβούλεψε τον Οδυσσέα κατά την επίσκεψή του στον Άδη, πως αφού εκδικηθεί τους μνηστήρες, να πάρει ένα κουπί και να πάει σε χώρο μεσόγειο, όπου οι άνθρωποι δεν θα έχουν ιδέα από θάλασσα και εξαρτήματα πλοίων. Ο Οδυσσέας θα βεβαιωθεί πως βρήκε αυτόν τον τόπο, όταν ρωτήσει έναν οδοιπόρο για το κουπί και εκείνος του απαντήσει πως είναι φτυάρι. Τότε, ο Οδυσσέας έπρεπε να μπήξει το κουπί στη γη, να θυσιάσει στον Ποσειδώνα και έτσι θα συμφιλιωθεί μαζί του.
Πλήθος από τους «δαίμονες» του αρχαίου κόσμου πέρασαν στις δοξασίες του λαού.
Τα περισσότερα λατρευτικά έθιμα λοιπόν, αλλά και τα σχετικά με τους αγίους, έχουν τη σφραγίδα της αρχαίας καταγωγής.
Σέρρας Στέλιος
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου