Μετάνοια και συγχώρηση

ΠΡΙΝ αρκετό καιρό εκδικάσθηκε σε δεύτερο βαθμό στο Μεικτό Ορκωτό Εφετείο της Αθήνας η υπόθεση δύο νεαρών δολοφόνων, από τις πολλές που εκδικάζονται σχεδόν κάθε μέρα. Οι νεαροί αυτοί το Μάιο του 1994 είχαν ληστέψει κάπου στην Ομόνοια με την απειλή κοντόκανης καραμπίνας έναν ενεχυροδανειστή, και του πήραν 200.000 δραχμές (τότε). Ο άνθρωπος δεν άντεξε την προσβολή, βγήκε στο δρόμο να τους κυνηγήσει κι εκείνοι του ‘ριξαν με την καραμπίνα και τον σκότωσαν.                        
 Ο ενεχυροδανειστής άφησε πίσω του χήρα τη νεαρή γυναίκα του και δύο μικρά παιδιά.

Η “δικαιολογία” που πρόβαλαν οι ληστές είναι πως
ήταν ναρκομανείς και ήθελαν λεφτά για να εξασφαλίσουν τη δόση τους. Το δικαστήριο πρωτοδίκως είχε αναγνωρίσει διάφορα ελαφρυντικά (ειλικρινής μεταμέλεια, πρότερος έντιμος βίος κλπ.) και επέβαλε ποινές 26 ετών και 6 μηνών στον ένα και 14 ετών στον άλλο (απλή συνέργεια). Η Εισαγγελία Εφετών Αθηνών, όμως, πρόσβαλε την πρωτόδικη απόφαση για τις χαμηλές, όπως τις θεώρησε, ποινές κι έτσι οι δυο νεαροί οδηγήθηκαν ξανά στο εδώλιο για νέα δίκη. Εμφανίστηκαν και πάλι μετανιωμένοι για το έγκλημά τους ζητώντας την επιείκεια του δικαστηρίου. Όπως ήταν φυσικό, στο δικαστήριο διαδραματίσθηκαν σκηνές αλλοφροσύνης από τους συγγενείς του θύματος, απειλή λυντσαρίσματος, φωνές, κατάρες και τα λοιπά.

Εκείνο που κάνει εντύπωση, είναι ο σκληρός λόγος της χήρας, στη διάρκεια της δίκης. 

«Δηλώνουν μετάνοια τώρα», είπε, «αλλά εγώ δεν μπορώ να τους συγχωρήσω». Κι αν αυτά τα λόγια ακούγονται δικαιολογημένα ανθρωπίνως για περιπτώσεις πολύ πιο ελαφρές, πολύ εύκολα μπορεί να δικαιολογήσει κανείς αυτή τη γυναίκα, που από τη μια στιγμή στην άλλη έμεινε χωρίς τίποτα στον κόσμο.

Πριν δυο χιλιάδες χρόνια στον λεγόμενο “Κρανίου τόπον”, κάποιοι άλλοι εκτελεστές είχε ξαπλώσει πάνω σ’ έναν σταυρό τον Υιό του Θεού και του κάρφωναν τα χέρια και τα πόδια με κάτι μεγάλα καρφιά εκείνης της εποχής. Ο μελλοθάνατος ήταν αθώος και οι εκτελεστές ήταν κάτι άσχετοι, ψυχροί Ρωμαίοι δήμιοι που δεν ήξεραν τι έκαναν. Τους τον είχαν παραδώσει για να τον σταυρώσουν κάποιοι άλλοι: θρησκευτικοί άρχοντες των Ιουδαίων με κάποιες εντελώς ανυπόστατες και άδικες κατηγορίες, (σωστή σκευωρία η όλη υπόθεση της σύλληψης και της δίκης) και πραγματικά δεν ήξεραν τι έκαναν. Όπως κάτω από την επήρεια της στέρησης και του πανικού δεν ήξεραν τι έκαναν οι επίσης άσχετοι δολοφόνοι της Ομόνοιας όταν πυροβολούσαν τον ενεχυροδανειστή. Και καθώς οι σταυρωτές συνέχιζαν το μακάβριο έργο τους, ο Χριστός παρακαλούσε τον Πατέρα του να τους συγχωρήσει “γιατί δεν ήξεραν τι έκαναν”. Και φυσικά η προσευχή αυτή του Κυρίου δεν αφορούσε μόνο τους συγκεκριμένους 5-6 δήμιους αλλά και όλους τους συντελεστές της θανάτωσής του.

Εδώ όμως βρίσκεται και η διαφορά του ανθρώπου από το Θεό: Μπορούσε να συγχωρήσει. Είχε την εξουσία να συγχωρεί, και αυτή η συγχώρηση να υπολογίζεται από τον ίδιο το Θεό! Συνήθως εμείς οι άνθρωποι, ακόμα και οι πιο συνειδητοί χριστιανοί, συγχωρούμε είτε με υστεροβουλία (για να συγχωρηθούμε κι εμείς) είτε από “χριστιανικό καθήκον” (αφού έτσι λέει ο Χριστός, τι να κάνουμε...) είτε τελείως τυπικά, με τα λόγια, και μετά δεν θέλουμε να ξαναδούμε μπροστά μας αυτόν που μας έφταιξε (συγχωρούμε αλλά ποτέ δεν ξεχνούμε).

Ελάχιστοι συγχωρούν πραγματικά. Ο Χριστός, όμως, μας συγχώρησε, γιατί ο ίδιος ήταν η προσωποποίηση της αγάπης, αφού η φύση του Θεού είναι αγάπη (A' Ιωάννου 4:8). Όταν όμως γίνει το έργο της αναγέννησης μέσα μας, δεν έχουμε δικαίωμα να μη συγχωρούμε. Όταν συνειδητοποιήσουμε πόσα μας συγχώρησε ο Χριστός και έρθουμε σε επαφή μαζί του και μας στείλει πίσω αλαφρωμένους από το τεράστιο χρέος της αμαρτίας που βάραινε τους ώμους μας, τώρα πρέπει αυτή η επαφή μας μαζί του να έχει αποτελέσματα και προς τους γύρω μας: Να συγχωρούμε τους συνδούλους μας.

Στην παραβολή των δύο δούλων που είπε ο Χριστός (Ματθαίος 18:23-35) αυτό φαίνεται τόσο καθαρά: Στον ένα το αφεντικό του του χάρισε ένα ανυπολόγιστο χρέος “μυρίων ταλάντων” (γύρω στα 3 εκατομμύρια ευρώ σήμερα), αλλά όταν βγήκε έξω και συνάντησε έναν σύνδουλό του, τον έπιασε από το λαιμό και του ζητούσε να του εξοφλήσει εκατό δηνάρια, δηλ. κάπου 120 εωρώ που ο άλλος του χρωστούσε. Για τον άνθρωπο αυτό η συνάντησή του με το Χριστό και η άφεση των αμαρτιών του δεν είχε καμιά επίδραση στη συμπεριφορά του προς τους άλλους.

Μερικά χρόνια αργότερα θα γράψει ο απόστολος Παύλος στην προς Κολοσσαείς επιστολή του (Κολοσσαείς 3:13): “Όπως ο Χριστός σάς συγχώρησε τα παραπτώματα, έτσι να κάνετε κι εσείς μεταξύ σας” (Νέα Μετάφραση της Βίβλου). Αν ο Χριστός έκαμε έργο αναγέννησης και σωτηρίας μέσα μας, η θεία φύση του της αγάπης που έβαλε στις καρδιές μας θα θέλει να συγχωρεί τα παραπτώματα των άλλων προς εμάς. Όπως Εκείνος μπόρεσε να μας συγχωρήσει, θα μπορούμε να συγχωρούμε κι εμείς. Κι αυτό είναι το μεγαλείο της χριστιανικής ζωής που τη βιώνουμε δια της πίστεως.

Χάρης Ι. Νταγκουνάκης