Διαβάστε τους κανόνες και βγάλτε συμπέρασμα εσείς!
Συντάχθηκε απο τον/την Αντίοχος Αχαρνεύς Α) Τοκογλυφία – Προμήθειες – Τόκοι – Κέρδη
1) ΜΔ΄ Αποστολικός Κανών
Επίσκοπος, ή Πρεσβύτερος, ή Διάκονος, τόκους απαιτών τούς δανειζομένους, ή παυσάσθω, ή καθαιρείσθω.
Μετάφραση
Επίσκοπος, ή πρεσβύτερος, ή διάκονος, ο οποίος απαιτεί τόκους από τους δανειζομένους, ή να παύεται ή να καθαιρείται.
2) Δ΄ της εν Λαοδικεία(364μ.α.χ.χ.)
Περί τού, μή δείν ιερατικούς δανείζειν, καί τόκους καί τάς λεγομένας ημιολίας λαμβάνειν.
Μετάφραση
Για το, ότι δεν πρέπει να δανείζουν οι ιερείς, καί να λαμβάνουν τόκους καί τις λεγόμενες ημιολίες.
Σχόλιο: Ημιολία είναι τόκος ίσος με το 50% του αρχικού κεφαλαίου, όπως δηλώνει καί το όνομά του.
3) Ε΄ της εν Καρθαγένη(418 – 419μ.α.χ.χ.)
Τήν τής απληστίας επιθυμίαν, ήν των κακών απάντων μητέρα είναι, ουδείς αμφιβάλλει, δέον επέχειν, ίνα μή τοίς αλλοτρίοις κατακέχρηται, μηδέ ίνα, διά κέρδος, τούς τών Πατέρων όρους τίς υπερβαίνη, μηδέ ίνα παντοίως τινί Κληρικώ εξόν είη από οιουδήποτε πράγματος τόκον λαβείν. Καί τά μέν νεωστί ανενεχθέντα, αμαυρά όντα, καί καθόλου λανθάνοντα, σκοπούμενα παρ’ ημών, τυπωθήσονται. Περί ών δέ η θεία Γραφή εθέσπισεν, ου δεί ψηφίζεσθαι, αλλά μάλλον έπεσθαι. Ακολούθως γάρ το εν λαϊκοίς επιλήψιμον, πολλώ μάλλον εν Κληρικοίς οφείλει καταδικάζεσθαι.
Μετάφραση
Την επιθυμία της απληστίας, η οποία είναι μητέρα όλων γενικά των κακών, κανείς δεν αμφιβάλλει, ότι πρέπει να είναι επιφυλακτικός, για να μην παραχρησιμοποιείται από τους άλλους, ούτε για να καταχραστεί τα ξένα, για κέρδος, υπερβαίνει κάποιος τους όρους των Πατέρων, ούτε για να λάβει τόκο με κάθε τρόπο Κληρικός από κάποιον, εκτός αν είναι από οποιοδήποτε πράγμα. Καί αυτά που έχουν αφενός πρόσφατα συναχθεί, τα οποία αμαυρώνουν, καί εντελώς ξεφεύγουν, εξεταζόμενα από εμάς, θα τυπωθούν. Για αυτά όμως τα οποία θέσπισε η θεία Γραφή, δεν πρέπει να ψηφίζονται, αλλά περισσότερο να ακολουθούνται. Γιατί ακολούθως αυτό που είναι το επιλήψιμο στους λαϊκούς, πολύ περισσότερο οφείλει να καταδικάζεται στους Κληρικούς.
4) Ι΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Επίσκοπος, ή Πρεσβύτερος, ή Διάκονος, τόκους, ή τάς λεγομένας εκατοστάς λαμβάνων, ή παυσάσθω, ή καθαιρείσθω.
Μετάφραση
Επίσκοπος, ή Πρεσβύτερος, ή Διάκονος, που τόκους, ή τις λεγόμενες εκατοστές παίρνει, ή να παύεται, ή να καθαιρείται.
Γενική τοποθέτηση: Η θέση αυτών των κανόνων για απαγόρευση είσπραξης τόκων, τοκομεριδίων κ.λ.π. από τους κληρικούς της επικρατούσας εν Ελλάδι εκκλησίας, δεν τηρείται καθόλου. Ενδεικτικώς σημειώνω ότι σήμερα η Εκκλησία της Ελλάδος έχει μετοχές σε τράπεζες, κατέχει ομόλογα, ρέπος, χρεώγραφα καί νομίσματα, όπως καί οι λεγόμενοι μοναχοί του «Αγίου» Όρους. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός, ότι η Εκκλησία της Ελλάδος, μέσω των μητροπολιτών της, συμμετέχει με ποσοστά στην έκδοση του νομίσματος της Ελλάδας. Κατά μίαν εκδοχή με 49% καί κατά άλλην εκδοχή με 65%. Σκεφθείτε το για μία στιγμή. Σε ένα μονόευρω τα 49 ή τα 65 λεπτά να ανήκουν στην εκκλησία(!!!!). Καί ορισμένοι ομιλούν λέγοντες ότι τάχα οι επιχειρηματίες είναι ισχυροί.
Β) Γάμος – Μοιχεία – Διαζύγιο
1) ΜΗ΄ Αποστολικός Κανών
Εί τις Λαϊκός την εαυτού γυναίκα εκβαλών, ετέραν λάβοι, ή παρ’ άλλου απολελυμένην, αφοριζέσθω.
Μετάφραση
Αν κάποιος Λαϊκός την γυναίκα του αφού διώξει, άλλη πάρει, ή από άλλου διωγμένη, να αφορίζεται.
2) Κ΄ της εν Αγκύρα Κανών(314μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Εάν τινος γυνή μοιχευθή, ή μοιχεύση τις, εν επτά έτεσι δεί αυτόν τού τελείου τυχείν, κατά τούς βαθμούς τούς προάγοντας.
Μετάφραση
Αν κάποιου η γυναίκα μοιχεύσει, ή μοιχεύσει κάποιος, σε επτά έτη πρέπει αυτός να τύχουν του τελείου, κατά τους βαθμούς που προάγουν.
Σχόλιο: Ο επόμενος κανόνας του Βασιλείου εξηγεί τί σημαίνει αυτό.
3) ΛΖ΄ του Βασιλείου
Αρχαίο κείμενο
Μετά τό αφαιρεθήναι τήν αλλοτρίαν ο γαμήσας, επί μέν τή πρώτη μοιχείας εγκληθήσεται, επί δέ τή δευτέρα ανέγκλητος έσται.
Μετάφραση
Μετά την αρπαγή της ξένης ο γαμήσας, στην πρώτη φορά θα κατηγορηθεί για μοιχεία, στην δεύτερη φορά θα είναι ακατηγόρητος.
Σχόλιο: ο γαμήσας = είτε ο αρραβωνιαστικός της συγκεκριμένης γυναίκας, διότι τότε ήταν έθιμο να γίνεται μία τυπική, ψεύτικη απαγωγή της νύφης, όπως στην Σπάρτη, είτε αυτός ο οποίος απάγει την γυναίκα ενός άλλου άνδρα. Την πρώτη περίπτωση του Αρχαίου Ελληνικού εθίμου η εκκλησία την κατεδίκαζε ως μοιχεία, ενώ την δεύτερη δεν την κατεδίκαζε καθόλου!!!! Για αυτόν τον λόγο άφησα τον όρο αμετάφραστο, διότι μία μετάφραση ως «αρραβωνιαστικός» ή «απαγωγέας» θα ήταν ανακριβής.
4) ΟΖ΄ του Βασιλείου
Αρχαίο κείμενο
Ο μέντοι καταλιμπάνων τήν νομίμως συναφθείσαν αυτώ γυναίκα, καί ετέραν αγόμενος, κατά τήν τού Κυρίου απόφασιν, τώ τής μοιχείας υπόκειται κρίματι. Κεκανόνισται δέ παρά τών Πατέρων ημών, τούς τοιούτους ενιαυτόν προσκλαίειν, διετίαν επικροάσθαι, τριετίαν υποπίπτειν, τώ εβδόμω συνίστασθαι τοίς πιστοίς, τής Προσφοράς καταξιούσθαι, εάν μετά δακρύων μετανοήσωσι.
Μετάφραση
Αυτός λοιπόν ο οποίο εγκαταλείπει την νόμιμα συναφθείσα με αυτόν γυναίκα(=την σύζυγό του), καί οδηγεί άλλη, κατά την απόφαση του Κυρίου, υπόκειται στο κρίμα της μοιχείας. Έχει κανονιστεί αφετέρου από τους Πατέρες μας, τους τέτοιου είδους να κλαίνε ένα έτος, να ακούνε δύο έτη, να υποπίπτουν τρία έτη, το έβδομο να συμπεριλαμβάνονται στους πιστούς, να καταξιώνονται της Προσφοράς, αν μετανοήσουν με δάκρυα.
5) ΙΔ΄ της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου(451μ.α.χ.χ.)
Επειδή εν τισιν επαρχίαις συγκεχώρηται τοίς Αναγνώσταις καί Ψάλταις γαμείν, ώρισεν η αγία Σύνοδος μή εξείναι τινι αυτών ετερόδοξον γυναίκα λαμβάνειν. Τούς δέ ήδη εκ τοιούτου γάμου παιδοποιήσαντας, ει μέν έφθασαν βαπτίσαι τά εξ αυτών τεχθέντα παρά τοίς αιρετικοίς, προσάγειν αυτά τή κοινωνία της καθολικής Εκκλησίας. μή βαπτίσαντας δέ, μή δύνασθαι έτι βαπτίζειν αυτά, παρά τοίς αιρετικοίς, μήτε μήν συνάπτειν πρός γάμον αιρετικώ, ή Ιουδαίω ή Έλληνι, ει μή άρα επαγγέλοιτο
μετατίθεσθαι εις τήν ορθόδοξον πίστιν τό συναπτόμενον πρόσωπον τώ ορθοδόξω. Ει δέ τις τούτον τόν όρον παραβαίη τής αγίας Συνόδου, κανονικώ υποκείσθω επιτιμίω.
Μετάφραση
Επειδή σε κάποιες επαρχίες έχει επιτραπεί στους Αναγνώστες καί στους Ψάλτες να παντρεύονται, όρισε η αγία Σύνοδος να μην επιτρέπει σε κάποιον από αυτούς να παίρνει ετερόδοξη γυναίκα. Αυτούς όμως που ήδη από τέτοιον γάμο έκαναν παιδιά, αν αφενός πρόφθασαν να βαπτίσουν τα από αυτούς γεννηθέντα από τους αιρετικούς, να τα προσάγουν στην κοινωνία της καθολικής Εκκλησίας. αν όμως δεν βάπτισαν, δεν μπορούν ακόμα να τα βαπτίζουν, από τους αιρετικούς, ούτε όμως να συνάπτουν γάμο με αιρετικό, ή Ιουδαίο ή Έλληνα, αν άρα δεν υποσχόταν να μετατίθεται στην ορθόδοξη πίστη το συναπτόμενο πρόσωπο στον ορθόδοξο. Αν όμως κάποιος αυτόν τον όρο παραβαίνει της αγίας Συνόδου, να υπόκειται στο κανονικό επιτίμιο.
6) ΟΒ΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Μή εξέστω ορθόδοξον άνδρα αιρετική συνάπτεσθαι γυναικί, μήτε μήν αιρετικώ ανδρί γυναίκα ορθόδοξον συζεύγνυσθαι, αλλ’ ει καί φανείη τι τοιούτον υπό τινος τών απάντων γινόμενον, άκυρον τόν γάμον ηγείσθαι, καί τό άθεσμον διαλύεσθαι συνοικέσιον. ου γάρ χρή τά άμικτα μιγνύναι, ουδέ τώ προβάτω τόν λύκον συμπλέκεσθαι, καί τή τού Χριστού μερίδι τόν τών αμαρτωλών κλήρον. Ει δέ παραβή τις τά παρ’ ημών ορισθέντα, αφοριζέσθω. Ει δέ τινες έτι εν τή απιστία τυγχάνοντες, καί ούπω τή τών ορθοδόξων εγκαταλεγέντες ποίμνη, αλλήλοις γάμω νομίμω ηρμόσθησαν, είτα, ο μέν, τό καλόν εκλεξάμενος, τώ φωτί τής αληθείας προσέδραμεν, ο δέ υπό τού τής πλάνης κατέχεσθαι δεσμού, μή πρός τάς θείας ατενίσαι ακτίνας ελόμενος(ευδοκεί δέ τώ πιστώ η άπιστος συνοικείν, ή τό έμπαλιν ο άπιστος τή πιστή), μή χωριζέσθωσαν, κατά τόν θείον Απόστολον. «ηγίασται γάρ ο άπιστος ανήρ εν τή γυναικί, καί ηγίασται η άπιστος γυνή εν τώ ανδρί».
Μετάφραση
Να μην επιτρέπεται στον ορθόδοξο άνδρα να συνάπτεται με αιρετική γυναίκα, ούτε όμως ο αιρετικός άνδρας να συζεύγνυται με ορθόδοξη γυναίκα, αλλά αν καί φανεί κάτι τέτοιο από κάποιον από όλους γενικώς να γίνεται, να θεωρείται ο γάμος άκυρος, καί να διαλύεται το άθεσμο συνοικέσιο. γιατί δεν πρέπει να αναμειγνύονται τα άμεικτα, ούτε το πρόβατο να συμπλέκεται με τον λύκο, καί με την μερίδα του Χριστού ο κλήρος των αμαρτωλών. Αν όμως κάποιοι ακόμα οι οποίοι τυχαίνουν στην απιστία, καί ακόμα συγκαταλέγονται στην ποίμνη των ορθοδόξων, ενώθηκαν με νόμιμο γάμο μεταξύ τους, έπειτα, αυτός αφενός, ο οποίος εξέλεξε το καλό, στο φως της αλήθειας προσέτρεξε της αλήθειας, ο άλλος αφετέρου κατέχεται από τον δεσμό της πλάνης, μη προτιμώντας να ατενίσει προς τις θείες ακτίνες(ευδοκεί όμως στον πιστό η άπιστη να συνοικεί, ή το αντίθετο ο άπιστος άνδρας στην πιστή), να μην χωρίζουν, κατά τον θείο Απόστολο. «γιατί έχει αγιάσει ο άπιστος άνδρας στην γυναίκα, καί έχει αγιάσει η άπιστη γυναίκα στον άνδρα».
7) ΠΖ΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Η τόν άνδρα καταλιπούσα, μοιχαλίς εστιν, ει επ’ άλλον ήλθεν, κατά τόν ιερόν καί Θείον Βασίλειον, εκ τής Ιερεμίου προφητείας άριστα τούτο αναλεξάμενον, ότι εάν γένηται γυνή ανδρί ετέρω, ουκ επιστρέψει πρός τόν άνδρα αυτής, αλλά μιαινομένη μιανθήσεται. καί πάλιν, ο έχων μοιχαλίδα, άφρων καί ασεβής. Ει ούν φανή τού ανδρός αλόγως αναχωρήσασα, ο μέν συγγνώμης εστίν άξιος, η δέ επιτιμίου. Η δέ συγγνώμη τούτω πρός τό κοινωνείν τή Εκκλησία δοθήσεται. Ο μέντοι καταλιμπάνων τήν νομίμως συνφθείσαν αυτώ γυναίκα, καί ετέραν αγόμενος, κατά τήν τού Κυρίου απόφασιν, τώ τής μοιχείας υπόκειται κρίματι. Κεκανόνισται δέ παρά τών Πατέρων ημών, τούς τοιούτους ενιαυτόν προσκλαίειν, διετίαν επακροάσθαι, τριετίαν υποπίπτειν, καί τώ εβδόμω συνίστασθαι τοίς πιστοίς, καί ούτω τής προσφοράς καταξιούσθαι, εάν δή μετά δακρύων μετανοήσωσιν.
Μετάφραση
Αυτή η οποία εγκατέλειψε τον άνδρα, είναι μοιχαλίδα, αν ήλθε από άλλο, κατά τον ιερό καί Θείο Βασίλειο, από την προφητεία του Ιερεμία άριστα αυτό διαβάζοντας, ότι εάν αφού γίνει γυναίκα σε άλλο άνδρα, δεν επιστρέψει προς τον άνδρα της, αλλά μιαινομένη θα μιανθεί. καί πάλι, αυτός ο οποίος έχει μοιχαλίδα, είναι άφρονας καί ασεβής. Αν λοιπόν φανεί ότι ανεχώρησε από τον άνδρα χωρίς λόγο, αυτός αφενός είναι άξιος συγγνώμης, εκείνη αφετέρου επιτιμίου. Αυτός λοιπόν ο οποίος εγκαταλείπει την νομίμως συναφθείσα με αυτόν γυναίκα, καί οδηγεί άλλη, κατά την απόφαση του Κυρίου, να υπόκεινται στο κρίμα της μοιχείας. Έχει κανονιστεί όμως από τους Πατέρες μας, τους τέτοιους να κλαίνε ένα έτος, να ακούουν δύο έτη, να υποπίπτουν τρία έτη καί το έβδομο να συνάπτονται με τους πιστούς, καί έτσι να καταξιώνονται της προσφοράς, εάν βεβαίως μετανοήσουν με δάκρυα.
Σχόλιο: Όπως λοιπόν γίνεται σαφές από όλα τα ανωτέρω, ενώ οι εχέφρονες άνθρωποι θεωρούν μοιχεία την ερωτική σχέση ενός ή μίας συζύγου με άλλο ξένο ως προς τον γάμο τους πρόσωπο, η εκκλησία επιπροσθέτως θεωρεί ως μοιχεία καί έναν γάμο ενός άνδρα ή μίας γυναίκας με έναν χωρισμένο ή μία χωρισμένο
Γ) Πίστη
1) ΞΒ΄ Αποστολικός Κανών
Εί τις Κληρικός διά φόβον ανθρώπινον, Ιουδαίου, ή Έλληνος, ή Αιρετικού, αρνήσηται, ει μέν το όνομα του Χριστού, αποβαλλέσθω, ει δε το όνομα του Κληρικού, καθαιρείσθω. Μετανοήσας δε, ως Λαϊκός δεχθήτω.
Μετάφραση
Αν κάποιος Κληρικός για ανθρώπινο φόβο, Ιουδαίου, ή Έλληνα, ή Αιρετικού, αρνηθεί, αν αφενός το όνομα του Χριστού, να αποβάλλεται, αν αφετέρου το όνομα του Κληρικού, να καθαιρείται. Αν όμως μετανοήσει, ως Λαϊκό να τον δεχθείτε.
2) Ι΄ του Πέτρου(304μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Όθεν ουκ έστιν εύλογον ουδέ τούς από Κλήρου αυτομολύσαντας, εκπεπτωκότας, καί αναπαλαίσαντας, έτι εν τή λειτουργία είναι, άτε δή καταλείψαντας τό τού Κυρίου ποίμνιον καί μωμησαμένους εαυτούς, όπερ ουδείς τών Αποστόλων πεποίηκε. Καί γάρ ο πολλούς διωγμούς εξανύσας, πολλά τε άθλα αγωνισμάτων ενδειξάμενος, ο μακάριος Απόστολος Παύλος, εγνωκώς ότι κάλλιόν εστιν αναλύσαι, καί σύν Χριστώ είναι, επιφέρει λέγων «Τό δέ επιμείναι τή σαρκί αναγκαιότερον δι’ υμάς». Σκοπών γάρ ου τό εαυτού συμφέρον, αλλά τό τών πολλών, ίνα σωθώσιν, αναγκαιότερον τής εαυτού αναπαύσεως ηγήσατο τό παραμένειν τοίς αδελφοίς καί επιμελείσθαι αυτών, ός καί τόν διδάσκοντα θέλει είναι εν τή διδασκαλία τύπον γινόμενον τών πιστών. Όθεν οι τή ειρκτή επιδικαζόμενοι, τής λειτουργίας εκπεπτωκότες καί αναπαλαίσαντες, πάνυ αναισθητούσι. Πώς γάρ αιτούσιν ό κατέλειψαν, δυνάμενοι τοίς αδελφοίς εύχρηστοι είναι εν καιρώ τοιούτω; Έως μέν ούν άπταιστοι ήσαν, συγγνώμην είχον επί τή παραλόγω αυτών πράξει, ότε δέ έπταισαν, ως άν περπερευσάμενοι καί εαυτούς μωμησάμενοι, ουκ έτι δύνανται λειτουργείν. Διό φροντιζέτωσαν μάλλον εν τή ταπεινοφροσύνη πώς εκτελέσουσι, παυσάμενοι τής κενοδοξίας. Αρκεί γάρ αυτοίς η κοινωνία μετ’ επιστάσεως καί ακριβείας πρός αμφότερα γινομένη, καί ίνα μή δόξωσι λυπείσθαι, μετά βίας περιδρασσόμενοι τής εντεύθεν αναλύσεως, καί ίνα μή τινες εκπεσόντες, προφασίζωνται, ως άν διά τήν αφορμήν τής επιτιμήσεως υπεκλελυμένοι, οίτινες πλέον απάντων αισχύνην καί όνειδος έξουσι κατ’ εκείνον τόν τεθεικότα θεμέλιον, καί μή ισχύσαντα εκτελέσαι. «Άρξαντα γάρ, φησι, πάντες οι παραπορευόμενοι εμπαίζειν αυτόν, λέγοντες, ούτος ο άνθρωπος θεμέλιον έθηκε, καί ουκ ίσχυσε εκτελέσαι».
Μετάφραση
Λοιπόν δεν είναι εύλογο ούτε αυτούς που αυτομόλησαν από τον Κλήρο, έχουν εκπέσει, καί επανήλθαν, να είναι ακόμα στην λειτουργία, επειδή εγκατέλειψαν το ποίμνιο του Κυρίου καί μόλυναν τους εαυτούς τους, το οποίο δεν έχει κάνει κανένας από τους Αποστόλους. Γιατί καί ο πολλούς διωγμούς εκτελέσας καί σε πολλά έπαθλα αγωνισμάτων αναδειχθείς, ο μακάριος Απόστολος Παύλος, επειδή γνώριζε ότι καλλίτερο είναι να απελευθερωθεί από τα δεσμά του, καί να είναι μαζί με τον Χριστό, προσθέτει λέγοντας ότι «Όμως το να επιμένετε στην σάρκα είναι αναγκαιότερο για σας». Γιατί εξετάζοντας όχι το συμφέρον του, αλλά αυτό των πολλών, για να σωθούν, νόμισε αναγκαιότερο από την ανάπαυσή του το να παραμένει στους αδελφούς καί να επιμελείται για αυτούς, ο οποίος θέλει καί ο διδάσκοντας να είναι στην διδασκαλία τύπος γινόμενος των πιστών. Επομένως οι καταδικαζόμενοι στην φυλακή, εκπεσόντες της λειτουργίας καί επανερχόμενοι, είναι πολύ αναίσθητοι. Γιατί πώς ζητούν αυτό το οποίο εγκατέλειψαν, μπορώντας να είναι
χρήσιμοι στους αδελφούς σε τέτοιο καιρό; Όσο αφενός λοιπόν ήσαν άμεμπτοι, είχαν συγγνώμη στην παράλογη πράξη τους, όταν αφετέρου έφταιξαν, σαν καυχηθέντες καί κατηγορήσαντες τους εαυτούς τους, δεν μπορούν πλέον να λειτουργούν. Για αυτό να φροντίζουν περισσότερο στην ταπεινοφροσύνη πώς να εκτελέσουν, αφού παύσουν την κενοδοξία. Γιατί αρκεί σε αυτούς η κοινωνία μετ’ επιστάσεως καί ακριβείας προς
καί τα δύο όταν γίνονται, καί για να μη φανούν ότι λυπούνται, μετά βίας περιλαμβανόμενοι στην εντεύθεν(=χριστιανική) ανάλυση, καί για να μην εκπέσουν κάποιοι, προφασίζονται, ότι τάχα με την αφορμή της επιτίμησης είναι λίγο χαλαρωμένοι, οι οποίοι πλέον θα έχουν όλων την αισχύνη καί το όνειδος κατ’ εκείνον τον οποίον έθεσε το θεμέλιο, καί δεν εκτέλεσαν τα ισχύσαντα. «Γιατί θα αρχίσουν, λέγει, όλοι οι συμπορευόμενοι να τον εμπαίζουν, λέγοντας, ότι αυτός ο άνθρωπος έθεσε το θεμέλιο, καί δεν είχε ισχύ να το εκτελέσει».
Σχόλια:
α) Κατά μία εκδοχή ο τύπος «μετ’ επιστάσεως» πρέπει να διορθωθεί ως «μετ’ επιτάσεως» ως ορθότερος.
β) Ο τύπος «γινομένη» πρέπει να αλλάξει ως «γινομένης».
γ) Ο συγκεκριμένος Πέτρος στον οποίον αποδίδεται ο συγκεκριμένος κανόνας καί άλλοι δεκατέσσερεις, δεν είναι ο γνωστός απόστολος, αλλά ένας πατριάρχης της Αλεξάνδρειας, τα έτη 300 – 311, όπως μάς πληροφορεί η έγκριτη εγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος – Λαρούς», τόμος 31, σελίδα 12, ότι είναι ο πατριάρχης Πέτρος Α΄. Κατά το «Πηδάλιο» η ακμή του τοποθετείται το 296μ.α.χ.χ.
3) Α΄ της εν Αγκύρα(314μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Πρεσβυτέρους τούς επιθύσαντας, είτα αναπαλαίσαντας, μήτε εκ μεθόδου τινός, αλλ’ εξ αληθείας, μήτε προκατασκευάσαντας, καί επιτηδεύσαντας, καί πείσαντας, ίνα δόξωσι μέν βασάνοις υποβάλλεσθαι, ταύτας δέ τώ δοκείν καί τώ σχήματι προσαχθήναι. Τούτους έδοξε τής μέν τιμής τής κατά τήν καθέδραν μετέχειν, προσφέρειν δέ αυτούς, ή ομιλείν, ή όλως λειτουργείν τι τών ιερατικών λειτουργιών μή εξείναι.
Μετάφραση
Οι πρεσβύτεροι οι οποίοι θυσίασαν, έπειτα επανήλθαν, όχι από κάποια αναζήτηση, αλλά από αλήθειες, ούτε αφού προκατασκεύασαν καί με επιτηδειότητα καί αφού έπεισαν, για να δείξουν αφενός ότι υποβάλλονταν σε βάσανα, αυτές όμως καί στο σχήμα να προστεθούν. Αυτούς αποφάσισε αφενός να μετέχουν της τιμής της κατά την καθέδρα, αφετέρου να προσφέρουν αυτοί, ή να ομιλούν, ή γενικώς να λειτουργούν κάτι από τις ιερατικές λειτουργίες δεν επιτρέπει.
4) Β΄ της εν Αγκύρα(314μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Διακόνους ομοίως θύσαντας, μετά δέ ταύτα αναπαλαίοντας, τήν μέν άλλην τιμήν έχειν, πεπαύσθαι δέ αυτούς πάσης τής ιεράς λειτουργίας, τής τε τού Άρτου, ή ποτήριον αναφέρειν, ή κηρύσσειν. ει μέντοι τινές τών Επισκόπων τούτοις συνίδοιεν κάματόν τινα, ή ταπείνωσιν πραότητος, καί εθέλοιεν πλείόν τι διδόναι, ή αφαιρείν, επ’ αυτοίς είναι τήν εξουσίαν.
Μετάφραση
Ομοίως οι διάκονοι οι οποίοι θυσίασαν, όμως μετά από αυτά επανήλθαν, αφενός να έχουν την άλλη τιμή, αφετέρου έχουν παυθεί αυτοί από όλη την ιερή λειτουργία, καί από αυτήν του Άρτου, ή να ξαναφέρουν το ποτήρι, ή να κηρύσσουν. αν λοιπόν κάποιοι από τους επισκόπους αυτούς παρατηρούν καί κάποιον κάματο, ή ταπείνωση πραότητας, καί ήθελαν κάτι περισσότερο να δίνουν, ή να αφαιρούν, σε αυτούς είναι η εξουσία.
5) Ι΄ της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου(325μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Όσοι προεχειρίσθησαν τών παραπεπτωκότων, κατά άγνοιαν, ή καί προειδότων τών προχειρισαμένων, τούτο ου προκρίνει τώ Κανόνι τώ εκκλησιαστικώ. Γνωσθέντες γάρ καθαιρούνται.
Μετάφραση
Όσοι προετοιμάστηκαν από τους παραπλανημένους, κατά την άγνοιά τους, ή καί γνωρίζοντας εκ των προτέρων τα προκαθορισμένα, αυτό δεν το προκρίνει στον Κανόνα τον εκκλησιαστικό. Γιατί επειδή γνώριζαν καθαιρούνται.
6) Π΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
α) Κανόνας
Αρχαίο κείμενο
Εί τις Επίσκοπος, ή Πρεσβύτερος, ή Διάκονος, ή τών εν τώ Κλήρω καταλεγομένων, ή λαϊκός, μηδεμίαν ανάγκην βαρυτέραν έχοι, ή πράγμα δυσχερές, ώστε επιπλείστον απολείπεσθαι τής αυτού Εκκλησίας, αλλ’ εν πόλει διάγων, τρείς Κυριακάς ημέρας, εν τρισίν εβδομάσι μή συνέρχοιτο, εί μέν Κληρικός είη, καθαιρείσθω, ει δέ λαϊκός, αποκινείσθω τής κοινωνίας.
Μετάφραση
Αν κάποιος Επίσκοπος, ή Πρεσβύτερος, ή Διάκονος, ή από τους συγκαταλεγόμενους στον κλήρο, ή λαϊκός, αν δεν έχει καμμία βαρύτερη ανάγκη, ή δυσχερές πράγμα, ώστε επί το πλείστον να απέχει από την εκκλησία του, αλλά διάγει στην πόλη, τρεις Κυριακές ημέρες, σε τρεις εβδομάδες δεν συνέρχεται, αν αφενός είναι Κληρικός, να καθαιρείται, αν αφετέρου είναι λαϊκός, να αποκινείται(εννοεί η σκόνη) από την κοινωνία.
β) Ερμηνεία
Κείμενο
Ο παρών Κανών διορίζει, όποιος Επίσκοπος, ή Διάκονος, ή απλώς Κληρικός, ή λαϊκός, μή έχοντας ανάγκην βαρυτάτην ή δυσκολίαν, αναγκάζουσαν αυτόν νά λείψη από τήν Εκκλησίαν του, αλλ’ ευρισκόμενος μέσα εις πόλιν, τρείς Κυριακάς δεν συνέλθη μέ τούς άλλους πιστούς εις τήν Εκκλησίαν, ει μέν Κληρικός είναι, άς καθαίρεται, ει δέ λαϊκός, άς αφορίζεται. δι’ ότι ένα από τά δύω, ή ο τοιούτος δέν είναι
πιστός, ή πιστός ών, καταφρονεί τής κοινής πρός Θεόν υμνωδίας καί προσευχής.
Μετάφραση
Ο παρών Κανόνας ορίζει ότι όποιος επίσκοπος ή διάκονος ή απλώς κληρικός, ή λαϊκός, ο οποίος δεν έχει ανάγκη βαρύτατη ή δυσκολία, η οποία τον αναγκάζει να λείψει από την εκκλησία του, αλλά ενώ βρίσκεται μέσα στην πόλη, δεν συνέλθει με τους άλλους πιστούς στην εκκλησία, αν αφενός είναι κληρικός, ας καθαιρείται, αν αφετέρου λαϊκός, ας αφορίζεται. διότι ένα από τα δύο συμβαίνει, ή ο τέτοιος δεν είναι πιστός, ή αν καί είναι πιστός, καταφρονεί την κοινή προς τον Θεό υμνωδία και προσευχή.
Ερώτηση: Με πιστή τήρηση αυτού του κανόνα πόσοι πρέπει να αφοριστούν από την εκκλησία καί να μην θεωρούνται ορθόδοξοι χριστιανοί, επειδή δεν προσέρχονται τρείς συνεχόμενες Κυριακές στην εκκλησία ή περισσότερες; Μετά εγώ είμαι ο «κακός» που τους τα επισημαίνω καί όχι αυτοί επειδή είναι διπρόσωποι. Καί όχι τίποτε άλλο, αλλά εξ αιτίας αυτών των διπροσώπων, έχουμε φορτωθεί την εκκλησία ως «επικρατούσα θρησκεία» στο άρθρο 3 του συντάγματος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Οι περισσότεροι είναι Χ.Ο. στα βιβλία των ληξιαρχείων καί πουθενά αλλού. Ανεύθυνοι. Διπρόσωποι. Ασυνείδητοι καί ανερμάτιστοι.
Δ) Στράτευση των κληρικών καί πολίτευσή τους
1) ΣΤ΄ Αποστολικός Κανών
Επίσκοπος, ή Πρεσβύτερος, ή Διάκονος, κοσμικάς φροντίδας μή αντιλαμβανέτω. Ειδέ μή, καθαιρείσθω.
Μετάφραση
Επίσκοπος, ή Πρεσβύτερος, ή Διάκονος, να μην αναλαμβάνει κοσμικές φροντίδες. Αλλιώς, να καθαιρείται.
2) ΞΣΤ΄ Αποστολικός Κανών
Εί τις κληρικός εν μάχη τινά κρούσας, καί από τού ενός κρούσματος αποκτείνας, καθαιρείσθω διά τήν προπέτειαν αυτού. Εάν δέ Λαϊκός ή, αφοριζέσθω.
Μετάφραση
Αν κάποιος κληρικός σε μάχη κτυπήσει κάποιον, καί από το ένα κρούσμα σκοτώσει, να καθαιρείται για την προπέτειά του. Αν όμως είναι Λαϊκός, να αφορίζεται.
3) Ζ΄ της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου(451μ.α.χ.χ.)
Τούς άπαξ εν Κλήρω τεταγμένους καί μοναστάς, ωρίσαμεν μήτε επί στρατείαν, μήτε επί αξίαν κοσμικήν έρχεσθαι. Ή τούτο τολμώντας, καί μη μεταμελουμένους ώστε επιστρέψαι επί τούτο, ό διά Θεόν πρότερον είλοντο, αναθεματίζεσθαι.
Μετάφραση
Τους ταγμένους μία φορά στον Κλήρο καί τους μοναχούς, ορίσαμε, μήτε σε στρατιωτικά, μήτε σε κοσμικό αξίωμα να προσέρχονται. Ή αν αυτό τολμούν, καί δεν μεταμελούνται ώστε να επιστρέψουν για αυτό, το οποίο για τον Θεό πριν επέλεξαν, να αναθεματίζονται.
Σχόλιο: Αντιλαμβάνεσθε συνέλληνες και συνελληνίδες τί συνεπάγεται αυτός ο κανόνας; Συνεπάγεται ότι οι κληρικοί καί μοναχοί γίνονται αστράτευτοι, άρα αν τυχόν όλοι γίνουν μαζικώς κληρικοί καί μοναχοί θα παύσει η Ελλάδα να έχει στρατό.
Καί ενώ κατηγορούν τους Ιεχωβάδες για την θέση τους να μην υπηρετούν στον στρατό, κανείς δεν ομιλεί για το θεσπισμένο προνόμιο ακριβώς για αυτό το θέμα των ορθοδόξων κληρικών καί μοναχών. Για ποιόν λόγον αυτή η μονομέρεια; Καί οι ορθόδοξοι καί οι Ιεχωβάδες χριστιανοί είναι, απλώς στην ερμηνεία διαφέρουν. Διότι οι Ιεχωβάδες είναι περισσότερο κολλημένοι στην Παλαιά Διαθήκη.
Εδώ ακριβώς είναι που διαφέρουν οι Έλληνες πατριώτες διαχρονικώς, ασχέτως θρησκεύματος. Διότι στους Έλληνες πατριώτες, οι ιερείς πολεμούν καί σκοτώνονται στην πρώτη γραμμή καί δεν επικαλούνται το υποτιθέμενο «αστράτευτο του κλήρου».
Δείτε χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Στην Ιλιάδα, από πλευράς των Αχαιών υπηρετεί στον στρατό ο Κάλχας, ενώ από την πλευρά των Τρώων υπηρετούν ο Έλενος, καθώς καί ο Πολυδάμαντας, ο οποίος αναφέρεται στην Ιλιάδα(Ρ 60).
Στις Θερμοπύλες υπηρέτησε στον Λακωνικό στρατό ο Ακαρνάνας μάντης Μεγιστίας, ο οποίος αν καί είχε ειδική άδεια να αποχωρήσει πριν ολοκληρωθεί η κύκλωση, προτίμησε να μείνει καί να φονευθεί από τους Πέρσες(Ηροδότου Ιστορία «Πολύμνια» Ζ΄ 228,3).
Αλλά καί στην Ελληνική Εθνεγερσία του 1.821μ.α.χ.χ., οι κληρικοί όπως ο Αθανάσιος Διάκος καί ο Παπαφλέσσας, οι οποίοι πολέμησαν στην πρώτη γραμμή, προτίμησαν να υπηρετήσουν αυτήν την άγραφη Ελληνική διαχρονική θρησκευτική γραμμή καί να περιφρονήσουν τους κανόνες της ορθόδοξης χριστιανικής θρησκείας. Επομένως, η πρόταση του θανόντος Χριστόδουλου Α΄, την οποίαν έκανε κατά την συνεδρίαση της ιερής συγκέντρωσης(=Ιεράς Συνόδου) στις 28 Ιουνίου 2.002μ.α.χ.χ., όπως αναφέρεται σαφώς καί διεξοδικώς στην ηλεκτρονική διεύθυνση με τα στοιχεία http://www.eone.gr/portal/news/news_find.asp?sp=69503=&rs=227058 καί μπορεί όποιος ενδιαφέρεται να ψάξει καί να αναζητήσει. Ο τίτλος του άρθρου είναι «Θα απαλλάσσονται οι κληρικοί από το στράτευμα;». Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, αν καί δεν ανήκω πλέον στην εκκλησία, διότι έχει πολλά ανθελληνικά στοιχεία, ωστόσο δεν μπορώ να μην αναγνωρίσω στο συγκεκριμένο σημείο την πατριωτική θέση του συγκεκριμένου αρχιεπισκόπου. Ακόμα, το πρόσταγμα να μην συμμετέχουν οι μοναχοί καί οι κληρικοί σε στρατιωτικά καί κοσμικά αξιώματα, σημαίνει ότι όλοι όσοι ήσαν μοναχοί καί κληρικοί καί ανέλαβαν αξιώματα είτε υπουργών(π.χ. Παπαφλέσσας, Άνθιμος Γαζής, Νεόφυτος Βάμβας κ.λ.π.) είτε αντιβασιλείς(π.χ. Δαμασκηνός) είτε ανώτατοι πολιτειακοί άρχοντες κράτους(π.χ. Μακάριος Γ΄) θα έπρεπε να αναθεματίζονταν. Πόσοι ξέρουν αυτόν τον κανόνα;
Ε) Πρωτεία μεταξύ Κωνσταντινουπόλεως καί Ρώμης ως προς τα
εκκλησιαστικά.
1) Γ΄ της Β΄ Οικουμενικής Συνόδου(381μ.α.χ.χ.)
Τόν μέν τοι Κωνσταντινουπόλεως Επίσκοπον έχειν τά πρεσβεία τής τιμής μετά τόν τής Ρώμης Επίσκοπον διά τό είναι αυτήν Νέαν Ρώμην.
Μετάφραση
Ο Επίσκοπος λοιπόν της Κωνσταντινουπόλεως να έχει τα πρεσβεία της τιμής μετά τον Επίσκοπο της Ρώμης, επειδή είναι αυτή η Νέα Ρώμη.
2) ΚΗ΄ της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου(451μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Πανταχού τοίς τών αγίων Πατέρων όροις επόμενοι, καί τόν αρτίως αναγνωσθέντα Κανόνα τών εκατόν πεντήκοντα Θεοφιλεστάτων Επισκόπων, τών συναχθέντων επί τού τής ευσεβούς μνήμης μεγάλου Θεοδοσίου, τού γενομένου βασιλέως εν τή βασιλίδι Κωνσταντινουπόλεως νέα Ρώμη, γνωρίζοντες: τά αυτά καί ημείς ορίζομέν τε καί ψηφιζόμεθα περί τών πρεσβείων τής αγιωτάτης Εκκλησίας, τής αυτής Κωνσταντινουπόλεως νέας Ρώμης. Καί γάρ τώ θρόνω τής Πρεσβυτέρας Ρώμης διά τό βασιλεύειν τήν πόλιν εκείνην, οι Πατέρες εικότως αποδεδώκασι τά πρεσβεία. καί τώ αυτώ σκοπώ κινούμενοι οι εκατόν πεντήκοντα Θεοφιλέστατοι Επίσκοποι, τά ίσα πρεσβεία απένειμαν τώ τής νέας Ρώμης αγιωτάτω θρόνω, ευλόγως κρίναντες, τήν βασιλεία καί συγκλήτω τιμηθείσαν πόλιν, καί τών ίσων απολαύουσαν πρεσβείων τή πρεσβυτέρα Βασιλίδι Ρώμη, καί εν τοίς εκκλησιαστικοίς ως εκείνην μεγαλύνεσθαι πράγμασι, δευτέραν μετ’ εκείνην υπάρχουσαν. Καί ώστε τούς τής Ποντικής, καί τής Ασιανής, καί της Θρακικής Διοικήσεως Μητροπολίτας μόνους, έτι δέ καί τούς εν τοίς
βαρβαρικοίς Επισκόπους τών προειρημένων Διοικήσεων, μετά τών τής επαρχίας Επισκόπων χειροτονούντος τούς τής επαρχίας Επισκόπους, καθώς τοίς θείοις Κανόσι διηγόρευται. Χειροτονείσθαι δέ, καθώς είρηται, τούς Μητροπολίτας τών προειρημένων Διοικήσεων παρά τού Κωνσταντινουπόλεως Αρχιεπισκόπου, ψηφισμάτων συμφώνων, κατά τό έθος, γινομένων, καί επ’ αυτόν αναφερομένων.
Μετάφραση
Παντού οι ακολουθούντες τους όρους των αγίων πατέρων, καί τον μόλις αναγνωσθέντα Κανόνα των εκατόν πενήντα θεοφιλεστάτων επισκόπων, των συναχθέντων με αφορμή την μνήμη του ευσεβούς μεγάλου Θεοδοσίου, ο οποίος έγινε βασιλέας στην βασιλίδα Κωνσταντινούπολη νέα Ρώμη, γνωρίζοντας τα ίδια καί εμείς καί ορίζουμε καί θεσπίζουμε για τα πρεσβεία της αγιωτάτης εκκλησίας, της αυτής Κωνσταντινούπολης νέας Ρώμης. Διότι καί στον θρόνο της πρεσβύτερης Ρώμης επειδή βασιλεύει εκείνη η πόλη, οι πατέρες φυσικά έχουν αποδώσει τα πρεσβεία. καί με τον ίδιο σκοπό κινούμενοι οι εκατόν πενήντα θεοφιλέστατοι επίσκοποι, απένειμαν τα ίσα πρεσβεία στον αγιότατο θρόνο της νέας Ρώμης, κρίναντες ευλόγως, ότι η τιμηθείσα πόλη με βασιλεία καί σύγκλητο, καί απολαύουσα τα ίσα πρεσβεία με την πρεσβυτέρα βασιλίδα Ρώμη, καί στα εκκλησιαστικά πράγματα όπως εκείνη να μεγαλύνεται, υπάρχουσα δεύτερη μετά από εκείνην. Καί ώστε μόνους τους μητροπολίτες της Ποντικής, καί της Ασιανής καί της Θρακικής διοίκησης να χειροτονούνται από τον προαναφερθέντα αγιότατο θρόνο της κατά Κωνσταντινούπολη αγιότατης εκκλησίας. δηλαδή έκαστος μητροπολίτης από τις προαναφερθείσες διοικήσεις, με τους επισκόπους της επαρχίας, χειροτονεί τους επισκόπους της επαρχίας, καθώς έχει διακηρυχθεί από τους θείους κανόνες. Θα χειροτονούνται όμως, καθώς ειπώθηκε, οι μητροπολίτες των προαναφερθεισών Διοικήσεων, από τον αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως, με σύμφωνα ψηφίσματα, κατά το έθος, γινόμενα, καί επ’ αυτόν αναφερόμενα.
3) ΛΣΤ΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ανανεούμενοι τά παρά τών εκατόν πεντήκοντα αγίων Πατέρων, τών εν τή Θεοφυλάκτω ταύτη καί Βασιλίδι πόλει συνελθόντων, καί τών εξακοσίων τριάκοντα, τών εν Χαλκηδόνι συναθροισθέντων νομοθετηθέντα, ορίζομεν, ώστε τόν Κωνσταντινουπόλεως θρόνον, τών ίσων απολαύειν πρεσβείων τού τής πρεσβυτέρας Ρώμης θρόνου, καί εν τοίς εκκλησιαστικοίς ως εκείνον μεγαλύνεσθαι πράγμασιν, δεύτερον μετ’ εκείνον υπάρχοντα, μεθ’ όν ο τής Αλεξανδρέων Μεγαλοπόλεως αριθμείσθω θρόνος, είτα ο Αντιοχείας, καί μετά τούτον, ο τής τών Ιεροσολυμιτών πόλεως.
Μετάφραση
Αφού ανανεώνονται τα από τους εκατόν πενήντα αγίους πατέρες, τους συνελθόντες σε αυτήν την Θεοφύλακτη καί Βασιλίδα πόλη, καί τα νομοθετηθέντα από τους εξακοσίους τριάκοντα συναθροισθέντες νομοθετήματα στην Χαλκηδόνα, ορίζουμε, ώστε ο θρόνος της Κωνσταντινούπολης να απολαύει τα ίσα πρεσβεία με τον θρόνο της πρεσβύτερης Ρώμης, καί όπως εκείνος να μεγαλύνεται στα εκκλησιαστικά πράγματα, αφού θα υπάρχει δεύτερος μετά από εκείνον, ενώ μετά από αυτόν θα αριθμείται ο (θρόνος) της Μεγαλούπολης του Αλεξάνδρου, έπειτα ο (θρόνος) της Αντιοχείας καί μετά από αυτόν ο (θρόνος) της πόλης των Ιεροσολυμιτών.
Σχόλια: Συνέλληνες καί συνελληνίδες, προσέξτε λίγο αυτούς τους κανόνες. Έχουν την σημασία τους. Καί να ποιά είναι αυτή.
Όταν στις τηλεοράσεις, στις εφημερίδες, στα περιοδικά, στα ραδιόφωνα, ερίζουν διάφοροι «θεολόγοι», ουσιαστικώς θεότρελοι καί θεοπάλαβοι για το λεγόμενον «πρωτείον» καί το αν στους χριστιανούς τυπικώς είναι ανώτερος ο πάπας ή ο λεγόμενος οικουμενικός πατριάρχης, ουδείς δεν αναφέρει αυτούς τους κανόνες. Διότι, ας το μάθουν αυτό ορισμένοι, μέχρι καί τις 20 Ιουλίου 1.054μ.α.χ.χ., ο χριστιανισμός ήταν ενιαίος. Μόνον εκείνην την ημέρα, επειδή οι απεσταλμένοι του πάπα έθεσαν τα αναθέματα του σχίσματος στην αγία τράπεζα της Αγίας Σοφίας, θεωρείται ότι ο χριστιανισμός διεσπάσθη.
Άρα, οι κανόνες των τοπικών καί οικουμενικών συνόδων πριν από εκείνην την ημερομηνία, θεωρούνται κοινοί καί άρα δεν διαφέρουν μεταξύ ορθοδόξων καί ρωμαιοκαθολικών. Ακόμα καί οι προτεστάντες, οι οποίοι προέρχονται από τους ρωμαιοκαθολικούς μετά το σχίσμα του 1.517μ.α.χ.χ. με την Διαμαρτύρηση του Λουθήρου, σε κάποια σημεία συμφωνούν με τους ορθοδόξους.
Κατ’ αυτούς λοιπόν τους κανόνες, πρώτος στην ιεραρχία είναι ο πατριάρχης της Ρώμης, μετά δεύτερος είναι ο πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης, επειδή ονομάζεται καί «Νέας Ρώμης», τρίτος είναι ο πατριάρχης Αλεξανδρείας, τέταρτος είναι ο πατριάρχης Αντιοχείας καί πέμπτος είναι ο πατριάρχης Ιεροσολύμων.
Ακόμα, ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο, είναι η ιεραρχία των αξιωματούχων. Ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως θα διορίζει τους μητροπολίτες. Οι μητροπολίτες θα διορίζουν τους επισκόπους, εφόσον δεν υπάρχουν άλλοι. Οι μητροπολίτες καί οι διοριζόμενοι επίσκοποι θα εκλέγουν τους επομένους επισκόπους.
ΣΤ) Αφορισμός Ελληνικών Ηθών καί Εθίμων, Όρκων καί Πολιτισμού
1) ΙΑ΄ του Γρηγορίου Νεοκαισαρείας(213-270μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Τούς δέ τήν εντολήν πληρούντας, εκτός αισχροκερδείας πάσης πληρούν δεί, μήτε μήνυτρα, ή σώστρα, ή εύρητρα ή ώ ονόματι ταύτα καλούσιν, απαιτούντας.
Μετάφραση
Αυτούς όμως που πληρώνουν την εντολή, εκτός από κάθε αισχροκέρδεια που δεν πρέπει να πληρώνουν, μήτε μήνυτρα ή σώστρα ή εύρετρα ή με όποιο όνομα τα αποκαλούν αυτά, να μην τα απαιτούν.
Σχόλιο: Δηλαδή, κατά τον Γρηγόριο Νεοκαισαρείας, είναι αισχρό να δώσει κάποιος αμοιβή, στον ευρετή του απωλεσθέντος αντικειμένου του καί του το παρέδωσε, ή ο ευρετής να ζητήσει αντιστοίχως μία μικρή αμοιβή. Πάντως, ο νόμος σήμερα διαφωνεί καί ανταμείβει τον ευρετή. Καί δικαίως. Μάλιστα, αν το απωλεσθέν αντικείμενο είναι χρήματα, η αμοιβή είναι το 10% του απωλεσθέντος ποσού.
2) ΚΔ΄ της εν Αγκύρα(314μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Οι καταμαντευόμενοι καί ταίς συνηθείαις τών εθνών εξακολουθούντες, ή εισάγοντές τινας εις τούς εαυτών οίκους επί ανευρέσει φαρμακειών, ή καί καθάρσει, υπό τόν Κανόνα πιπτέτωσαν τής πενταετίας, κατά τούς βαθμούς τούς ωρισμένους. Τρία έτη, υποπτώσεως, καί δύω έτη ευχής, χωρίς προσφοράς.
Μετάφραση
Αυτοί οι οποίοι ασχολούνται με την μαντική καί ακολουθούν τις συνήθειες των εθνών, ή εισάγουν κάποιους στους οίκους τους για την ανεύρεση φαρμακειών, ή καί για κάθαρση, από τον κανόνα να πίπτουν για μία πενταετία, κατά τους ορισμένους βαθμούς. Τρία έτη υποπτώσεως καί δύο έτη ευχής, χωρίς προσφορές.
Σχόλια: ανεύρεση φαρμακειών = η εύρεση των μαγειών που έκαναν κάποιοι εναντίον του ενοίκου της οικίας.
κάθαρση = το καθάρισμα του χώρου από αυτές τις μαγείες.
Αυτές οι δύο λοιπόν συνήθειες, καθώς καί η μαντική καταδικάζονται από την εκκλησία με πέντε έτη μετανοιών.
3) Λ΄ της εν Λαοδικεία(364μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ότι ου δεί Ιερατικούς ή Κληρικούς, ή Ασκητάς, εν βαλανείω μετά γυναικών απολούεσθαι, μήτε πάντα Χριστιανόν ή λαϊκόν. Αύτη γάρ πρώτη κατάγνωσις παρά τοίς έθνεσιν.
Μετάφραση
Ότι δεν πρέπει οι Ιερατικοί ή οι Κληρικοί, ή οι Ασκητές, σε βαλανείο με γυναίκες να συλλούονται, ούτε κάθε χριστιανός ή λαϊκός. Γιατί αυτή είναι η πρώτη καταδίκη στα έθνη.
Σχόλιο: Κατανοείτε φίλτατοι συνέλληνες καί φίλτατες συνελληνίδες τί ορίζει αυτός ο κανόνας; Εξηγούμαι σαφώς. Βαλανείο, στην αρχαιότητα, ήταν ένα μεγάλο οικοδόμημα, ιδιωτικό ή δημόσιο, στο οποίο γινόταν το λουτρό των ανθρώπων. Μάλιστα, συλλούονταν τότε παρέες μεταξύ τους, αλλά καί μεμονωμένα πρόσωπα. Βεβαίως ήταν σύνηθες να συλλούονται μαζί καί άνδρες με τις συζύγους τους καί τα παιδιά τους. Καί έρχεται λοιπόν αυτός ο κανόνας, ο τριακοστός της εν Λαοδικεία τοπικής συνόδου του 364μ.α.χ.χ., να απαγορεύσει το λουτρό στους χριστιανούς, διότι το θεωρούσε «κακή χρήση των μελών τους».
Ενώ δηλαδή στην Αρχαία Ελλάδα καί Ρώμη το σώμα ήταν ιερό, αφού υπήρχε το τρίπτυχο Άθληση – Ιατρική – Λουτρό, έρχεται ο Εβραιοχριστιανισμός καί τα καταργεί αυτά. Καί αυτό επειδή έτσι ορίζει η Παλαιά Διαθήκη.
4) ΛΣΤ΄ της εν Λαοδικεία(364μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ότι ου δεί Ιερατικούς ή Κληρικούς, μάγους ή επαοιδούς είναι, ή μαθηματικούς, ή αστρολόγους, ή ποιείν τά λεγόμενα φυλακτήρια, άτινά εστι δεσμωτήρια τών ψυχών αυτών, τούς δέ φορούντας ρίπτεσθαι εκ τής εκκλησίας εκελεύσαμεν.
Μετάφραση
Ότι δεν πρέπει οι ιερατικοί ή οι κληρικοί, να είναι μάγοι ή επαοιδοί, ή μαθηματικοί, ή αστρολόγοι, ή να κάνουν τα λεγόμενα φυλακτά, τα οποία είναι φυλακές των ψυχών τους, αυτούς όμως που τα φορούν να ρίπτονται από την εκκλησία προστάξαμε.
Σχόλιο: Κατά την εκκλησία, οι έννοιες αυτές έχουν την εξής σημασία:
μάγοι = οι επικαλούμενοι αγαθοποιούς δαίμονες, αν καί η εκκλησία δεν θεωρεί ότι υπάρχουν αγαθοποιοί δαίμονες, αλλά μόνον κακοί. Εδώ προφανώς διαφωνεί ακόμα καί με τον Ελληνισμό συνολικώς, διότι καί η ίδια η λέξη ευδαιμονία, ευδαιμονισμός, κακοδαιμονία, δεισιδαιμονία, έχουν ως ρίζα την έννοια «δαίμων» που είναι μέση έννοια.
επαοιδοί = κατά την εκκλησία αυτοί που με επωδούς καί τραγούδια, επηρεάζουν τις διαθέσεις ζώων καί ανθρώπων.
μαθηματικοί = οι αστρολόγοι
5) ΝΓ΄ της εν Λαοδικεία(364μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ότι ου δεί Χριστιανούς εις γάμους απερχομένους, βαλλίζειν ή ορχείσθαι, αλλά σεμνώς δειπνείν ή αριστάν, ως πρέπει Χριστιανοίς.
Μετάφραση
Ότι δεν πρέπει οι Χριστιανοί οι οποίοι προσέρχονται στους γάμους, κτυπούν τύμπανα ή άλλα όργανα, ή να χορεύουν, αλλά σεμνά να δειπνούν ή να γευματίζουν, όπως πρέπει στους Χριστιανούς.
6) ΝΔ΄ της εν Λαοδικεία(364μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ότι ου δεί Ιερατικούς ή Κληρικούς τινας θεωρίας θεωρείν εν γάμοις ή δείπνοις, αλλά πρό τού εισέρχεσθαι τούς θυμελικούς, εγείρεσθαι αυτούς καί αναχωρείν.
Μετάφραση
Ότι δεν πρέπει οι Ιερείς ή οι Κληρικοί να βλέπουν κάποια θεάματα στους γάμους ή στα δείπνα, αλλά πριν από την είσοδο των θυμελικών, να σηκώνονται αυτοί καί να αναχωρούν.
Σχόλιο: στην ερμηνεία, ονομάζει θυμελικούς τους χορευτές καί τους οργανοπαίκτες.
7) Ο΄ της εν Καρθαγένει τοπικής συνόδου(418-419μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Κακείνο έτι μήν δεί αιτήσαι, ίνα τά θεώρια τών θεατρικών παιγνίων εν τή Κυριακή καί εν ταίς λοιπαίς φαιδραίς ημέραις τής τών Χριστιανών πίστεως κωλύωνται, μάλιστα ότι εν τή ογδοάδι τού αγίου Πάσχα οι όχλοι μάλλον εις τό ιπποδρόμιον, ήπερ εις τήν Εκκλησίαν συνέρχονται. Οφείλειν μετενεχθήναι τάς ωρισμένας αυτών ημέρας
ότε απαντήση, καί μή οφείλειν τινά τών Χριστιανών πρός τά θεώρια ταύτα αναγκάζεσθαι.
Μετάφραση
Καί εκείνο ακόμα βεβαίως πρέπει να ζητήσουμε, ώστε τα θεάματα των θεατρικών παιχνιδιών στην Κυριακή καί στις λοιπές φαιδρές ημέρες της πίστης των Χριστιανών εμποδίζονται, πάρα πολύ διότι στην Διακαινήσιμο του αγίου Πάσχα οι όχλοι περισσότερο στον ιππόδρομο, παρά στην εκκλησία συνέρχονται. Οφείλουν να μετακινηθούν οι ορισμένες ημέρες τους τότε που θα ακολουθήσουν, καί να μην οφείλει κάποιος από τους Χριστιανούς να αναγκάζονται να προσέρχονται σε αυτά τα θεάματα.
Σχόλιο: Καταλάβατε τώρα για ποιούς λόγους ετησίως αναβάλλονται αγώνες στα διάφορα αθλήματα καί διάφορες εκδηλώσεις εδώ στην Ελλάδα κατά τις χριστιανικές αργίες; Διότι είμαστε θρησκευτικώς υπόδουλοι. Ενώ στην Αγγλία, λόγου χάριν, καί την ημέρα των Χριστουγέννων έχουν αγώνες.
8) ΚΔ΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Μή εξέστω τινί τών εν ιερατικώ καταλεγομένων τάγματι, ή Μοναχών, εν ιπποδρομίαις ανιέναι, ή θυμελικών παιγνίων ανέχεσθαι. Αλλ’ ει καί τις Κληρικός κληθείη εν γάμω, ηνίκα δ’ άν τά πρός απάτην εισέλθοιεν παίγνια, εξαναστήτω, καί παραυτίκα αναχωρείτω, ούτω τής τών Πατέρων ημών προσταττούσης διδασκαλίας. ει
δέ τις επί τούτω αλώ, ή παυσάσθω, ή καθαιρείσθω.
Μετάφραση
Να μην επιτρέπεται σε κάποιον από τους συγκαταλεγομένους στο ιερατικό τάγμα, ή στους Μοναχούς, να ανέρχονται στις ιπποδρομίες, ή να ανέχονται τα θυμελικά παίγνια. Αλλά αν καί κάποιος Κληρικός κληθεί σε γάμο, μόλις εισέλθουν τα παίγνια για αυτήν την απάτη, να σηκώνεται καί αμέσως να αναχωρεί, επειδή έτσι προστάζει\η διδασκαλία των Πατέρων μας. Αν όμως κάποιος πιαστεί για αυτό, ή να παύεται ή να καθαιρείται.
Σχόλιο: Άρα, ούτε εορτές ούτε θεάματα για χριστιανούς ιερείς καί μοναχούς, αλλιώς πρέπει να τιμωρούνται είτε με παύση είτε με καθαίρεση. Σαφέστατος ο κανόνας.
9) Ν΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Μηδένα τών απάντων είτε λαϊκών, είτε Κληρικών κυβεύειν από τού νύν. ει δέ τις τοιούτο φωραθείη πράττων, ει μέν Κληρικός είη, καθαιρείσθω, ει δέ Λαϊκός αφοριζέσθω.
Μετάφραση
Κανένας από όλους γενικά είτε τους λαϊκούς, είτε τους Κληρικούς να μην κυβεύει από τώρα. αν όμως κάποιος πιαστεί τέτοιο να πράττει, αν αφενός είναι Κληρικός, να καθαιρείται, αν αφετέρου είναι Λαϊκός, να αφορίζεται.
Σχόλιο: Δηλαδή, ένας πιστός χριστιανός, κληρικός ή λαϊκός, κατά την ερμηνεία του κανόνα από τον Νικόδημο τον Αγιορείτη, απαγορεύεται να παίζει ζάρια, χαρτιά, ντάμα, ή ό,τι άλλο παρόμοιο. Ερωτώ: με αυτόν τον κανόνα, πόσοι κληρικοί πρέπει να καθαιρεθούν καί πόσοι λαϊκοί να αφορισθούν; Μετά πείτε μου πόσοι χριστιανοί θα απομείνουν.
10) ΝΑ΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Καθόλου απαγορεύει η αγία καί οικουμενική Σύνοδος τούς λεγομένους μίμους, καί τά τούτων θέατρα, είτα γεμήν καί τά τών κυνηγίων θεώρια, καί τάς επί σκηνής ορχήσεις επιτελείσθαι. Ει δέ τις τού παρόντος Κανόνος καταφρονήσοι, καί πρός τι εαυτόν τών απηγορευμένων τούτων εκδώ, ει μέν Κληρικός είη, καθαιρείσθω, ει δέ λαϊκός, αφοριζέσθω.
Μετάφραση
Απολύτως απαγορεύει η αγία καί οικουμενική σύνοδος τους λεγομένους μίμους, καί τα θέατρά τους, έπειτα βεβαίως όμως καί τα κυνηγετικά θεάματα, καί να επιτελούνται οι επί σκηνής ορχήσεις(=δηλαδή παραστάσεις καί χοροί). Αν όμως κάποιος καταφρονήσει τον παρόντα κανόνα, καί δώσει στον εαυτό του κάτι από αυτά τα απαγορευμένα, αν αφενός είναι Κληρικός, να καθαιρείται, αν αφετέρου είναι λαϊκός, να αφορίζεται.
Σχόλιο: Κατ’ αυτόν τον κανόνα απαγορεύονται τα θεάματα σε τσίρκα, διότι αυτά εννοούνται ως κυνηγετικά θεάματα, ενώ επίσης, απαγορεύονται καί οι παραστάσεις καί οι χοροί στις σκηνές αυτών των θεαμάτων. Πόσοι πρέπει να καθαιρεθούν από τους κληρικούς καί να αφορισθούν από τους λαϊκούς κατ’ αυτόν τον κανόνα;
11) ΞΑ΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Οι μάντεσιν εαυτούς εκδιδόντες, ή τοίς λεγομένοις εκατοντάρχαις, ή τισι τοιούτοις, ως άν παρ’ εκείνων μάθοιεν, ότι άν αυτοίς εκκαλύπτεσθαι βούλοιντο, κατά τά πρώην υπό τών Πατέρων περί αυτών ορισθέντα, υπό τόν Κανόνα πιπτέτωσαν τής εξαετίας. τώ αυτώ δέ τούτω επιτιμίω καθυποβάλλεσθαι δεί καί τούς τάς άρκτους επισυρομένους, ή τοιαύτα ζώα πρός παίγνιον, καί βλάβην τών απλουστέρων, καί τύχην, καί ειμαρμένην, καί γενεαλογίαν, καί τοιούτων τινών ρημάτων όχλον, κατά τούς τής πλάνης λήρους, φωνούντας. Τούς τε λεγομένους νεφοδιώκτας, καί γητευτάς, καί φυλακτηρίους, καί μάντεις, επιμένοντας δέ τούτοις, καί μή μετατιθεμένους, καί αποφεύγοντας τά ολέθρια ταύτα, καί ελληνικά επιτηδεύματα, παντάπασιν απορρίπτεσθαι τής εκκλησίας ορίζομεν. Καθά καί οι ιεροί Κανόνες διαγορεύουσι. «Τίς γάρ κοινωνία φωτί πρός σκότος, ως φησιν ο Απόστολος; Ή τίς συγκατάθεσις ναώ Θεού μετά ειδώλων; ή τίς μερίς πιστώ μετά απίστου; τίς δέ συμφωνία Χριστώ πρός βελίαρ».
Μετάφραση
Αυτοί που παριστάνουν τους μάντεις, ή τους λεγομένους εκατοντάρχους, ή κάποιους τέτοιους, σαν να μάθαιναν από εκείνους, ό,τι αν ήθελαν να αποκαλυφθεί από αυτούς, κατά τα προηγούμενα ορισθέντα για αυτά από τους Πατέρες να πίπτουν από τον Κανόνα της εξαετίας. πρέπει να υποβάλλονται στο ίδιο επιτίμιο με τούτο καί όσοι επισύρουν αρκούδες, ή τέτοια ζώα προς παιχνίδι, καί βλάβη των απλουστέρων, καί την τύχη καί την ειμαρμένη καί την γενεαλογία, καί κάποιων τέτοιων λόγων τον όχλο, κατά τις φωνές της πλάνης, φωνάζοντας. Καί τους λεγομένους νεφοδιώκτες, καί τους γητευτές, καί τους φυλακτηρίους, καί τους μάντεις, οι οποίοι επιμένουν αφετέρου σε τούτα, καί δεν μεταβάλλονται, καί αποφεύγουν αυτά τα ολέθρια, καί Ελληνικά επιτηδεύματα, ορίζουμε να απορρίπτονται παντελώς από την εκκλησία. Καθώς καί οι ιεροί Κανόνες ορίζουν. «Γιατί ποιά κοινωνία υπάρχει του φωτός προς το σκότος, όπως λέγει ο Απόστολος; Ή ποιά συγκατάθεση στον ναό του Θεού με τα είδωλα; Ή ποιά μερίδα ανάμεσα στον πιστό καί στον άπιστο; Όμως ποιά συμφωνία στον Χριστό προς τον Βελίαρ;».
Σχόλιο: Σε αυτόν τον κανόνα, αναφέρεται ότι δεν μπορούν να είναι χριστιανοί οι μάντεις, οι εκατόνταρχοι, οι σύροντες ζώα για θεάματα, οι νεφοδιώκτες, οι γητευτές, και οι φυλακτήριοι.
Ας τους δούμε.
α) μάντεις = γνωστοί, ευνόητος ο λόγος του αφορισμού τους.
β) εκατόνταρχοι = κατά τον Νικόδημο τον Αγιορείτη οι σοφότεροι καί γηραιότεροι από τους μάντεις, καθώς καί οι σεβασμιότεροι από τους άλλους.
γ) οι σύροντες ζώα για θεάματα = αφορίζονται καί αυτοί. Πόσοι όμως από αυτούς το ξέρουν σήμερα; Καί ομιλούμε για ανθρώπους εργαζομένους σε τσίρκα κ.λ.π.
δ) νεφοδιώκτες = οι παρατηρητές των νεφών, οι οποίοι μέσω αυτών των παρατηρήσεων προσπαθούν να συμπεράνουν τα μελλοντικά γεγονότα, από τα σχήματα των νεφών. Αυτή είναι η ερμηνεία του Νικοδήμου Αγιορείτη.
ε) γητευτές = οι μάγοι. Μάλιστα ο Νικόδημος ο Αγιορείτης αναφέρει ότι οι γητευτές ανεμείγνυαν επικλήσεις δαιμόνων με ψαλμούς του Δαβίδ, ονόματα χριστιανών αγίων, της μητέρας του Ιησού κ.λ.π.
στ) φυλακτήριοι = είναι τόσο οι κατασκευαστές φυλακτών, όσο καί εκείνοι οι οποίοι φορούν τα φυλακτά. Καί αυτό ακόμα, αναθεματίζεται από την εκκλησία.
12) ΞΒ΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Τάς ούτω λεγομένας Καλάνδας, καί τά λεγόμενα Βοτά, καί τά καλούμενα Βρουμάλια, καί τήν εν τή πρώτη Μαρτίου επιτελουμένην πανήγυριν, καθάπαξ εκ τής τών πιστών πολιτείας περιαιρεθήναι βουλόμεθα. Αλλά μήν καί τάς τών γυναικών ορχήσεις, καί πολλήν λύμην καί βλάβην εμποιείν δυναμένας. Έτι μήν καί τάς ονόματι τών παρ’ Έλλησι ψευδώς ονομασθέντων Θεών, ή εξ ανδρών, ή γυναικών, γινομένας ορχήσεις καί τελετάς, κατά τι έθος παλαιόν καί αλλότριον τού τών Χριστιανών βίου, αποπεμπόμεθα, ορίζοντες, μηδένα άνδρα γυναικείαν στολήν ενδιδύσκεσθαι, ή γυναίκα τήν ανδράσιν αρμόδιον. αλλά μήτε προσωπεία κωμικά, ή σατυρικά, ή τραγικά υποδύεσθαι. μήτε τό τού βδελυκτού Διονύσου όνομα τήν σταφυλήν εκθλίβοντας εν ταίς ληνοίς επιβοάν. μηδέ τόν οίνον εν τοίς πίθοις επιχέοντας, γέλωτα επικινείν αγνοίας τρόπω, ή ματαιότητος, τά τής δαιμονιώδους πλάνης ενεργούντας. Τους ούν από τού νύν τι τών προειρημένων επιτελείν εγχειρούντας, εν γνώσει τούτων καθισταμένους, τούτους, ει μέν Κληρικοί είεν, καθαιρείσθαι προστάσσομεν, ειδέ λαϊκοί, αφορίζεσθαι.
Μετάφραση
Τις έτσι λεγόμενες Καλένδες, καί τα λεγόμενα Βοτά, καί τα καλούμενα Βρουμάλια, καί την επιτελουμένη πανήγυρη στην πρώτη Μαρτίου, εντελώς από την πολιτεία των πιστών θέλουμε να εξαλείψουμε. Αλλά όμως καί τις ορχήσεις των γυναικών, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν καί πολλή καταστροφή καί βλάβη. Ακόμα όμως τις γινόμενες ορχήσεις καί τελετές των Ελλήνων, στο όνομα των ψευδώς ονομασθέντων Θεών, ή από άνδρες, ή από γυναίκες, κατά κάποιο παλαιό καί ξένο έθος από τον βίο των Χριστιανών, αποπέμπουμε, ορίζοντας, κανένας άνδρας να μην ντύνεται γυναικεία στολή, ή η γυναίκα την αρμόδια για τους άνδρες. αλλά ούτε προσωπεία κωμικά, ή σατυρικά, ή τραγικά να μην υποδύονται. Αλλά ούτε το βδελυκτό όνομα του Διονύσου συνθλίβοντας τα σταφύλια στα πατητήρια να επικαλούνται. ούτε ενώ επιχέουν τον οίνο στους πίθους, να ανακινούν το γέλιο με τον τρόπο της αγνοίας, ή της ματαιότητας, ενεργώντας τα της δαιμονιώδους πλάνης. Αυτούς λοιπόν τους οποίους από τώρα κάτι από τα προαναφερθέντα επιχειρούν να επιτελούν, αν καί έχουν καταστεί γνώστες αυτών, αν αφενός είναι Κληρικοί, προστάζουμε να καθαιρούνται, αν αφετέρου είναι λαϊκοί, να αφορίζονται.
Σχόλιο: Ο Νικόδημος Αγιορείτης, μετά την παράθεση αυτού του κανόνα, αναφέρει, ότι όλα αυτά τα έθιμα, τα οποία αφορίζει η Εκκλησία, είναι Ελληνικά. Ποιά είναι όμως αυτά τα έθιμα; Ας τα δούμε ένα προς ένα, ώστε να δούμε ποιά είναι όντως Ελληνικά καί ποιά δεν είναι. Διότι, δεν είναι όλα αυτά τα έθιμα, Ελληνικά.
Τα καταγράφω λοιπόν, ώστε να δούμε ποιά είναι καί τα αναλύω, ως προς την προέλευσή τους. Είναι λοιπόν τα εξής:
α) Καλένδες
β) Βοτά
γ) Βρουμάλια
δ) πανήγυρις της πρώτης(1ης) Μαρτίου
ε) εορτές των Ελλήνων προς τιμήν των Θεών
στ) αλλαγή στολής, ώστε ο άνδρας να ενδύεται γυναικεία καί η γυναίκα ανδρική
ζ) υπόδυση κωμικού, σατυρικού ή τραγικού προσώπου
η) επίκληση του ονόματος του Διονύσου κατά την σύνθλιψη των σταφυλιών καί οι χαρούμενες φωνές κατά την επίχυση του οίνου.
Ας δούμε λοιπόν ένα προς ένα την προέλευση αυτών των εθίμων.
α) Καλένδες = η πρώτη ημέρα κάθε μήνα στο Ρωμαϊκό ημερολόγιο. Κατ’ αυτήν την ημέρα, ιδίως κατά τις Καλένδες του πρώτου μήνα του έτους, γίνονταν πανηγύρεις από τους Ρωμαίους. Τα δέ «Κάλαντα» είναι τα άσματα αυτών των εορταστικών ημερών των Ρωμαίων. Τους πρώτους αιώνες της ιστορίας τους, το Ρωμαϊκό έτος άρχιζε από τον Μάρτιο, αλλά από τα μέσα του δευτέρου προχριστιανικού αιώνα, καθιερώθηκε η αλλαγή του έτους από τον Ιανουάριο. Άρα, εν ολίγοις, οι Καλένδες δεν είναι σε καμμίαν απολύτως περίπτωση Ελληνικό έθιμο, αλλά αντιθέτως είναι αμιγώς Ρωμαϊκό έθιμο, ασχέτως αν οι Έλληνες στην πορεία το απεδέχθησαν. Έτερον εκάτερον.
β) Βοτά = Βοακήματα καί πρόβατα του Θεού Πανός, κατά την ερμηνεία του κανόνα από τον Νικόδημο τον Αγιορείτη.
γ) Βρουμάλια = οι θορυβώδεις εορτές των Ρωμαίων προς τιμήν του Βρουμαλίου, δηλαδή του Βρομίου Διονύσου, κατά τον Νικόδημο Αγιορείτη.
δ) Η πανήγυρη της 1ης Μαρτίου, είναι Ρωμαϊκό έθιμο, διότι καί ο μήνας Μάρτιος, αυτός καθεαυτός είναι Ρωμαϊκός. Άρα, εδώ αφορίζεται ένα Ρωμαϊκό έθιμο.
ε) Οι εορτές των Ελλήνων επίσης αφορίζονται.
στ) Η αλλαγή της στολής από τους άνδρες να φορούν γυναικεία καί από τις γυναίκες να φορούν ανδρική, γινόταν στην εορτή την αντίστοιχη με τις σημερινές απόκριες, η οποία ονομαζόταν από τους Ρωμαίους Σατουρνάλια, ενώ από τους Έλληνες ονομαζόταν Κρόνια, τα οποία στην Αθήνα εορτάζονταν την 13η Εκατομβαιώνος καί διαρκούσαν περίπου μία εβδομάδα. Αυτή η εορτή γινόταν περί τα τέλη Ιουλίου.
ζ) αν καί οι προσωπίδες με μαγικές ιδιότητες υπήρξαν σε όλους τους λαούς, η υπόδυση των σατυρικών, κωμικών καί τραγικών προσώπων με προσωπίδες είναι αποκλειστικώς Ελληνικό έθιμο.
η) η επίκληση του ονόματος του Διονύσου κατά την σύνθλιψη των σταφυλιών καί οι χαρούμενες φωνές κατά την επίχυση του οίνου είναι αποκλειστικό Ελληνικό έθιμο.
Συνοψίζοντας, αφορίζονται 3 Ρωμαϊκά καί 5 Ελληνικά πολυθεϊστικά έθιμα.
13) ΞΔ΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ότι ου χρή δημοσία λαϊκόν, λόγον κινείν ή διδάσκειν, αξίωμα εαυτώ διδασκαλικόν εντεύθεν περιποιούμενον, αλλ’ είκειν τή παραδοθείση παρά τού Κυρίου διατάξει, καί τό ούς τοίς τήν χάριν τού διδασκαλικού λαβούσι λόγου διανοίγειν, καί τά Θεία παρ’ αυτών εκδιδάσκεσθαι. Εν γάρ τή μιά Εκκλησία διάφορα μέλη πεποίηκεν ο Θεός κατά τήν τού Αποστόλου φωνήν, ήν ο Θεολόγος ερμηνεύων Γρηγόριος, σαφώς τήν εν τούτοις τάξιν παρίστησι φάσκων. «Ταύτην αιδοίμεθα τήν τάξιν, αδελφοί, ταύτην φυλάττοιμεν. Ο μέν, έστω τις ακοή. ο δέ, γλώσσα. ο δέ, χείρ. ο δέ, άλλο τι. ο δέ διδασκέτω. ο δέ μανθανέτω. καί μετά βραχέα. καί ο μανθάνων εν ευπειθεία, καί ο χορηγών εν ιλαρότητι, καί ο υπουργών εν προθυμία, μή πάντες ώμεν γλώσσα, τό ετοιμότατον. μή πάντες Απόστολοι. μή πάντες Προφήται. μή πάντες διερμηνεύωμεν. καί μετά τινα. τί σεαυτόν ποιείς ποιμένα, πρόβατον ών; τί γίνη κεφαλή, πούς τυγχάνων; τί στρατηγείν επιχειρείς, τεταγμένος εν στρατιώταις; καί ετέρωθι η Σοφία διακελεύεται. μή ίσθι ταχύς εν λόγοις, μή συμπαρεκτείνου, πένης ών, πλουσίω. μηδέ ζήτει τών σοφών είναι σφώτερος. ει δέ τις αλώ τόν παρόντα παρασαλεύων Κανόνα, επί ημέρας τεσσαράκοντα αφοριζέσθω.
Μετάφραση
Ότι δεν πρέπει δημοσίως ο λαϊκός, να διακινεί τον λόγο ή να διδάσκει, ούτε να περιποιεί στον εαυτό του από εδώ διδασκαλικό αξίωμα, αλλά να υποχωρεί στην παραδοθείσα από τον Κύριο διάταξη, καί να διανοίγει το αυτί σε αυτούς που έλαβαν τον διδασκαλικό λόγο, καί να διδάσκεται από αυτούς τα Θεία. Γιατί στην μία Εκκλησία έχει κάνει διάφορα μέλη ο Θεός κατά την φωνή του Αποστόλου, την οποία ερμηνεύοντας ο Θεολόγος Γρηγόριος, σαφώς παριστάνει την τάξη σε αυτά λέγοντας: «Να σεβόμαστε αυτήν την τάξη, αδελφοί, αυτήν να φυλάμε. Ο ένας αφενός, να είναι κάποια ακοή. ο άλλος, γλώσσα. ο άλλος, χέρι. ο άλλος, κάτι άλλο. ο άλλος, να διδάσκεται. ο άλλος, να μαθαίνει. καί με λίγα (λόγια). καί αυτός που μαθαίνει με ευπείθεια, καί αυτός που χορηγεί με ιλαρότητα, καί αυτός που υπηρετεί με προθυμία, να μην είμαστε όλοι γλώσσα, το ετοιμότατο. όχι όλοι Απόστολοι. όχι όλοι Προφήτες. όχι όλοι να διερμηνεύουμε. καί με κάποια (άλλα λόγια). γιατί κάνεις τον εαυτό σου ποιμένα, αν καί είσαι πρόβατο; Γιατί θέλεις να γίνεις κεφάλι, ενώ τυχαίνει να είσαι πόδι; Γιατί επιχειρείς να γίνεις στρατηγός, ενώ είσαι ταγμένος στους στρατιώτες; Καί πάνω στο άλλο μέρος η Σοφία διατάσσει. να μην είσαι ταχύς στους λόγους, να μην συμπαρεκτείνεσαι, αν καί είσαι φτωχός, στον πλούσιο. ούτε να ζητείς από τους σοφούς να είσαι σοφότερος». αν όμως κάποιος πιαστεί να παρασαλεύει τον παρόντα Κανόνα, θα αφορίζεται για σαράντα ημέρες.
Σχόλιο: Αυτός ο κανόνας, ορίζει ότι ο λαϊκός, δηλαδή ο απλός πιστός χριστιανός που δεν είναι είτε ιερέας είτε μοναχός είτε μητροπολίτης είτε ακόμα καί «θεολόγος», οφείλει να σιωπά επί των θρησκευτικών θεμάτων, υπακούοντας καί πιστεύοντας μόνον την συγκεκριμένη αυτή ομάδα, για την οποίαν αν το εξετάσουμε από την άποψη της παιδείας καί του λόγου, πολλοί από αυτούς είναι αμόρφωτοι. Καί ξέρουν όσοι ασχολούνται με θέματα της θρησκείας, ότι καί μοναχοί, καί ιερείς καί μητροπολίτες, οι οποίοι προέρχονται συνήθως από μεγάλες ηλικίες, είναι αμόρφωτοι, επειδή στην εποχή τους δεν υπήρχαν τόσο ανεπτυγμένες θρησκευτικές καί άλλες με την θρησκεία γνώσεις, ή ακόμα καί επειδή δεν είχαν οι ίδιοι τα μέσα να σπουδάσουν.
Για ποιόν λόγο λοιπόν, ένας αμόρφωτος κληρικός, θα πρέπει να προτιμάται στα θρησκευτικά θέματα, από έναν απλό πολίτη, που όμως έχει διαβάσει, έχει μελετήσει καί έχει μίαν ευρυτάτη παιδεία;
Καί να θέσω καί ένα άλλο θέμα: σκεφθείτε ότι ενώ δημοσίως ομιλούν για μία μόνον εκκλησία, η οποία υποτίθεται ότι αποτελείται από τον κλήρο καί τον λαό, στον λαό απαγορεύουν να ομιλεί για τα θρησκευτικά θέματα. Περίεργη οπτική.
Καί ακόμα το ιερατείο τους το ονομάζουν «κλήρο», αλλά δεν εξηγούν από πού προέρχεται αυτό, ενώ τους υπολοίπους τους ονομάζουν «λαϊκούς», σαν να είναι το ιερατείο τους οι αριστοκράτες.
Καί αυτό, αν σκεφθεί κάποιος, ότι στην Αρχαία Ελλάδα, δεν υπήρχε κληρονομικό ιερατείο, εκτός από λίγες οικογένειες, σε παραδοσιακά μυστήρια, όπως τα Ελευσίνια Μυστήρια ή κάποιες παραδοσιακές οικογένειες, οι οποίες επιβίωσαν από την εποχή των Μυκηναϊκών χρόνων. Λόγου χάριν, ο Ηρόδοτος στην Ιστορία του(«Πολύμνια», Ζ΄ 134,1 καί Ζ΄ 137,2), αναφέρει ότι στην εποχή του ζούσαν ακόμα οι απόγονοι του Ταλθυβίου, του κήρυκα του Αγαμέμνονα, οι Ταλθυβιάδες. Καί αυτό το αναφέρω, διότι οι κήρυκες στην Αρχαία Ελλάδα θεωρούνταν ιερά πρόσωπα. Ακόμα καί σε καιρό πολέμου, δύο πόλεις-κράτη, επικοινωνούσαν στέλνοντας η μία στην άλλη κήρυκες.
Καί όταν αναφέρεται η επιβίωση Αρχαίων Ελληνικών ιερατικών οικογενειών, μέσα στους αιώνες, δεν είναι υπερβολή. Ας δούμε μία χαρακτηριστική περίπτωση, διότι κανονικώς αυτό το θέμα θα απαιτήσει ειδική εργασία. Όλοι ξέρουμε, ότι στα Ελευσίνια Μυστήρια, υπεύθυνοι ήσαν για την διοργάνωσή τους, οι Ευμολπίδες καί οι Κήρυκες. Οι Ευμολπίδες ήσαν οι έχοντες το αξίωμα του Δαδούχου, δηλαδή του αρχηγού των τελετών, ενώ οι Κήρυκες ήσαν οι δεύτεροι στην ιεραρχία. Ας δούμε λοιπόν για αυτές τις οικογένειες, εν προκειμένω για τους Ευμολπίδες, ποιοί Αρχαίοι Έλληνες Συγγραφείς καί σε ποιά περιστατικά τους αναφέρουν, καθώς καί πόση χρονική έκταση καλύπτουν αυτές οι αναφορές. Πιστεύω θα είναι μία ενδιαφέρουσα εξέταση.
Για τους Ευμολπίδες καί τους Κήρυκες, αναφορές έχουμε ήδη στην Ιστορία του Θουκυδίδη(Η΄ 53, 2-3). Εκεί ο Θουκυδίδης αναφέρει ότι οι Ευμολπίδες καί οι Κήρυκες ήσαν κατά του Αλκιβιάδη καί της επιχειρουμένης από αυτόν καί τον ολιγαρχικό αρχηγό Πείσανδρο, να επιβάλουν το καθεστώς των Τετρακοσίων κατά το 411π.α.χ.χ. Επίσης για τους Ευμολπίδες καί τους Κήρυκες ομιλεί διεξοδικώς ο Ανδοκίδης στον λόγο του «Περί των μυστηρίων». Καί ο Θουκυδίδης έζησε περί το 460-400π.α.χ.χ., ο Ανδοκίδης έζησε τα έτη περίπου από το 445π.α.χ.χ. έως περίπου το 380π.α.χ.χ.
Ακόμα, για τους Ευμολπίδες καί τους Κήρυκες γράφει ο ιστορικός Ξενοφώντας στα «Ελληνικά» του(Ξενοφώντος «Ελληνικά» Β΄ 4,20), όπου αναφέρεται στον Κήρυκα Κλεόκριτο καί στην συμφιλιωτική προσπάθειά του κατά το 404-403π.α.χ.χ., μεταξύ των δημοκρατικών καί των ολιγαρχικών. Ο Ξενοφώντας έζησε κατά τα έτη περίπου 440 – 350π.α.χ.χ.
Καί ακόμα, πολλούς αιώνες αργότερα, για τους Ευμολπίδες γράφει ο ιστορικός, σοφιστής καί ιατρός Ευνάπιος, στο έργο του «Βίοι Φιλοσόφων καί Σοφιστών»(VII 3, 1-5), ο οποίος ομιλεί για την μύηση του Ιουλιανού στα Ελευσίνια Μυστήρια καί για το τέλος των Ελευσινίων Μυστηρίων, μετά από πολλά έτη.
Άρα, αν δούμε τις πηγές, θα διαπιστώσουμε ότι από την αναφορά του Θουκυδίδη για το σκάνδαλο των Ερμών το 415π.α.χ.χ. μέχρι την προέλαση του Αλαρίχου στην Ελλάδα καί την καταστροφή των Ελληνικών Ιερών, ανάμεσα στα οποία και το Τελεστήριο της Ελευσίνας, κατά το 395μ.α.χ.χ., από τους χριστιανούς. Με βάση λοιπόν αυτές τις πηγές, τεκμηριώνεται μία συνέχεια 810 ετών. Καί εφόσον συνυπολογισθεί η οικοδόμηση του Τελεστηρίου από τον Πεισίστρατο κατά την περίοδο 561-550π.α.χ.χ., τότε έχουμε μία ιστορία τουλάχιστον 955/956 ετών.
14) ΞΕ΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Τάς εν ταίς νουμηνίαις υπό τινων πρό τών οικείων εργαστηρίων ή οίκων αναπτομένας πυρκαϊάς, άς καί υπεράλλεσθαί τινες, κατά τι έθος αρχαίον επιληρούσιν, από τού παρόντος καταργηθήναι προστάσσομεν. Ός τις ούν τοιούτο τι πράξοι, ει μέν Κληρικός είη, καθαιρείσθω, ει δέ λαϊκός αφοριζέσθω. «γέγραπται γάρ εν τή τετάρτη τών Βασιλειών» καί ωκοδόμησε Μανασής θυσιαστήριον πάση τή στρατιά τού ουρανού, εν ταίς δύο αυλαίς οίκου Κυρίου, καί διήγαγε τά τέκνα αυτού εν πυρί, καί εκληδωνίζετο, καί εποίησεν εγγαστριμύθους, καί γνώστας επλήθυνε, καί επλήθυνε τού ποιήσαι τό πονηρόν ενώπιον Κυρίου, τού παροργίσαι αυτόν».
Μετάφραση
Τις αναπτόμενες στις νουμηνίες από κάποιους στα εργαστήρια ή στους οίκους τους πυρές, τις οποίες καί υπερπηδούν κάποιοι, κατά κάποιο αρχαίο έθος, φλυαρώντας, από τον παρόντα προστάζουμε να καταργηθούν. Όποιος λοιπόν πράξει κάτι τέτοιο, αν αφενός είναι Κληρικός, θα καθαιρείται, αν αφετέρου λαϊκός, θα αφορίζεται. «γιατί έχει γραφθεί στην τετάρτη των Βασιλειών καί οικοδόμησε ο Μανασής θυσιαστήριο σε όλην την στρατιά του ουρανού, στις δύο αυλές του οίκου του Κυρίου, καί οδήγησε τα τέκνα του στην φωτιά, καί κληδωνιζόταν(=έκανε τον Κλήδονα), καί έκανε εχέμυθους, καί πλήθυνε τους γνώστες, καί αύξησε για να κάνει το πονηρό ενώπιον του Κυρίου, για να τον εξοργίσει πολύ».
Σχόλιο: Επομένως, τα αρχαία Ελληνικά έθιμα του κλήδονα καί των πυροβασιών απαγορεύονται για τους χριστιανούς. Όποιος κληρικός κάνει κάτι από αυτά καθαιρείται, ενώ ο λαϊκός αφορίζεται. Πόσοι χριστιανοί θα παραμείνουν με βάση αυτόν τον κανόνα;
15) ΞΖ΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Η Θεία ημίν Γραφή ενετείλατο απέχεσθαι αίματος, καί πνικτού, καί πορνείας. Τοίς ούν διά τήν λίχνον γαστέρα αίμα οιουδήποτε ζώου τέχνη τινί κατασκευάζουσιν εδώδιμον, καί ούτω τούτο εσθίουσι προσφόρως επιτιμώμεν. Εί τις ούν από τού νύν αίμα ζώου εσθίειν επιχειρήσοι, οιωδή τινι τρόπω, ει μέν Κληρικός είη, καθαιρείσθω, ει δέ λαϊκός, αφοριζέσθω.
Μετάφραση
Η Θεία μας Γραφή διέταξε να απέχουμε από το αίμα, καί από το πνικτό, καί από την πορνεία. Σε αυτούς λοιπόν που κατασκευάζουν για την λαιμαργία της γαστέρας αίμα οποιουδήποτε ζώου με κάποια τέχνη διατροφική, καί έτσι αυτό τρώνε με πρόσφορο τρόπο τους επιτιμούμε. Αν όμως κάποιος λοιπόν από τώρα επιχειρήσει να τρώει ζώο,
με οποιονδήποτε βεβαίως τρόπο, αν αφενός είναι Κληρικός, να καθαιρείται, αν αφετέρου είναι λαϊκός, να αφορίζεται.
Ερμηνεία Νικοδήμου Αγιορείτου
Προστάζει ο παρών Κανών κανένας Χριστιανός νά μή τρώγη αίμα κανενός ζώου, μέ οποιανδήποτε τέχνην καί τρόπον ήθελε κατασκευασθή, ή καί μέ άλλα φαγητά ενωθή, εί τε άλλα τινά, επειδή καί η Θεία Γραφή η Παλαιά, καί μάλιστα η Νέα, εμπόδισε ρητώς νά απέχουσιν οι Χριστιανοί από τό αίμα, από τά πνικτά, καί από τήν πορνείαν(καί ειδωλόθυτα). όποιος δέ ήθελε φάγει τούτο, Κληρικός μέν ών, άς καθαίρεται, λαϊκός δέ άς αφορίζεται. Ανάγνωθι καί τόν ξγ΄. Αποστολικόν.
16) ΟΑ΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Τούς διδασκομένους τούς πολιτικούς νόμους, μή δείν τοίς ελληνικοίς έθεσι κεχρήσθαι, μήτε μήν επί θεάτρων ενάγεσθαι, ή τάς λεγομένας κυλίστρας επιτελείν, ή παρά τήν κοινήν χρήσιν στολάς εαυτοίς περιτιθέναι, μήτε καθ’ όν καιρόν τών μαθημάτων ενάρχονται, ή πρός τό τέλος αυτών καταντώσιν, ή καθόλου φάναι, διά μέσου τής τοιαύτης παιδεύσεως. Ει δέ τις από τού νύν τούτο πράξαι τολμήσοι, αφοριζέσθω.
Μετάφραση
Οι διδασκόμενοι τους πολιτικούς νόμους, δεν πρέπει να χρησιμοποιούν τα ελληνικά ήθη, ούτε βεβαίως να πηγαίνουν στα θέατρα, ή να επιτελούν τις λεγόμενες κυλίστρες, ή να περιβάλλονται στολές ενάντιες στην κοινή χρήση, ούτε κατά τον καιρό έναρξης των μαθημάτων, ή προς το τέλος τους να καταντούν, ή εντελώς να φαίνονται, εν μέσω της τέτοιας εκπαίδευσης. Αν όμως κάποιος από τώρα αυτό τολμήσει να πράξει, να αφορίζεται.
Σχόλιο: κυλίστρα είναι ο κλήρος, μέσω του οποίου κληρωνόταν η κατάταξη ενός μαθητή στον έναν ή στον άλλον καθηγητή τότε. Ακόμα αφορίζονταν τα θεατρικά θεάματα, οι ακαδημαϊκές στολές, καθώς καί οι εν γένει Ελληνικές εκπαιδευτικές συνήθειες. Αφιερωμένο σε όλους τους οπαδούς του «Ελληνοχριστιανισμού».
17) ΟΖ΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ότι ου δεί Ιερατικούς, ή Κληρικούς, ή Ασκητάς εν βαλανείω μετά γυναικών απολούεσθαι, μηδέ πάντα χριστιανόν λαϊκόν. αύτη γάρ πρώτη κατάγνωσις παρά τοίς έθνεσιν. Ει δέ τις επί τούτο φωραθείη, ει μέν Κληρικός είη, καθαιρείσθω, ει δέ λαϊκός, αφοριζέσθω.
Μετάφραση
Ότι δεν πρέπει οι ιερατικοί, ή οι κληρικοί, ή οι ασκητές, σε βαλανείο με γυναίκες να συλλούονται, ούτε κάθε χριστιανός λαϊκός. γιατί αυτή είναι η πρώτη καταδίκη στα έθνη. Αν όμως κάποιος πιαστεί για αυτό, αν αφενός είναι Κληρικός, να καθαιρείται, αν αφετέρου λαϊκός, να αφορίζεται.
Σχόλιο: Επαναλαμβάνει τον τριακοστό κανόνα της εν Λαοδικεία τοπικής συνόδου. Ας επαναλάβω λοιπόν εδώ, τα χρήσιμα στοιχεία για την ιστορία αυτού του κανόνα, διότι κάποια πράγματα είναι καλό να εμπεδώνονται.
Βαλανείο, στην αρχαιότητα, ήταν ένα μεγάλο οικοδόμημα, ιδιωτικό ή δημόσιο, στο οποίο γινόταν το λουτρό των ανθρώπων. Μάλιστα, συλλούονταν τότε παρέες μεταξύ τους, αλλά καί μεμονωμένα πρόσωπα. Βεβαίως ήταν σύνηθες να συλλούονται μαζί καί άνδρες με τις συζύγους τους καί τα παιδιά τους. Καί έρχεται λοιπόν αυτός ο κανόνας, ο τριακοστός της εν Λαοδικεία τοπικής συνόδου του 364μ.α.χ.χ., να απαγορεύσει το λουτρό στους χριστιανούς, διότι το θεωρούσε «κακή χρήση των μελών τους».
Ενώ δηλαδή στην Αρχαία Ελλάδα καί Ρώμη το σώμα ήταν ιερό, αφού υπήρχε το τρίπτυχο Άθληση – Ιατρική – Λουτρό, έρχεται ο Εβραιοχριστιανισμός καί τα καταργεί αυτά. Καί αυτό επειδή έτσι ορίζει η Παλαιά Διαθήκη.
18) qΔ΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Τούς ομνύοντας όρκους ελληνικούς ο Κανών επιτιμίοις καθυποβάλλει. και ημείς τούτοις αφορισμόν ορίζομεν.
Μετάφραση
Τους ορκιζομένους Ελληνικούς όρκους ο κανόνας τους καθυποβάλλει σε επιτίμια. καί
εμείς για αυτούς ορίζουμε αφορισμό.
Σχόλιο: Κατά την εκκλησία, Ελληνικοί όρκοι ονομάζονται οι όρκοι στους Έλληνες Θεούς(παραδείγματος χάριν «μα τον Δία»), ή στα στοιχεία της φύσης(παραδείγματος χάριν «μα τον Ήλιο»). Αυτή είναι η εξήγηση του Νικοδήμου Αγιορείτου στο «Πηδάλιο» στον σχετικό κανόνα. Άρα, ας μην ισχυρίζονται ορισμένοι ότι τάχα οι Έλληνες έγιναν χριστιανοί ή ότι οι χριστιανοί ορκίζονται Ελληνικούς όρκους.
19) Ρ΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Οι οφθαλμοί σου ορθά βλεπέτωσαν, καί πάση φυλακή τήρει σήν καρδίαν, η σοφία διακελεύεται. Ραδίως γάρ τά εαυτού επί τήν ψυχήν αι τού σώματος αισθήσεις εισκρίνουσι. Τάς ούν τήν όρασιν καταγοητευούσας γραφάς, είτε εν πίναξιν, είτε άλλως πως ανατιθεμένας, καί τόν νούν διαφθειρούσας, καί κινούσας πρός τάς τών αισχρών ηδονών υπεκκαύσεις, ουδαμώς από τού νύν οιωδήποτε τρόπω προστάσσομεν εγχαράττεσθαι, ει δέ τις τούτο πράττειν επιχειρήσοι, αφοριζέσθω.
Μετάφραση
Οι οφθαλμοί σου να βλέπουν τα ορθά, καί να τηρείς κάθε φυλάκιο στην καρδιά σου, παρακινεί η σοφία. Γιατί εύκολα τα δικά τους στην ψυχή οι σωματικές αισθήσεις διακρίνουν. Τις καταγοητεύουσες λοιπόν την όραση ζωγραφιές, είτε στους πίνακες, είτε κάπως αλλιώς συντεθειμένες, καί διαφθείρουσες τον νου, καί κινούσες προς τα εναύσματα, καθόλου από τώρα με οποιονδήποτε τρόπο προστάζουμε να μην εγχαράζονται, αν όμως κάποιος επιχειρήσει να πράττει αυτό, να αφορίζεται.
Σχόλιο: Δηλαδή με αυτόν τον κανόνα απαγορεύονται όλες οι γοητευτικές εικόνες, οι οποίες παριστάνουν γυμνές ή λουόμενες γυναίκες, ή φιλούμενες από άνδρες, ή άλλες παρόμοιες, εξάπτουσες την ανθρώπινη φαντασία ή καί φαντασίωση. Τέτοιες σκηνές τις θεωρεί ο χριστιανισμός άσεμνες. Μάλιστα, στην σχετική συμφωνία ο Νικόδημος Αγιορείτης επικαλείται τον Σολομώντα. Κατά τα άλλα, εγώ θεωρούμαι ακραίως όταν ομιλώ για Εβραιοχριστιανισμό.
Ζ) Κανόνες ορίζοντες την καταστροφή των πολυθεϊστικών μνημείων
1) Κανόνας ΞΖ΄ της εν Καρθαγένει τοπικής συνόδου(418-419μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Αιτηθήναι δεί τούς θρησκευτικωτάτους Βασιλείς, ώςτε τά εγκαταλείμματα τών ειδώλων τά κατά πάσαν τήν Αφρικήν, κελεύσαι παντελώς ανακοπήναι. Καί γάρ εν πολλοίς τόποις παραθαλασσίοις καί διαφόροις κτήσεσιν ακμάζει έτι τής πλάνης η αδικία, ίνα παραγγελθώσι καί αυτά απαλειφθήναι, καί οι ναοί
αυτών οι εν τοίς αγροίς καί εν αποκεκρυμμένοις τόποις, χωρίς τινος ευκοσμίας καθεστώτες, παντί τρόπω κελευσθώσι καταστραφήναι.
Μετάφραση
Πρέπει να ζητήσουμε από τους θρησκευτικότατους Βασιλείς, ώστε τα εγκαταλείμματα των ειδώλων τα οποία βρίσκονται σε όλη την Αφρική, να προστάξουν να κατακοπούν παντελώς. Γιατί καί σε πολλούς παραθαλάσσιους τόπους καί σε διάφορες κτήσεις ακμάζει ακόμη η πλάνη της αδικίας, για να παραγγελθούν καί αυτά να απαλειφθούν, καί οι ναοί τους τόσο αυτοί στους αγρούς όσο καί αυτοί στους απόμακρους τόπους, οι οποίοι υπάρχουν χωρίς κάποια ευκοσμία, με κάθε τρόπο να προστάξουν να καταστραφούν.
Σχόλιο: Καταλάβατε τί ζητούν με αυτόν τον κανόνα οι χριστιανοί αρχιερείς; Ζητούν από τους αυτοκράτορες Θεοδόσιο Β΄(τον λεγόμενο «Μικρό»), αυτοκράτορα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, καθώς καί από τον Ονώριο, αυτοκράτορα της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, να καταστρέψουν τα πολυθεϊστικά ιερά σε όλη την αυτοκρατορία, είτε είναι απλοί ναΐσκοι είτε είναι μεγάλα ιερά, με πολλούς πιστούς. Ακόμη καί οι ναοί των απομακρυσμένων περιοχών δεν γλύτωναν, πόσο μάλλον αυτοί των πόλεων.
Παρακάτω θα παραθέσω καί άλλον έναν κανόνα για τεκμηρίωση, αυτήν την φορά για όλα τα ιερά σε όλην την αυτοκρατορία.
Καί φθάνουν στο σημείο να ζητούν την καταστροφή όχι μόνον των ιερών, αλλά καί των στολισμών τους.
Ώρα να παραθέσω καί τον άλλον κανόνα, της ίδιας συνόδου.
2) Κανόνας qΒ΄ της εν Καρθαγένει τοπικής συνόδου(418-419μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ήρεσεν αιτηθήναι από τών ενδοξοτάτων Βασιλέων, ίνα τά λείψανα τής ειδωλολατρείας μή μόνον τά εν ξοάνοις, αλλά καί εν οιοιςδήποτε τόποις, ή άλσεσιν, ή δένδροις, παντί τρόπω εξαλειφθώσι.
Μετάφραση
Άρεσε να ζητηθεί από τους ενδοξότατους Βασιλείς, για να εξαλειφθούν με κάθε τρόπο, τα λείψανα της ειδωλολατρείας όχι μόνον αυτά που είναι σε ξόανα, αλλά καί σε οποιουσδήποτε τόπους, ή σε άλση, ή σε δένδρα.
Σχόλιο: Μετά από αυτά τα παρατιθέμενα στοιχεία, κάθε χριστιανός θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι έχει μόνον δύο επιλογές.
Η μία είναι να απορρίψει τον χριστιανισμό ως θρησκεία καί ή να στραφεί σε άλλη θρησκεία ή να γίνει άθεος / άθρησκος / αγνωστικιστής.
Η άλλη είναι να παραμείνει στον χριστιανισμό καί να αποδεχθεί αυτά τα εγκλήματα, να τα εγκρίνει καί να γίνει ένα κάθαρμα τύπου απολογητή ή παπα-μαϊντανού.
Η επιλογή είναι απολύτως δική του.
Ωστόσο, επειδή θα πουν μερικοί ότι τάχα άλλο πράγμα είναι η χριστιανική διδασκαλία καί θρησκεία καί άλλο πράγμα είναι το ιερατείο, εγώ θα πω ότι αυτό δεν ισχύει.
Είναι σαν κάποιος να ισχυρισθεί ότι άλλο πράγμα είναι ο ναζισμός ως ιδεολογία καί άλλο πράγμα είναι η χιτλερική πολιτική.
Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η διδασκαλία κάποιων αρχών καί οι πράξεις στο όνομα αυτών των αρχών είναι ένα σύνολο σε βάθος χρόνου.
Επομένως οι χριστιανοί απολογητές ας βρουν άλλες δικαιολογίες για τα ειδεχθέστατα εγκλήματά τους.
Η) Γυναίκα καί Εβραιοχριστιανισμός
1) Β΄ Κανόνας του Διονυσίου Αλεξανδρείας(επισκόπου τα έτη 247-265μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Περί δέ τών εν αφέδρω γυναικών, ει προσήκεν αυτάς ούτω διακειμένας εις τόν ναόν εισιέναι τού Θεού, περιττόν καί τό πυνθάνεσθαι νομίζω. Ουδέ γάρ αυτάς, οίμαι, πιστάς ούσας καί ευλαβείς, τολμήσειν ούτω διακειμένας, ή τή τραπέζη τή αγία προσελθείν, ή τού σώματος καί τού αίματος τού Χριστού προσάψασθαι. ουδέ γάρ η τήν δωδεκαετή ρύσιν έχουσα πρός τήν ίασιν έθιγεν αυτού, αλλά μόνου τού κρασπέδου. Προσεύχεσθαι μέν γάρ όπως άν έχη τις καί ως άν διάκηται μεμνήσθαι τού Δεσπότου, καί δείσθαι βοηθείας τυχείν, ανεπίφθονον. εις δέ τά άγια τών αγίων, ό μή πάντη καθαρός καί ψυχή, καί σώματι, προσιέναι κωλυθήσεται.
Μετάφραση
Όμως για τις γυναίκες στο άφεδρο, αν άρμοζε σε αυτές ενώ έτσι διάκεινται να εισέρχονται στον ναό του Θεού, νομίζω ότι είναι περιττό καί να το ζητούν να το μαθαίνουν. Γιατί ούτε αυτές, νομίζω, οι οποίες είναι πιστές καί ευλαβείς, διάκεινται έτσι ώστε να τολμήσουν, ή στην αγία τράπεζα να προσέλθουν, ή το σώμα καί το αίμα του Χριστού να αγγίξουν. γιατί ούτε αυτή που είχε την δωδεκαετή ρύση έθιγε αυτόν για την ίαση, αλλά μόνον το κράσπεδο. Γιατί αφενός το να προσεύχονται πώς να έχει κάποιος καί να θυμίζουν πώς διάκειται ο Δεσπότης καί να ζητούν να τύχουν βοήθειας, είναι κάτι που δεν προκαλεί φθόνο. όμως στα άγια των αγίων, αυτός που δεν είναι παντελώς καθαρός καί στην ψυχή, καί στο σώμα, θα εμποδιστεί να προσέρχεται.
Σχόλιο: Με τον όρο «άφεδρο» οι Εβραίοι(Λευϊτικόν ΙΕ΄ 19, 25) ονομάζουν εκείνο το μέρος του ναού ή της συναγωγής των Εβραίων, στο οποίο οι γυναίκες οι ευρισκόμενες σε περίοδο εμμήνου ρύσεως, έμεναν απομονωμένες τουλάχιστον επί επτά ημέρες κάθε μήνα καί δεν συμμετείχαν στις κύριες θρησκευτικές τελετές. Στον συγκεκριμένο κανόνα, ο Διονύσιος Αλεξανδρείας, ως γνήσιος ακόλουθος αυτής της Εβραϊκής οπτικής, προτρέπει τις χριστιανές γυναίκες, να ακολουθήσουν τις προτροπές της Παλαιάς Διαθήκης. Άρα, όταν ομιλώ για Εβραιοχριστιανισμό ξέρω σαφώς τί εννοώ. Το πλήρες κείμενο για το «άφεδρο» παρατίθεται στην Παλαιά Διαθήκη, στο Λευϊτικόν, εδάφια ΙΕ΄ 19-30.
Για την ιστορία, προκειμένου να σταματήσουν κάποιοι τις ανοησίες ότι τάχα «Ο χριστιανισμός εξύψωσε την γυναίκα», τους πληροφορώ ότι η λέξη «άφεδρο» είναι επινόηση των Εβδομήκοντα, οι οποίοι μετέφρασαν την Παλαιά Διαθήκη στα Ελληνικά καί ότι δεν θα βρεθεί σε κανένα Αρχαίο Ελληνικό κείμενο, οποιουδήποτε συγγραφέα. Ούτε σε κείμενο του Ιπποκράτη, ούτε σε άλλο παρόμοιο Αρχαίο Ελληνικό κείμενο. Σε χριστιανικά κείμενα, καθώς καί στην Παλαιά Διαθήκη μόνον θα βρεθούν τέτοιες λέξεις.
Καί είναι καιρός να διαχωρισθούν άπαξ διά παντός τα Ελληνικά από τα Ελληνόγλωσσα κείμενα, εκτός των άλλων καί για τέτοιους λόγους.
Διότι δεν μπορούμε να λησμονήσουμε ότι μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, όταν διαδόθηκε η Ελληνική γλώσσα καί έγινε διεθνής, έγραψαν στα Ελληνικά καί πολλοί αλλοεθνείς, οι οποίοι δεν έχουν καμμίαν απολύτως σχέση με την Ελλάδα, ασχέτως αν αυτοί έχουν τις συμπάθειες καί τις αντιπάθειές τους στους Έλληνες.
Λόγου χάριν, στα Ελληνικά έγραψαν καί οι παρακάτω, των οποίων την καταγωγή σημειώνω σε παρένθεση: Μανέθων(Αιγύπτιος ιερέας), Μάρκος Αυρήλιος(Ρωμαίος αυτοκράτορας), Λουκιανός(Σύριος σοφιστής), Φλάβιος Ιώσηπος(Εβραίος), Φίλων ο Αλεξανδρινός(Εβραίος), οι Εβδομήκοντα(κανονικώς Εβδομήντα Δύο, που μετέφρασαν την Παλαιά Διαθήκη, Εβραίοι), οι οποίοι σε καμμίαν απολύτως περίπτωση δεν μπορούν να θεωρηθούν Έλληνες. Άρα, άλλο η συγγραφή ενός έργου σε μίαν ορισμένη γλώσσα καί άλλο πράγμα η καταγωγή από αυτό καθεαυτό το συγκεκριμένο έθνος, ώστε να θεωρηθεί κάποιος συγγραφέας καί μέλος του. Έτερον εκάτερον.
2) ΜΔ΄ της εν Λαοδικεία(364μ.α.χ.χ.)
Ότι ου δεί γυναίκας εν τώ Θυσιαστηρίω εισέρχεσθαι.
Μετάφραση
Ότι δεν πρέπει να εισέρχονται γυναίκες στο Θυσιαστήριο.
3) Ο΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Μή εξέστω ταίς γυναιξίν εν τώ καιρώ τής Θείας λειτουργίας λαλείν, αλλά κατά τήν φωνήν Παύλου τού Αποστόλου, σιγάτωσαν. Ου γάρ επιτέτραπται αυταίς λαλείν, αλλ’ υποτάττεσθαι, καθώς καί ο νόμος λέγει. Ει δέ τι μαθείν θέλουσιν, εν οίκω τούς ιδίους άνδρας επερωτάτωσαν.
Μετάφραση
Να μην επιτρέπεται στις γυναίκες στον καιρό της Θείας λειτουργίας να λαλούν, αλλά κατά την φωνή του Αποστόλου Παύλου, να σιγούν. Γιατί δεν έχει επιτραπεί σε αυτές να λαλούν, αλλά να υποτάσσονται, καθώς λέγει καί ο νόμος. Αν όμως θέλουν κάτι να μάθουν, στον οίκο τους άνδρες τους να επερωτούν.
4) qA΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Τάς τά αμβλωθρίδια διδούσας φάρμακα, καί τάς δεχομένας τά εμβρυοκτόνα
δηλητήρια τώ τών φονέων επιτιμίω καθυποβάλλονται.
Μετάφραση
Οι γυναίκες οι οποίες δίνουν εκτρωτικά φάρμακα, καί οι δεχόμενες τα εμβρυοκτόνα δηλητήρια να καθυποβάλλονται στο επιτίμιο των φονέων.
5) qΗ΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ο ετέρω μνηστευθείσαν γυναίκα, έτι τού μνηστευσαμένου ζώντος, πρός γάμου κοινωνίαν αγόμενος, τώ τής μοιχείας υποκείσθω εγκλήματι.
Μετάφραση
Αυτός ο οποίος θα μνηστευθεί γυναίκα άλλου, ενώ ακόμα ζει ο μνηστευσάμενος(=μηνστήρας), οδηγώντας την προς γάμου κοινωνία, να υπόκειται στο έγκλημα της μοιχείας.
Σχόλιο: Ας δώσω ένα φανταστικό παράδειγμα.
Ο Κώστας έχει αρραβωνιαστεί με την Μαρία. Όμως η Μαρία, τελικά, χωρίς να διαλύσει τον αρραβώνα, παντρεύεται τον Χρήστο. Αυτό το γεγονός, εφόσον ακόμα ο Κώστας ζει, η εκκλησία θα το θεωρήσει μοιχεία. Καί αυτό διότι εκείνη την εποχή, από την εποχή των τελευταίων προχριστιανικών αιώνων καί εξής, στους Εβραίους, η
μνηστεία ήταν ισοδύναμη με τον γάμο.
Θ) Κανόνας που ορίζει την καταστροφή των εικονομαχικών
συγγραμμάτων
Θ΄ της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου(787μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Πάντα τά μειρακειώδη αθύρματα καί μανιώδη βακχεύματα, τά ψευδοσυγγράμματα, τά κατά τών σεπτών εικόνων γενόμενα, δέον δοθήναι εν τώ Επισκοπείω Κωνσταντινουπόλεως, ίνα αποτεθώσι μετά τών λοιπών αιρετικών βιβλίων. Ει δέ τις ευρεθείη ταύτα κρύπτων, ει μέν Επίσκοπος, ή Πρεσβύτερος, ή Διάκονος είη, καθαιρείσθω. ει δέ λαϊκός, ή Μοναχός, αφοριζέσθω.
Μετάφραση
Όλα τα παιδαριώδη παιχνίδια καί τα μανιώδη βακχεύματα, τα ψευδοσυγγράμματα, τα γραφέντα κατά των σεπτών εικόνων, πρέπει να δοθούν στο επισκοπείο Κωνσταντινούπολης, για να αποτεθούν μαζί με τα υπόλοιπα αιρετικά βιβλία. Αν όμως κάποιος βρεθεί να τα κρύβει αυτά, αν αφενός είναι επίσκοπος, ή πρεσβύτερος, ή διάκονος, να καθαιρείται. αν όμως είναι λαϊκός ή μοναχός, να αφορίζεται.
Ι) Περί της περιουσίας των μοναχών
ΣΤ΄ της Α΄ καί Β΄ Οικουμενικής Συνόδου(861μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Οι Μοναχοί ουδέν ίδιον οφείλουσιν έχειν. Πάντα δέ τά αυτών προσκυρούσθαι τώ Μοναστηρίω. φησί γάρ ο μακάριος Λουκάς περί τών εις Χριστόν πιστευόντων, καί τήν τών Μοναχών πολιτείαν διατυπούτων, «ως ουδείς τι τών υπαρχόντων αυτώ έλεγεν ίδιον είναι, αλλ’ ήν αυτοίς άπαντα κοινά»(Πράξ. δ΄ 32). Διό τοίς εθέλουσι μονάζειν, άδεια δίδοται περί τών υπαρχόντων αυτοίς διατίθεσθαι πρότερον, καί οίς βούλοιντο προσώποις, μή κεκωλυμένοις δηλονότι παρά τού νόμου, τά αυτών παραπέμπεσθαι. Μετά γάρ τοι τό μονάσαι, τών προσόντων αυτοίς απάντων, τό Μοναστήριον έχει τήν κυριότητα καί ουδέν περί τών οικείων φροντίζειν, ή διατίθεσθαι, τούτοις παρακεχώρηται. Ει δέ τις φωραθείη κτήσίν τινα, ήτις ου κατεκληρώθη τώ Μοναστηρίω, ιδιοποιούμενος, καί φιλοκτησίας πάθει δουλούμενος, ταύτην μέν παρά τού Ηγουμένου ή τού Επισκόπου αναλαμβάνεσθαι, καί πολλών παρουσία πιπρασκομένην, πτωχοίς καί απόροις διανέμεσθαι. Τόν δέ γε τήν τοιαύτην κτήσιν, κατά τόν πάλαι Ανανίαν υποσυλάν μελετήσαντα, τώ προσήκοντι επιτιμίω η αγία Σύνοδος ώρισε σωφρονίζεσθαι. Δήλον δέ ως άτινα περί μοναζόντων ανδρών η αγία Σύνοδος εκανόνισε, τά αυτά καί περί μοναζουσών γυναικών κρατείν εδικαίωσε.
Μετάφραση κειμένου
Οι μοναχοί οφείλουν να μην έχουν τίποτε δικό τους. Όμως όλα τα
δικά τους(αγαθά) να εκχωρούνται στο μοναστήρι. Γιατί ο μακάριος
Λουκάς για αυτούς που πιστεύουν στον Χριστό, καί διατυπώνουν την
πολιτεία των Μοναχών( πιο ελεύθερα: επιλέγουν τον μοναστικό βίο),
«πως κανένας κάτι από τα υπάρχοντα έλεγε δεν είχε για τον εαυτό του,
αλλά ήσαν σε αυτούς όλα γενικά κοινά». Για αυτό σε αυτούς που θέλουν
να μονάζουν, δίνεται άδεια για τα υπάρχοντά τους να τα διαθέσουν πριν,
καί στα πρόσωπα που θέλουν αυτοί(δηλαδή οι μοναχοί), χωρίς να
εμποδίζονται γιατί είναι ολοφάνερο από τον νόμο, ότι παραπέμπονται για
τα δικά τους(δηλαδή προτρέπονται να τα φροντίσουν). Γιατί μετά
λοιπόν από το να γίνουν μοναχοί, για όλα τα περιουσιακά στοιχεία τους,
το μοναστήρι έχει την κυριότητα καί τίποτε για τους οικείους τους δεν
φροντίζει, ή διατίθεται, που να έχει παραχωρηθεί από αυτούς.
Αν όμως κάποιος πιαστεί κάποια περιουσία, η οποία δεν κατακυρώθηκε στο μοναστήρι, να ιδιοποιείται, καί να είναι υποδουλωμένος στο πάθος της απόκτησης περιουσίας, αυτή αφενός από τον ηγούμενο ή τον επίσκοπο αναλαμβάνεται, καί με την παρουσία πολλών αφού πωλείται, διανέμεται στους πτωχούς καί τους απόρους. Όμως βεβαίως αυτός που είχε αυτήν την περιουσία, κατά τον παλιό Ανανία τον υποσυλά που μελέτησε, στην αρμόζουσα τιμωρία η αγία σύνοδος όρισε να σωφρονίζεται. Όμως είναι φανερό πως αυτά που θέσπισε ως κανόνα η αγία σύνοδος για τους άνδρες μοναχούς, τα ίδια όρισε καί για τις γυναίκες μοναχές να επικρατούν
επειδή θεώρησε δίκαια.
Παρατήρηση-Σχολιασμός
Όπως λοιπόν συνάγεται από αυτόν τον κανόνα τον οποίο παραθέτω και μεταφράζω, όταν κάποιος άνδρας ή κάποια γυναίκα, αποφασίσει να μονάσει, δηλαδή να γίνει καλόγερος / καλόγρια κατά το κοινώς λεγόμενον, υποχρεώνεται να παραχωρήσει την περιουσία του / της στο μοναστήρι, ή να την εκχωρήσει στους οικείους του / της.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, να συσσωρευθεί καί από εκεί αρκετή εκκλησιαστική περιουσία σε βάθος χρόνου.
Δεν αποκλείω ότι μπορεί να υπήρξαν ή να υπάρχουν ευσεβείς χριστιανοί και χριστιανές που επέλεξαν κάτι τέτοιο. Ωστόσο, αυτός ο κανόνας έγινε αφορμή να υποστούν παιδιά πλύση εγκεφάλου, ώστε να γίνουν μοναχοί ή μοναχές, για να μπορέσει η εκκλησία να πάρει τις περιουσίες των γονέων τους καί να συσσωρεύσει
πλούτο καί ισχύ.
Μάλιστα, όπως αναφέρει η έγκριτη εφημερίδα Espresso της Κυριακής, στις 15 Ιουλίου 2.001μ.α.χ.χ., στο φύλλο 14, «Αριστούχος μαθήτρια παράτησε τις εξετάσεις καί κλείστηκε σε μοναστήρι-Ποιόν κατηγορεί ο πατέρας της», ενώ καί στο φύλλο 191, της Δευτέρας 16 Ιουλίου 2.001μ.α.χ.χ., αναφέρει «Θρίλερ με την ανήλικη- Εξαφάνισαν την μαθήτρια από το μοναστήρι-Η μάνα της ξέρει πολλά αλλά δεν μιλάει-Αποστολή στο Ναύπλιο, σελίδες 2 καί 3».
Καί αυτή η υπόθεση είναι ένα σκάνδαλο, το οποίο ουδείς το ανέδειξε. Αυτά τα δημοσιεύματα τα παραθέτει σε φωτογραφίες, το έγκριτο περιοδικό Ελληνικόν Πάνθεον, στο τεύχος 14, της περιόδου Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 2.001μ.α.χ.χ., στην σελίδα 31.
ΙΑ) Εβραιοχριστιανική αργία
ΚΘ΄ της εν Λαοδικεία(364μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ότι ου δεί Χριστιανούς ιουδαΐζειν καί εν τώ Σαββάτω σχολάζειν, αλλά εργάζεσθαι αυτούς εν τή αυτή ημέρα, τήν δέ Κυριακήν προτιμώντας, είγε δύναιντο, σχολάζειν ως Χριστιανοί, ει δέ ευρεθείεν ιουδαϊσταί, έστωσαν ανάθεμα παρά Χριστώ.
Μετάφραση
Ότι δεν πρέπει οι Χριστιανοί να ιουδαΐζουν καί στο Σάββατο να σχολάζουν, αλλά να εργάζονται αυτοί σε αυτήν την ημέρα, προτιμώντας αφετέρου την Κυριακή, αν βεβαίως μπορούν, να σχολάζουν ως Χριστιανοί, αν όμως αποδειχθούν ιουδαϊστές, να είναι αναθεματισμένοι από τον Χριστό.
Σχόλιο: Άρα, δουλειά καί το Σάββατο. Εκεί οφείλεται το ότι μέχρι προ ολίγων ετών στην Ελλάδα υπήρχε εξαήμερη εργασία μέχρι καί το Σάββατο, όπως στα σχολεία καί όχι στις όποιες οικονομικές δυσκολίες.
ΙΒ) Απαγορεύσεις για κληρικούς
1) ΜΒ΄ Αποστολικός Κανών
Επίσκοπος, ή Πρεσβύτερος, ή Διάκονος, κύβοις σχολάζων, καί μέθαις, ή παυσάσθω ή καθαιρείσθω.
Μετάφραση
Επίσκοπος, ή Πρεσβύτερος, ή Διάκονος, ο οποίος ασχολείται με κύβους, καί μέθες, ή να παύσει, ή να καθαιρείται.
2) ΝΕ΄ της εν Λαοδικεία τοπικής συνόδου(364μ.α.χ.χ.)
Ότι ου δεί Ιερατικούς ή Κληρικούς εκ συμβολής συμπόσια επιτελείν, αλλ’ ουδέ λαϊκούς.
Μετάφραση
Ότι δεν πρέπει οι ιερείς ή οι κληρικοί να επιτελούν συμπόσια από κοινού, αλλά ούτε οι λαϊκοί.
3) ΙΖ΄ της εν Καρθαγένει τοπικής συνόδου(418 – 419μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ώστε τά τέκνα τών Ιερέων θεώρια κοσμικά μή εκτελείν, μηδέ θεωρείν. Τούτο δέ καί πάσι τοίς Χριστιανοίς αεί κεκήρυκται, ώστε, όπου βλασφημίαι εισί μή προσιέναι.
Μετάφραση
Ώστε τα τέκνα των Ιερέων να μην εκτελούν κοσμικά θεάματα, ούτε να βλέπουν. Αυτό όμως έχει κηρυχθεί καί σε όλους τους Χριστιανούς πάντα, ώστε όπου υπάρχουν βλασφημίες να μην προσέρχονται.
4) ΙΘ΄ της εν Καρθαγένει τοπικής συνόδου(418-419μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ήρεσεν, ώστε τούς Αναγνώστας, εις τόν καιρόν τής ήβης ερχομένους,
αναγκάζεσθαι, ή συμβίους αγαγέσθαι, ή εγκράτειαν ομολογείν.
Μετάφραση
Άρεσε, ώστε οι Αναγνώστες, όταν έρχονται στον καιρό της ήβης, να
αναγκάζονται, ή να παίρνουν συμβίες, ή να ομολογούν εγκράτεια.
Σχόλιο: Αντιλαμβάνεστε συνέλληνες καί συνελληνίδες τί ορίζει αυτός ο κανόνας; Ορίζει, ότι οι αναγνώστες των κειμένων στην εκκλησία, όταν ακόμα είναι έφηβοι, οφείλουν να επιλέξουν αν θα νυμφευθούν ή αν θα ακολουθήσουν ερωτική αποχή σε όλη την ζωή τους. Μάλιστα, στην ερμηνεία αυτού του κανόνα ορίζεται ότι αυτό θα γίνεται όταν ο αναγνώστης συμπληρώσει το δέκατο τέταρτο(14ο) έτος της ηλικίας του(!!!!!!!!!!).
5) ΚΘ΄ της εν Καρθαγένει τοπικής συνόδου(418-419μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ήρεσεν, ώστε τέκνα τών Κληρικών εθνικοίς ή αιρετικοίς γαμικώς μή
συνάπτεσθαι.
Μετάφραση
Άρεσε, ώστε τα τέκνα των Κληρικών με τους εθνικούς ή τους αιρετικούς
να μην συνάπτουν γάμους.
Σχόλιο: Αντιλαμβάνεστε τί λέγει εδώ ο παρών κανόνας; Ορίζει ότι αν τυχόν κάποιος αποφασίσει να γίνει ιερέας της εκκλησίας, τότε θα πρέπει το παιδί του να μην πάρει εθνικό ή αιρετικό(!!!!). Δηλαδή, κατά αυτόν τον κανόνα, η επιλογή ενός πατέρα να γίνει ιερέας, καθορίζει καί τις ερωτικές σχέσεις των τέκνων του(!!!!!!!!!!).
6) ΠΘ΄ της εν Καρθαγένει τοπικής συνόδου(418-419μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ωρίσθη ίνα, εάν τις Επίσκοπος κληρονόμους συγγενείς, ή εκτός τής ιδίας συγγενείας, αιρετικούς ή Έλληνας προτιμήση τής Εκκλησίας, καί μετά θάνατον ανάθεμα τώ τοιούτω λεχθείη, καί τό όνομα αυτού μηδαμώς παρά τοίς τού Θεού Ιερεύσιν ανενεχθή, μηδέ δυνηθή απολογηθήναι, εάν αδιάθετος απογένηται. επειδή γενόμενος Επίσκοπος, εικότως οφείλει τών πραγμάτων αυτού τήν διατύπωσιν αρμοδίαν τώ εαυτού επαγγέλματι ποιήσασθαι.
Μετάφραση
Ορίστηκε ώστε, εάν κάποιος Επίσκοπος κληρονόμους συγγενείς, ή εκτός από την συγγένεια, αιρετικούς ή Έλληνες προτιμήσει από την Εκκλησία, καί μετά θάνατον να λεχθεί σε αυτόν ανάθεμα, καί το όνομά του καθόλου από τους ιερείς του Θεού να μην ανακοινωθεί, ούτε να μπορέσει να απολογηθεί, αν γίνει αδιάθετος. επειδή όταν έγινε Επίσκοπος, βεβαίως οφείλει να κάνει την αρμόδια διατύπωση των πραγμάτων του στην υπόσχεσή του.
Σχόλιο: Δηλαδή, με βάση αυτόν τον κανόνα, αν κάποιος επίσκοπος με διαθήκη του εκχωρήσει οπουδήποτε αλλού την περιουσία του, πλήν της εκκλησίας, πρέπει να αναθεματίζεται. Καί προσέξτε, τονίζει ότι απαγορεύει αυτήν την διαθήκη, είτε αφορά
συγγενείς είτε φίλους του επισκόπου, είτε αυτοί οι συγγενείς καί οι φίλοι του επισκόπου είναι αιρετικοί είτε Έλληνες. Καί αν τυχόν κάνει κάτι τέτοιο ο επίσκοπος, τότε αναθεματίζεται μετά θάνατον.
ΙΓ΄) Σχέσεις των χριστιανών με τους ετεροδόξους καί ετεροθρήσκους
1) ΛΓ΄ της εν Λαοδικεία(364μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ότι ου δεί αιρετικοίς ή σχισματικοίς συνεύχεσθαι.
Μετάφραση
Ότι δεν πρέπει με τους αιρετικούς ή τους σχισματικούς να συνεύχεστε.
2) ΛΖ΄ της εν Λαοδικεία(364μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ότι ου δεί παρά τών Ιουδαίων ή αιρετικών τά πεμπόμενα εορταστικά λαμβάνειν, μηδέ συνεορτάζειν αυτοίς.
Μετάφραση
Ότι δεν πρέπει από τους Ιουδαίους ή τους αιρετικούς να λαμβάνετε τα εορταστικά (δώρα), ούτε να συνεορτάζετε με αυτούς.
3) ΛΘ΄ της εν Λαοδικεία(364μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ότι ου δεί τοίς έθνεσι συνεορτάζειν καί κοινωνείν τή αθεότητι αυτών.
Μετάφραση
Ότι δεν πρέπει με τα έθνη να συνεορτάζετε καί να κοινωνείτε με την αθεότητά τους.
4) ΙΑ΄ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου(692μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Μηδείς τών εν ιερατικώ καταλεγομένων τάγματι, ή λαϊκός, τά παρά τών Ιουδαίων άζυμα εσθιέτω, ή τούτοις προσοικειούσθω, ή εν νόσοι προσκαλείσθω, καί ιατρείαις παρ’ αυτών λαμβανέτω, ει εν βαλανείοις τούτοις παντελώς συλλουέσθω. Ει δέ τις τούτο πράξαι επιχειρείη, ει μέν Κληρικός είη, καθαιρείσθω, ει δέ λαϊκός, αφοριζέσθω.
Μετάφραση
Κανένας από τους συγκαταλεγομένους στο ιερατικό τάγμα, ή λαϊκός, να μην τρώει τα άζυμα των Ιουδαίων, ή να εξοικειώνεται με τούτους, ή αν νοσεί να τους προσκαλεί, καί να λαμβάνει γιατρειές από αυτούς, αν συλλούεται με τούτους βεβαιότατα.
ΙΔ΄) Προσηλυτισμός
1) ΜΖ΄ της εν Λαοδικεία(364μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Ότι ου δεί τούς εν νόσω παραλαμβάνοντας τό φώτισμα, καί είτα αναστάντας, εκμανθάνειν τήν πίστιν, καί γινώσκειν ότι θείας δωρεάς κατηξιώθησαν.
Μετάφραση
Ότι δεν πρέπει οι νοσούντες οι οποίοι παραλαμβάνουν το φώτισμα, καί έπειτα αφού αναρρώσουν να μαθαίνουν την πίστη, καί να γνωρίζουν ότι καταξιώθηκαν θείας δωρεάς.
Σχόλιο: Αντιλαμβάνεστε συνέλληνες καί συνελληνίδες τί ορίζει αυτός ο κανόνας; Ορίζει ότι μπορεί η εκκλησία να προσηλυτίζει αλλοδόξους καί αλλοθρήσκους, οι οποίοι είναι ασθενείς, ενώ αφού αυτοί αναρρώσουν, τους αποκαλύπτουν τα της χριστιανικής θρησκείας στην πραγματική διάστασή τους. Δηλαδή εδώ έχουμε όπως αναφέρει στην ανάλυσή του για «ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ», από τις εκδόσεις «ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ», Σεπτέμβριος 2.001μ.α.χ.χ., ο συνταγματολόγος Γρηγόρης Τζιοβάρας, τον προσηλυτισμό, όπως ορίζεται κατά την κειμένη Ελληνική νομοθεσία, δηλαδή «μεταβολή της θρησκευτικής συνείδησης με δόλια μέσα καί υποσχέσεις», που
«απαγορεύεται καί τιμωρείται ως ποινικό αδίκημα, όχι μόνο όταν γίνεται σε βάρος της επικρατούσας θρησκείας, αλλά καί σε βάρος οποιασδήποτε θρησκείας». Αυτά είναι κάποια σημαντικά στοιχεία, τα οποία πρέπει να συνυπολογισθούν. Άρα, ας μην ομιλούν ορισμένοι κακολογητές για προσηλυτισμούς με δόλια μέσα καί υποσχέσεις, διότι το έχουν στους κανόνες τους.
ΙΕ) Κατανάλωση κρέατος
Κάποιοι χριστιανίζοντες, υποστηρίζουν ότι τάχα, δεν πρέπει να τρώνε όσοι ακολουθούν τις χριστιανικές διδασκαλίες, κρέας. Προκειμένου λοιπόν να τεθεί άπαξ διά παντός τέρμα σε αυτό το θέμα, παραθέτω τους κανόνες της εκκλησίας επί του θέματος. Καί να οι σχετικοί κανόνες.
1) ΝΑ΄ Αποστολικός
Αρχαίο κείμενο
Εί τις Επίσκοπος, ή Πρεσβύτερος, ή Διάκονος, ή όλως τού καταλόγου τού Ιερατικού, γάμου, καί κρεών, καί οίνου, ου δι’ άσκησιν, αλλά διά βδελυρίαν απέχηται, επιλαθόμενος, ότι πάντα καλά λίαν, καί ότι άρσεν καί θήλυ εποίησεν ο Θεός τόν άνθρωπον, αλλά βλασφημών διαβάλλοι τήν δημιουργίαν, ή διορθούσθω, ή καθαιρείσθω, καί τής Εκκλησίας αποβαλλέσθω. Ωσαύτως καί λαϊκός.
Μετάφραση
Αν κάποιος Επίσκοπος, ή Πρεσβύτερος, ή Διάκονος, ή από όλον τον ιερατικό κατάλογο, απέχει από τον γάμο, καί από τα κρέατα, καί από τον οίνο, όχι για άσκηση, αλλά για βδελυρία, αλλά επειδή λησμόνησε, ότι όλα είναι πολύ καλά, καί ότι αρσενικό καί θηλυκό έκανε ο Θεός τον άνθρωπο, αλλά ότι βλασφημώντας διαβάλλει την δημιουργία, ή θα διορθωθεί, ή θα καθαιρεθεί, καί θα αποβληθεί από την Εκκλησία. Το ίδιο καί ο λαϊκός.
2) ΝΓ΄ Αποστολικός
Αρχαίο κείμενο
Εί τις Επίσκοπος, ή Πρεσβύτερος, ή Διάκονος εν ταίς ημέραις τών εορτών ου μεταλαμβάνει κρεών καί οίνου, βδελυσσόμενος, καί ου δι’ άσκησιν, καθαιρείσθω. Ως κεκαυτηριασμένος τήν ιδίαν συνείδησιν, καί αίτιος σκανδάλου τοίς πολλοίς γενόμενος.
Μετάφραση
Αν κάποιος επίσκοπος ή πρεσβύτερος ή διάκονος, στις ημέρες των εορτών δεν καταναλώνει κρέατα καί οίνο, επειδή τα βδελύσσεται, καί όχι για άσκηση, να καθαιρείται. Διότι έκαψε την συνείδησή του, καί έγινε αίτιος σκανδάλου στους πολλούς.
Σχόλιο: Τώρα για να μας πει κάποιος κάτι απλό. Είτε απέχει κάποιος από την κατανάλωση κρέατος καί οίνου επειδή τα βδελύσσεται, είτε απέχει λόγω άσκησης, πάλι δεν απέχει; Άρα το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Επομένως σε τί θα σκανδαλισθούν οι πιστοί; Προφανώς εδώ θέτει θέμα επιδράσεων από άλλες θρησκείες καί φιλοσοφίες. Οπότε εκεί αλλάζει το θέμα, διότι πλέον δεν θα είναι ο ιερέας καί τόσο πολύ «χριστιανός».
3) ΙΔ΄ της εν Αγκύρα(314μ.α.χ.χ.)
Αρχαίο κείμενο
Τους εν Κλήρω, Πρεσβυτέρους ή Διακόνους όντας, καί απεχομένους κρεών, έδοξεν εφάπτεσθαι, καί ούτως, ει βούλοιντο κρατείν εαυτών, ειδέ μή βούλοιντο, ως μηδέ τά μετά κρεών βαλλόμενα λάχανα εσθίειν, καί ει μή υπείκοιεν τώ Κανόνι, πεπαύσθαι αυτούς τής τάξεως.
Μετάφραση
Αυτοί που είναι στον Κλήρο, πρεσβύτεροι ή διάκονοι, καί απέχουν από τα κρέατα, αποφάσισε να επικρέμεται, καί έτσι, αν θέλουν να κρατούν τους εαυτούς τους, αν όμως δεν θέλουν, σαν να μην βάζουν να τρώνε μαζί με τα κρέατα τα λάχανα, καί αν δεν θέλουν να υπακούσουν στον Κανόνα, να παύονται από την τάξη.
Σχόλιο: Δηλαδή, αυτός ο κανόνας, συνδυαζόμενος με τους προηγούμενους, τους λέει ότι ή θα τρώνε καί κρέας καί λαχανικά ή θα παύσουν να είναι πια ιερείς. Τόσο απλό.
4) ΠΣΤ΄ του Βασιλείου
Αρχαίο κείμενο
Τοίς δέ κομψοίς Εγκρατευταίς πρός τό σεμνόν αυτών πρόβλημα, διά τί καί ημείς πάντα εσθίομεν, εκείνα λεγέσθω, ότι καί τά περιττώματα ημών βδελυσσόμεθα. Κατά μέν γάρ τήν αξίαν, λάχανα χόρτου ημίν τά κρέα, κατά δέ τήν τών συμφερόντων διάκρισιν, ως καί εν λαχάνοις, τό βλαβερόν τού καταλλήλου χωρίζομεν. Ούτω καί εν τοίς κρέασι εστί καί τό γύπειον. αλλ’ όμως ούτε οσκύαμον φάγοι άν τις νούν έχων, ούτε κυνός άψαιτο, μή μεγάλης ανάγκης κατεπειγούσης, ώστε ο φαγών ουκ ηνόμησεν.
Μετάφραση
Στους κομψούς όμως Εγκρατευτές προς το σεμνό πρόσχημά τους, γιατί καί εμείς τα τρώμε όλα, εκείνα να λέγονται, ότι καί τα περιττώματά μας βδελυσσόμαστε. Γιατί αφενός κατά την αξία, τα λάχανα του χορταριού είναι ίσης αξίας με τα κρέατα, αφετέρου κατά την διάκριση των συμφερόντων, όπως καί στα λάχανα, χωρίζουμε το βλαβερό από το κατάλληλο. Έτσι είναι καί στα κρέατα αυτό του γύπα. αλλά όμως ούτε τον οσκύαμο θα φάει κάποιος αν έχει νου, ούτε του σκύλου θα απτόταν, αν δεν υπήρχε κατεπείγουσα ανάγκη, ώστε αυτός που έφαγε δεν ανόμησε.
Σχόλιο: Εδώ λοιπόν ο Βασίλειος, τον οποίον οι χριστιανοί ονομάζουν «Μεγάλο», υποστηρίζει ότι είναι απολύτως νόμιμη η κατανάλωση κρέατος καί ζωϊκών τροφών, όπως των ωραίων κοψιδίων, μπριζολών, καί άλλων παρομοίων, πιεζόμενος από την απτή πραγματικότητα της εποχής του, η οποία ήταν ότι οι Έλληνες ήσαν κοψιδολάτρες καί μπριζολολάτρες, όσον αφορά τις διατροφικές συνήθειές τους, σε μεγάλο βαθμό, όπως καί σήμερα. Έτσι, προκειμένου ο Βασίλειος να τους απομακρύνει από την συνήθεια των θυσιών στους Θεούς καί στις Θεές καί να τους πείσει να εκχριστιανισθούν, όφειλε να υποχωρήσει σε αυτό το θεμελιώδες θέμα. Άρα λοιπόν, δεν μπορούν να λένε κάποιοι για δήθεν απαγόρευση του κρέατος στον χριστιανισμό.
Για αυτό καί οι Έλληνες είναι μαχητές σε τέτοια θέματα. Διότι ένα από τα συνθήματά τους είναι διαχρονικό: «Έλληνα, δώστα όλα για την μπριζόλα». Καί ένα άλλο να τονιστεί σαφώς, διότι είναι χρήσιμο: δεν μπορεί ένας Έλληνας οικολόγος να δηλώνει αφενός κατά της κατανάλωσης κρέατος καί αφετέρου αριστερός, όταν στην αριστερά υπάρχει ως στέλεχος ο Κοψίδης. Άρα, ας διορθώσουν οι αριστεροί αυτές τις αντινομίες τους, αν θέλουν να δουν μίαν άσπρη μέρα.
Γενική σύνοψη
Για την ιστορία, θέλω να σημειώσω ότι ως πηγή των εκκλησιαστικών κανόνων χρησιμοποίησα το «Πηδάλιο» του Νικοδήμου Αγιορείτου, των εκδόσεων ΒΑΣ. ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ το οποίο αγόρασα κατά το 2.004-2.005μ.α.χ.χ.
Οι κανόνες παρατίθενται όπως ακριβώς γράφονται, αλλά επειδή δεν διαθέτω πολυτονιστή, τους παραθέτω στο μονοτονικό.
Η μετάφραση των κανόνων του «Πηδαλίου» έγινε από εμένα καί είναι κατά λέξη μετάφραση. Τα σχόλια είναι δικά μου.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι αναλύω σε αυτήν την εργασία μου 15 θεματικές ενότητες καί παραθέτω σε αυτήν την εργασία μου συνολικώς 67 από τους 892 κανόνες του «Πηδαλίου». Πιστεύω ότι θα τους βρείτε ενδιαφέροντες, για να διαπιστώσετε κατά πόσον οι Έλληνες είναι σήμερα ή δεν είναι χριστιανοί.
Τα συμπεράσματα είναι δικά σας.
Με εξαίρετη τιμή
Αντίοχος Αχαρνεύς
Βάση των κανόνων αυτών όλοι έπρεπε να είναι αφορισμένοι.
Τι κάνει η ορθόδοξη εκκλησία?
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου