Η ημέρα του Εξιλασμού (Γιομ Κιππούρ) (Λευιτικό 23:26-32)

Η Ημέρα του Εξιλασμού είναι ίσως η πιο σπουδαία γιορτή του εβραϊκού θρησκευτικού έτους. Αυτήν την ημέρα, πολλοί Εβραίοι, που δεν τηρούν κανένα άλλο εβραϊκό έθιμο, σταματούν να δουλεύουν, νηστεύουν και πηγαίνουν στις Συναγωγές.
Γιορτάζεται τη 10η ημέρα του Τισρί.
Θεσπίστηκε στο Λευιτικό (23:26-32) και είναι μια μέρα ξεχωριστή για ταπείνωση, εξομολόγηση και εξιλέωση των αμαρτιών του περασμένου έτους, με βάση τις αιματηρές θυσίες που ο Νόμος προέβλεπε.
Οι 10 μέρες που μεσολαβούν από τη γιορτή των Σαλπίγγων μέχρι την Ημέρα του Εξιλασμού, είναι γνωστές σαν Ημέρες του Δέους (aseret yemei teshuva). Τις μέρες αυτές κάθε Ιουδαίος κάνει μια ενδοσκόπηση του εαυτού του και ζητάει να συμφιλιωθεί με το Θεό και τον πλησίον του. Προσεύχεται και ελπίζει το όνομά του να γραφτεί στο Βιβλίο της Ζωής των δικαίων.

Η έννοια της Γιομ Κιππούρ

Το εβραϊκό όνομα της γιορτής στη Βίβλο είναι γιομ χακιππουρίμ (μέρα του καλύμματος), από τη λέξη καππέρ (καλύπτω) και αναφέρεται στην κάλυψη της αμαρτίας. Σήμερα λέγεται γιομ κιππούρ (μέρα Εξιλασμού). Σύμφωνα μ’ αυτή την έννοια ο Θεός καλύπτει τις αμαρτίες του λαού Του με το αίμα της θυσίας. Βλέποντας πληρωμένη την τιμωρία και τον αμαρτωλό σκεπασμένο με το αίμα, τον θεωρεί αναμάρτητο απέναντί Του. Αυτό εκφράζει πλήρως την ιδέα της αντικατάστασης και της εξιλέωσης δια του θανάτου. Αποτελεί την καρδιά του Ευαγγελίου: «Ο Χριστός πέθανε για τις αμαρτίες μας» (Α' Κορινθίους 15:4).
Ετυμολογικά η λέξη καππέρ προέρχεται από το κοφέρ, που σημαίνει «λύτρο»: «Αν του επιβληθεί λύτρο (κοφέρ), θα δώσει για την εξαγορά της ζωής του, όση τιμή θα του επιβαλλόταν» (Έξοδος 21:30).

Κι όταν το αίμα των σκοτωμένων Γαβαωνιτών έκραζε στον ουρανό για ανταπόδοση, ο Δαβίδ είπε: «Με τι θα κάνω εξιλέωση» (καππέρ); (Β' Σαμουήλ 21:3), υποδηλώνοντας ότι δεν υπάρχει εξιλέωση χωρίς το αίμα της θυσίας.
Το Ταλμούδ (Yoma 5a) λέει: «Δεν υπάρχει εξιλέωση εκτός με αίμα». Στην Κ. Διαθήκη διαβάζουμε: «Χωρίς χύση αίματος δε γίνεται άφεση» (Εβραίους 9:22).

Πώς γιορταζόταν (Λευιτικό 16:1-34)

Η Ημέρα του Εξιλασμού ήταν ημέρα νηστείας (Λευιτικό 23:28-31). Καμιά δουλειά δεν επιτρεπόταν, επειδή ήταν «Σάββατο ανάπαυσης», μέρα ξεκούρασης (Λευιτικό 23:32). Η μέρα αυτή ήταν επίσης «συγκάλεση αγία» (εδ.27). Άρχιζε την 9η ημέρα του μήνα, στις 6 το απόγευμα και συνεχιζόταν ως τις 6 το απόγευμα της επόμενης ημέρας, τη 10η του μήνα.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του Λευιτικού, τον βασικό ρόλο την ημέρα εκείνη για την εξιλέωση του λαού, είχε επιφορτιστεί ο Αρχιερέας. Η πιο δραματική στιγμή του εξιλασμού γινόταν στα Άγια των Αγίων, στη σκηνή του Μαρτυρίου, τον τόπο όπου ο Θεός συναντούσε το λαό Του (Έξοδος 29:42, 30:36). Ο Θεός επέτρεπε στον Αρχιερέα να εισέρχεται στα Άγια των Αγίων μια φορά το χρόνο, την Ημέρα του Εξιλασμού (εδ.2).
Ο Αρχιερέας έκανε τον εξιλασμό,  καθαρισμό των αμαρτιών του εβραϊκού έθνους.
Πριν την έναρξη της τελετουργίας και μετά τη λήξη της, ο Αρχιερέας έπρεπε να πλύνει πρώτα το σώμα του με νερό (εδ.4, 24). Μετά φορούσε όχι την καθιερωμένη στολή του αξιώματός του, αλλά τη στολή της αγιότητάς του που αποτελείτο από λινό χιτώνα αγιασμένο, λινές περισκελίδες, λινή ζώνη και στο κεφάλι του λινή μήτρα, που συμβόλιζαν την αγιότητα του Χριστού (εδ.4, Ιεζεκιήλ 44:17-18).
Μετά διάλεγε ένα μοσχάρι, ένα κριάρι και δυο τράγους για να τα προσφέρει θυσία (εδ.3,5). Το μοσχάρι το έσφαζε σαν προσφορά για τις αμαρτίες τις δικές του και της οικογένειάς του (εδ.6,11).
Μετά τη θυσία και μπαίνοντας στα Άγια των Αγίων, έπρεπε να ρίξει στο θυμιατήρι αρωματικό θυμίαμα λεπτοτριμμένο έτσι που ο καπνός να τυλίξει το ιλαστήριο κι αυτόν, για να μη πεθάνει. Αυτό προεικονίζει την τελειότητα του Μεσσία, που ο καθένας πρέπει με πίστη να τυλιχτεί για να πλησιάσει μπροστά στον Θεό. Έπειτα, ράντιζε με το δάκτυλό του 7 φορές το ιλαστήριο, με το αίμα του μοσχαριού.
Ακολούθως έπαιρνε τους δυο τράγους και τους παρουσίαζε μπρος στον Θεό στην είσοδο της Σκηνής του Μαρτυρίου (εδ.7). Μετά έριχνε κλήρους στους δυο τράγους, ένα κλήρο για τον Κύριο κι έναν κλήρο γι’ αυτόν που έπρεπε να απολυθεί (αζαζέλ) (εδ.8). Ο τράγος για τον Κύριο θυσιαζόταν σαν προσφορά περί αμαρτίας για το λαό (εδ.9). Ύστερα ο αρχιερέας έφερνε το αίμα του μέσα στα Άγια των Αγίων και το ράντιζε πάνω στο ιλαστήριο, το κάλυμμα της κιβωτού της διαθήκης (εδ.15). Αυτός ήταν συμβολικός εξιλασμός για τις αμαρτίες του λαού (εδ.16). Σε κανένα άνθρωπος δεν επιτρεπόταν να είναι στη σκηνή του Μαρτυρίου, όταν ο αρχιερέας έκανε την εξιλέωση (εδ.17).
Στη συνέχεια ο αρχιερέας έπαιρνε τον ζωντανό τράγο αζαζέλ, έβαζε τα χέρια του στο κεφάλι του τράγου και εξομολογιόταν πάνω του, όλες τις αμαρτίες του Ισραήλ. Μετά τον πήγαιναν στην έρημο, φορτωμένο με τις αμαρτίες του λαού Ισραήλ και τον άφηναν σε ακατοίκητο μέρος (εδ.20-22). Ήταν ένας τύπος, που εικόνιζε τον Μεσσία, που φέρθηκε έξω από την Ιερουσαλήμ και φορτώθηκε τις αμαρτίες του λαού Του (Ματθαίος 27:33, Εβραίους 13:12).
Η εβραϊκή λέξη αζαζέλ εμφανίζεται μόνον εδώ (Λευιτικό 16), κι έχουν δοθεί διάφορες ερμηνείες για τη σημασία της: Άλλοι λένε ότι είναι το όνομα του τράγου που τελικά απολύεται. Άλλοι ότι έτσι έλεγαν τον έρημο τόπο στον οποίον έδιωχναν τον τράγο. Άλλοι ότι είναι το όνομα ενός δαίμονα που συχνάζει στην έρημη αυτή περιοχή.[1] Άλλοι ότι αυτός ο τράγος συμβολίζει την πλήρη μετακίνηση της ενοχής από το έθνος, που ποτέ δεν επιστρέφει. Άλλοι, τέλος, ότι ο τράγος αυτός συμβολίζει το Σατανά.[2]
Μετά την αποπομπή του τράγου ο Αρχιερέας έβγαζε στη Σκηνή του Μαρτυρίου τη λινή στολή του, λουζόταν, φορούσε τη συνήθη στολή του και πρόσφερε ένα κριάρι ολοκαύτωμα γι’ αυτόν και το λαό (εδ.23-24). Όταν τέλειωνε η γιορτή ο λαός θεωρείτο τελετουργικά καθαρός από όλες τις αμαρτίες του για ένα χρόνο (εδ.30). Γι’ αυτό κι η τελετή έπρεπε να γίνεται ετήσια (εδ.34).

Έθιμα της γιορτής

Η Πρωτοχρονιά ανοίγει τη περίοδο της προετοιμασίας της Γιομ Κιππούρ με μετάνοια. Το απόγευμα της Πρωτοχρονιάς οι Ιουδαίοι σε όλον τον κόσμο συγκεντρώνονται σε ρυάκια, ποταμούς και θάλασσες για να ρίξουν μέσα τις αμαρτίες τους. Η τελετή αυτή ονομάζεται Τασλίκ και έχει τη βάση της στον Μιχαία (7:19): «Θα γυρίσει και θα μας σπλαχνιστεί, θα καταστρέψει τις ανομίες μας και όλες τις αμαρτίες τους θα τις ρίξει στα βάθη της θάλασσας».
Σύμφωνα με τα ιουδαϊκά έθιμα, τρία βιβλία ανοίγονται στη γιορτή των Σαλπίγγων: Το Βιβλίο της Ζωής για τους δίκαιους, το Βιβλίο της Ζωής για τους άδικους και το Βιβλίο της Ζωής γι’ αυτούς που είναι ενδιάμεσα. Αν κάποιος κρίνεται δίκαιος, τότε το όνομά του γράφεται στο Βιβλίο της Ζωής για τους δικαίους. Αντίθετα, αν κάποιος είναι άδικος, το όνομά του γράφεται στο Βιβλίο της Ζωής για τους άδικους, και δεν επιβιώνει πέρα από ένα έτος. Αν κάποιος κριθεί ότι βρίσκεται κάπου ενδιάμεσα, η κρίση καθυστερεί για 10 μέρες, από τη γιορτή των Σαλπίγγων μέχρι τη Γιομ Κιππούρ. Στο χρονικό αυτό διάστημα του δίνεται η ευκαιρία να μετανοήσει και να τακτοποιηθεί με τον Θεό, πριν κλείσει το Βιβλίο και σφραγιστεί η μοίρα του.
Την Ημέρα του Εξιλασμού εξιλεώνονται μόνον οι αμαρτίες του ανθρώπου απέναντι στον Θεό, και όχι οι αμαρτίες του απέναντι σε κάποιον άλλον. Για να εξιλεωθούν οι δεύτερες πρέπει πρώτα να συμφιλιωθεί με το άτομο αυτό, επανορθώνοντας όσο μπορεί το κακό που του έκανε.
Η Γιομ Κιππούρ είναι ένα πλήρες Σάββατο, δηλαδή δε δουλεύουν τη μέρα αυτή. Είναι γνωστό ότι στη Γιόμ Κιππούρ απέχουν από φαγητό και ποτό (ούτε νερό δε πίνουν).[3] Είναι μια αυστηρή 24ωρη νηστεία, που αρχίζει με τη δύση της 9ης Τισρί και λήγει με το σούρουπο της Γιομ Κιππούρ. Συνήθως, οι περιορισμοί αυτοί δεν ισχύουν όταν απειλείται η ζωή και η υγεία κάποιου. Παιδιά κάτω των 9 ετών και γυναίκες που γεννούν (από την ώρα που αρχίζουν οι ωδίνες μέχρι και τρεις μέρες μετά τη γέννα) δεν επιτρέπεται να νηστέψουν ακόμα κι αν το θέλουν. Μεγαλύτερα παιδιά και γυναίκες, από την 3η μέχρι και την 7η μέρα μετά τον τοκετό, επιτρέπεται να νηστέψουν, αλλά μπορούν να διακόψουν τη νηστεία αν νιώσουν ότι πρέπει να το κάνουν.
Το μεγαλύτερο μέρος της μέρας το περνούν στη Συναγωγή, σε προσευχή. Στις Συναγωγές των Ορθοδόξων Εβραίων, η λατρεία αρχίζει το απόγευμα και συνεχίζεται μέχρι αργά τη νύχτα (έρεβ γιομ κιππούρ). Μετά πηγαίνουν σπίτι κι επιστρέφουν νωρίς το πρωί για τη λατρεία, που συνεχίζεται μέχρι το σούρουπο. Η λατρεία λήγει με τον ήχο τεκιάχ γκεντολάχ, ένα μακρύ σάλπισμα της σοφάρ.
Συνήθως φορούν άσπρα ρούχα, που συμβολίζουν την αγνότητα και υπενθυμίζουν την υπόσχεση ότι οι αμαρτίες θα γίνουν λευκές σαν το χιόνι (Ησαΐας 1:18). Μερικοί φορούν το κίττελ, άσπρο ρούχο με το οποίο θάβουν τους νεκρούς.

Η σύγχρονη τελετουργία της Γιομ Κιππούρ

Η βραδινή λατρεία με την οποία αρχίζει η Γιομ Κιππούρ, είναι γνωστή σαν κολ νίντρε (όλες οι υποσχέσεις), από το όνομα της προσευχής με την οποία αρχίζει η λατρεία. Στην προσευχή αυτή, παρακαλούν τον Θεό να ακυρώσει όλες τις προσωπικές υποσχέσεις που μπορεί να κάνουν την επόμενη χρονιά. Αναφέρεται μόνο σε υποσχέσεις ανάμεσα σ’ αυτόν που τις κάνει και στον Θεό, όπως για παράδειγμα, «Αν περάσω το διαγώνισμα, υπόσχομαι να προσεύχομαι κάθε μέρα για τους επόμενους έξι μήνες».
Αυτή η προσευχή θεωρείται συχνά από πολλούς σαν απόδειξη ότι οι Εβραίοι δεν κρατούν τις υποσχέσεις τους, και για το λόγο αυτό το Μεταρρυθμιστικό κίνημα την έβγαλε για λίγο διάστημα από την τελετουργία της Γιομ Κιππούρ. Στη πραγματικότητα, το αντίθετο αληθεύει. Οι Εβραίοι έκαναν αυτή την προσευχή επειδή παίρνουν τόσο σοβαρά τις υποσχέσεις, ώστε θεωρούν τους εαυτούς τους δεσμευμένους ακόμα και όταν κάνουν τις υποσχέσεις κάτω από εξαναγκασμό ή πίεση, όταν δεν σκέφτονται σωστά. Η προσευχή αυτή έδωσε παρηγοριά σε όσους μεταστράφηκαν στο Χριστιανισμό μετά από βασανισμό σε διάφορες ανακρίσεις, όμως ένιωσαν ότι δε μπορούσαν να αθετήσουν την υπόσχεσή τους να ακολουθήσουν το Χριστιανισμό. Σε αναγνώριση αυτού του γεγονότος, το Μεταρρυθμιστικό κίνημα αποκατάστησε αυτή την προσευχή στην τελετουργία της Γιομ Κιππούρ.
Υπάρχουν πολλές προσθήκες στην κανονική τελετουργία. Παρατηρούμε ότι όλες τις αμαρτίες τις εξομολογούνται σε πληθυντικό αριθμό, τονίζοντας τη συλλογική υπευθυνότητα για τις αμαρτίες.
Υπάρχουν δυο βασικά τμήματα της εξομολόγησης που λέγεται αμιντά: Η ασαμνού, ένας μικρότερος, και πιο γενικός κατάλογος «φερθήκαμε προδοτικά, συκοφαντικά, ήμασταν επιθετικοί», και η αλ χετ, ένας μεγαλύτερος, και πιο συγκεκριμένος κατάλογος, «για την αμαρτία που διαπράξαμε ενώπιον Σου ακούσια ή εκούσια, ενεργώντας με σκληρότητα». Οι προσευχές αυτές διανθίζονται με συχνές αιτήσεις για συγχώρηση. Υπάρχει και μια γενική εξομολόγηση: Συγχώρεσέ μας για την παραβίαση των θετικών ή αρνητικών εντολών, ανεξάρτητα του αν περιλαμβάνουν ή όχι μια πράξη, ή αν τις γνωρίζαμε ή όχι.
Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ότι αυτές οι εξομολογήσεις δεν αναφέρουν συγκεκριμένα τα είδη των αμαρτιών εκείνων, που ορισμένοι θεωρούν πως είναι η αρχή και το τέλος του Ιουδαϊσμού. Δε συναντάμε εξομολόγηση του τύπου «για την αμαρτία που κάναμε ενώπιον Σου τρώγοντας χοιρινό, ή οδηγώντας το Σάββατο» (προφανώς αυτές περιλαμβάνονται σιωπηρά στη γενική προσευχή). Η μεγάλη πλειονότητα των αμαρτιών που απαριθμούνται περιλαμβάνουν κακομεταχείριση άλλων ατόμων, οι περισσότερες από τις οποίες είναι λεκτικές (για παράδειγμα βρισιά, χλευασμός, συκοφαντία, κουτσομπολιό, ψευδομαρτυρία). Όλες αυτές εμπίπτουν στην κατηγορία της αμαρτίας, που είναι γνωστή σαν λασόν χαρά (πονηρή γλώσσα) και θεωρείται σαν μια πολύ σοβαρή αμαρτία στον Ιουδαϊσμό.
Η τελική τελετουργία της Γιομ Κιππούρ, που είναι γνωστή σαν νεϊλά, είναι κάτι το μοναδικό γι’ αυτήν τη μέρα. Συνήθως διαρκεί μια ολόκληρη ώρα. Η κιβωτός (το μέρος που φυλάσσεται η Τορά) μένει ανοιχτή, όσο κρατάει η τελετουργία. Υπάρχει ένας τόνος απόγνωσης στις προσευχές της τελετουργίας, που μερικές φορές αναφέρεται στο κλείσιμο των πυλών. Σκέψου την ως την τελευταία ευκαιρία να πεις έναν καλό λόγο πριν τελειώσει η γιορτή. Η τελετουργία τελειώνει μ’ ένα πολύ μακρόσυρτο σάλπισμα της σοφάρ.

Μεσσιανικές απηχήσεις της Γιομ Κιππούρ

Στερημένος από τον Ναό, το ιερατείο και τις θυσίες ο Ραβινικός Ιουδαϊσμός κατέβαλε επίμονη προσπάθεια να μειώσει την αξία των θυσιών και του αίματος, του μοναδικού μέσου εξιλέωσης. Στη θέση τους ύψωσε την ίδια την Ημέρα του Εξιλασμού και διακήρυξε ότι αυτή κάνει την εξιλέωση του αμαρτωλού, χωρίς θυσίες.
Όμως, παρά τις τελετουργίες της Γιομ Κιππούρ, δεν υπάρχει βεβαιότητα στον Ιουδαίο για συγχώρηση. Επιθυμεί διακαώς, ελπίζει, αλλά χωρίς βεβαιότητα. Μια βεβαιότητα που μόνον ο Υιός του Θεού μπορεί να δώσει σε όσους έρχονται σ’ Αυτόν με πίστη. Η ημέρα αυτή αποτελεί μόνον τύπο του εξιλασμού. Όλες οι ιουδαϊκές διατυπώσεις αποτελούν προσπάθεια του ατόμου να δικαιωθεί, χωρίς την εξιλέωση που έκανε ο Μεσσίας. Βαθιά στην καρδιά του ο Ισραηλίτης γνωρίζει πως ο ιλασμός του είναι από τον Μεσσία. Μόνον Αυτός μπορεί να φέρει συγχώρηση.
Οι πανηγυρισμοί της Γιομ Κιππούρ κλείνουν με σάλπισμα της σοφάρ, της σάλπιγγας που αναγγέλλει τον ερχομό του Μεσσία. Έτσι συναντιούνται η ελπίδα του Ισραήλ με την ελπίδα του Χριστιανισμού. Με τη διαφορά ότι ο Ισραήλ περιμένει την Α' Έλευση, ενώ ο Χριστιανός περιμένει τη Β' Έλευσή Του και την εγκαθίδρυση της Βασιλείας.
Κάποια μέρα οι ελπίδες του Ισραήλ και αυτές της Εκκλησίας θα γίνουν πραγματικότητα. Ο Βασιλιάς της δόξας θα έρθει και στο πρόσωπό Του θα αναγνωριστεί ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, ο Μεσσίας του Ισραήλ και η ελπίδα όλων των εθνών.

Ο εξιλασμός και η Εκκλησία

Η σημασία του εξιλασμού είναι διαχρονική και πολύ ζωτική για μας σήμερα. Κι αυτό, γιατί η αρχαία τελετουργία του Εξιλασμού απεικόνιζε κάτι που έχει σχέση με μας. Με έναν πολύ δραματικό τρόπο περιέγραφε το σωτήριο έργο του Ιησού Χριστού.
Ένα σπουδαίο μήνυμα της τελετουργίας του Εξιλασμού εξηγείται στην Κ. Διαθήκη. Στην επιστολή προς Εβραίους ο συγγραφέας μας υπενθυμίζει τη σπουδαιότητα της έκχυσης του αίματος (9:22). Η επιστολή μάς παρουσιάζει τον κεντρικό ρόλο της εξιλαστήριας θυσίας του Χριστού, που ικανοποίησε τη θεία δικαιοσύνη χύνοντας το αίμα Του για τις αμαρτίες μας (2:9). Αντίστοιχη σ’ αυτήν ήταν η θυσία του πρώτου τράγου.
Ο Χριστός είναι ο Αρχιερέας μας (4:14) που έκανε παντοτινή «εξιλέωση χάρη των αμαρτιών του λαού» (2:17), όπως κι ο Αρχιερέας την ημέρα του Εξιλασμού (Λευιτ. 16:16), όχι όμως με αίμα τράγων και μοσχαριών, αλλά με το δικό Του αίμα (9:12), ώστε και τα επουράνια να καθαριστούν με τη θυσία Του (9:23). Ο Χριστός εισήλθε στον ίδιο τον ουρανό για να εμφανιστεί μπρος στο Θεό ως μεσίτης για χάρη μας, κάτι αντίστοιχο με την είσοδο του Αρχιερέα στα Άγια των Αγίων. Αντίθετα με τον Αρχιερέα που πέθαινε, ο Χριστός έχει αμετάθετη την ιεροσύνη (7:23-24). Είναι αναμάρτητος (7:27), σε αντίθεση με τον Αρχιερέα που πρόσφερε θυσίες για τις αμαρτίες του (5:3, 9:25), θυσίες που στην πραγματικότητα δεν συγχωρούσαν αμαρτίες.
Ένα άλλο τμήμα του εξιλασμού του Ιησού Χριστού κατανοείται με την εναπόθεση της αμαρτίας πάνω στο δεύτερο τράγο και την απομάκρυνσή του σε έρημο τόπο. Ο Χριστός είναι Αυτός που φορτώθηκε τις αμαρτίες μας, Εκείνος που «αίρει τις αμαρτίες του κόσμου» (Ιωάννης 1:29, Εβραίους 9:28) και ο Θεός απομάκρυνε από μας τις αμαρτίες μας (Ψαλμός 103:12, Εβραίους 10:17). Ο Ησαΐας, σε μια προφητεία για τον Μεσσία, αναφέρει: «Όλοι εμείς πλανηθήκαμε σαν πρόβατα στραφήκαμε καθένας στο δικό του δρόμο. Ο Κύριος, όμως, έβαλε επάνω σ’ αυτόν την ανομία όλων μας» (53:6).
Η επιστολή προς Εβραίους αποκαλύπτει ότι οι θυσίες, που προσφέρονταν την Ημέρα του Εξιλασμού, στην πραγματικότητα δε μπορούσαν να εξαλείψουν αμαρτίες (Εβραίους 9:9). Αν μπορούσαν, τότε γιατί δεν σταματούσαν (Εβραίους 10:2); Οι τελετουργίες της Π. Διαθήκης ήταν απλώς μια σκιά των μελλόντων (Εβραίους 10:1,3-4). Η θυσία του τράγου για τις αμαρτίες του λαού ήταν τύπος του Χριστού, που είναι ο ιλασμός μας για τις αμαρτίες μας, πεθαίνοντας στη θέση μας (Εβραίους 6:19-20). Μέσω μιας καλύτερης θυσίας καθαρίζει τη συνείδησή μας (Εβραίους 9:13-14). Μέσω του αίματός Του «απέκτησε αιώνια λύτρωση» για το λαό Του (Εβραίους 9:12). Λόγω της θυσίας του Χριστού, ο λαός του Θεού μπορεί να μπει στα Άγια των Αγίων (Εβραίους 10:19-20). Μια από τις πρωταρχικές σημασίες του Εξιλασμού είναι αυτή της συμφιλίωσης με τον Θεό. Ενώ η αμαρτία μάς χωρίζει από τον Θεό, το εξιλαστήριο έργο του Χριστού μάς συμφιλιώνει με τον Θεό (Β' Κορινθίους 5:17-21, Εβραίους 9:11-14).

Μελλοντική εκπλήρωση

Αλλά η Ημέρα του Εξιλασμού (Γιομ Κιππούρ) δεν ήταν μια απλή θρησκευτική γιορτή, είχε την προφητική σημασία της και για το λαό Ισραήλ και για την Εκκλησία. Για τον Ισραήλ προφητικά μιλάει για την ταπείνωση του λαού πριν την έλευση του Μεσσία. Εδώ και πάνω από 20 αιώνες ο λαός Ισραήλ δεν μπορεί να γιορτάσει Βιβλικά τη γιορτή αυτή, γιατί ο Ναός δεν υπάρχει πια. Τον κατέστρεψε ο Ρωμαίος στρατηγός και κατόπιν αυτοκράτορας, Τίτος. Έγινε, όπως το είχε προφητεύσει ο Ωσηέ (3:4). Αργότερα, όμως, υπάρχει υπόσχεση για ένα καλύτερο μέλλον (3:5).
Οι σάλπιγγες θα ηχήσουν, όπως στη Ρος Χασανά και θα συνάξουν τον Ισραήλ που θα σταθεί μπροστά στο Μεσσία και λυτρωτή του, όπως τα αδέλφια του Ιωσήφ, έκπληκτα και μετανοιωμένα στάθηκαν μπροστά στον αδελφό τους που είχαν απορρίψει. Καθώς τα έθνη θα έχουν εισβάλλει στη γη τους και θα τους απειλούν με αφανισμό, αυτοί θα επιβλέψουν στο Μεσσία τους και θα σωθούν. Ο προφήτης Ζαχαρίας αναφέρεται στο γεγονός αυτό (12:9-10).
Την ημέρα εκείνη θα Τον αναγνωρίσουν, θα ταπεινωθούν και θα εξομολογηθούν τις αμαρτίες τους και θα πενθήσουν (Ζαχαρίας 12: 11-14). Αυτή θα είναι η τελευταία Γιομ Κιππούρ, όπου ο λαός Ισραήλ θα αποβλέψει στον από πολλού αναμενόμενο Μεσσία του και θα θρηνήσει, αλλά ο Μεσσίας του θα τον παρηγορήσει (Ησαΐας 61:2-3).
Τη μέρα εκείνη θα υπάρχει μια πηγή ανοιγμένη για την αμαρτία και την ακαθαρσία (Ζαχαρίας 13:1) και ο Ισραήλ και η γη του θα καθαριστούν για να χαρούν την κοινωνία τους με τον Μεσσία τους σε μια ατέλειωτη γιορτή ευφροσύνης (Ησαΐας 61:10). Η πηγή αυτή θα είναι η θυσία του Γολγοθά. Τότε, όπως αναφέρει κι ο Παύλος (Ρωμαίους 11:25-27), ο κατά μέρος τυφλωμένος Ισραήλ θα σωθεί και οι αμαρτίες του θα αφαιρεθούν, όταν το πλήρωμα των εθνών θα έχει εισέλθει στη σωτηρία. Αυτή είναι η Γιομ Κιππούρ για τον Ισραήλ.
Αλλά και για την Εκκλησία η Ημέρα του Εξιλασμού θα έχει την αντίστοιχη προφητική της εκπλήρωση. Όταν ηχήσει η σάλπιγγα Θεού (Α' Θεσσαλονικείς 4:16) και η Εκκλησία του Χριστού, ζώντες και νεκροί, θα συγκεντρωθούν γύρω από τον Κύριο τη μέρα της αρπαγής. Μετά η Εκκλησία ντυμένη τη δόξα της θα έρθει σε γάμο με τον Νυμφίο της. Τότε θα είναι η χαρά και η ευφροσύνη της αιωνιότητας.
 πηγη.