Το Άγχος

Το άγχος προέρχεται -όπως και η αγχόνη- από το

ρήμα άγχω που έχει την έννοια του σφίγγω πιεστικά

στο λαιμό. Ουσιαστικά αυτό που υποδηλώνει η

ετυμολογία της λέξης είναι τα συμπτώματα που

νιώθουν τα θύματα της.

Το άγχος σε παρατεταμένη διάρκεια και αυξημένη ένταση μπορεί να οδηγήσει στην κατάθλιψη. Ο οργανισμός μας τότε κάτω από την υπερβολική πίεση του άγχους αμύνεται αδρανοποιώντας το μυαλό σε μια προσπάθεια να απαλύνει τον πόνο. Βραδύτητα σκέψης, δυσκολία συγκέντρωσης, ανορεξία, απάθεια για την ζωή, μοναξιά είναι μόνο μερικές από τις σοβαρές διαταραχές που μπορεί να προκαλέσει η κατάθλιψη.

Οι διαστάσεις του άγχους έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο αφού πλέον οι επιπτώσεις της στην σύγχρονη κοινωνία αποδεικνύονται καταστροφικές. Τα παρακάτω στατιστικά δίνουν μια γεύση της εικόνας αυτής.

• Δύο στους τρεις συνανθρώπους μας αναζητούν βοήθεια σχετικά με την καταπολέμηση του άγχους.
• Το 73% ονομάζουν τα λεφτά σαν τον πρώτο παράγοντα που επηρεάζει σημαντικά την δημιουργία άγχους.
• Περίπου 121 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από κατάθλιψη.
• Περισσότεροι από έναν στους τρεις εργαζομένους στην ΕΕ υποφέρει από εργασιακό άγχος ( η αναλογία αυτή αντιστοιχεί σε περισσότερους από 40 εκατομμύρια ανθρώπους)
• Πάνω από το 50% των απουσιών από την εργασία οφείλεται στο εργασιακό άγχος.
• Εκτιμάται ότι στην ΕΕ το 16% και το 22% των καρδιαγγειακών παθήσεων στους άντρες και τις γυναίκες αντίστοιχα οφείλονται στο εργασιακό άγχος

Μέσα από την πιο κάτω περικοπή από το κατά Λουκά ευαγγέλιο κεφάλαιο 12 θα εξετάσουμε κάποιες σημαντικές αιτίες άγχους σε μια προσπάθεια να αντλήσουμε από την σοφία και το φως του λόγου του Θεού γνώση και δύναμη για το πολεμίσουμε.

15 Ο Ιησούς τους είπε: Προσέχετε και φυλάγεστε από την πλεονεξία· επειδή, αν κάποιος έχει περίσσεια αγαθά, η ζωή του δεν εξαρτάται από τα υπάρχοντά του.16 Και τους είπε μια παραβολή, λέγοντας: Κάποιου πλουσίου ανθρώπου τα χωράφια καρποφόρησαν άφθονα·17 και συλλογιζόταν μέσα του, λέγοντας: Τι να κάνω; Επειδή, δεν έχω πού να συγκεντρώσω τους καρπούς μου.18 Και είπε: Τούτο θα κάνω· θα γκρεμίσω τις αποθήκες μου, και θα κτίσω μεγαλύτερες, και εκεί θα συγκεντρώσω όλα τα γεννήματά μου και τα αγαθά μου·19 και θα πω στην ψυχή μου: Ψυχή μου, έχεις πολλά αγαθά αποταμιευμένα για πολλά χρόνια· αναπαύου, φάε, πιες, ευφραίνου.20 Και ο Θεός είπε σ' αυτόν: Άφρονα, αυτή εδώ τη νύχτα απαιτούν από σένα την ψυχή σου· όσα λοιπόν ετοίμασες, τίνος θα είναι21 Έτσι θα είναι όποιος θησαυρίζει στον εαυτό του, και δεν πλουτίζει στον Θεό.22 Και στους μαθητές του είπε: Γι' αυτό, σας λέω: Μη μεριμνάτε για τη ζωή σας, τι να φάτε· ούτε για το σώμα, τι να ντυθείτε.23 Η ζωή είναι πολυτιμότερη από την τροφή, και το σώμα από το ένδυμα.24 Παρατηρήστε τά κοράκια, ότι δεν σπέρνουν ούτε θερίζουν· τα οποία δεν έχουν ταμείο ούτε αποθήκη, και ο Θεός τα τρέφει· πόσο περισσότερο διαφέρετε εσείς από τα πουλιά;25 Και ποιος από σας μεριμνώντας μπορεί να προσθέσει έναν πήχη στο ανάστημά του;26 Αν, λοιπόν, εσείς δεν μπορείτε ούτε το ελάχιστο, για τα υπόλοιπα γιατί μεριμνάτε;27 Παρατηρήστε τα κρίνα, πώς μεγαλώνουν· δεν κοπιάζουν ούτε κλώθουν· σας λέω, όμως, ούτε ο Σολομώντας, μέσα σε όλη του τη δόξα, δεν ντύθηκε σαν ένα απ' αυτά.28 Αλλά, αν το χορτάρι, που σήμερα είναι στο χωράφι, και αύριο ρίχνεται σε καμίνι, ο Θεός το ντύνει με έναν τέτοιο τρόπο, πόσο περισσότερο εσάς, ολιγόπιστοι;29 Κι εσείς μη ζητάτε τι να φάτε ή τι να πιείτε· και μη είστε μετέωροι.30 Επειδή, όλα αυτά τα ζητούν τα έθνη τού κόσμου· ενώ ο Πατέρας σας ξέρει ότι έχετε ανάγκη απ' αυτά.31 Πλην, ζητάτε τη βασιλεία τού Θεού, και όλα αυτά θα σας προστεθούν.32 Μη φοβάσαι, μικρό ποίμνιο· επειδή, ο Πατέρας σας ευδόκησε να σας δώσει τη βασιλεία.33 Πουλήστε τα υπάρχοντά σας, και δώστε ελεημοσύνη. Κάντε για τον εαυτό σας βαλάντια που δεν παλιώνουν, θησαυρό στους ουρανούς, που δεν χάνεται, όπου κλέφτης δεν πλησιάζει ούτε σκουλήκι καταστρέφει.34 Επειδή, όπου είναι ο θησαυρός σας, εκεί θα είναι και η καρδιά σας.

Τα λεφτά (βιοτικές μέριμνες)

Στα στατιστικά που προαναφέρθηκαν είναι ενδιαφέρον να προσέξει κανείς πως το 73% του πληθυσμού ονομάζουν τα λεφτά σαν τον πρώτο παράγοντα που επηρεάζει σημαντικά την δημιουργία άγχους. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν η έμφαση που δίνει ο Ιησούς Χριστός στο θέμα αυτό στην πιο πάνω περικοπή. Είναι εύκολο κανείς να πέσει στην παγίδα του άφρονα πλούσιου. Θα εργαστώ σκληρά, θα εργάζομαι 16 ώρες την ημέρα, θα κάνω οικονομίες, θα κάνω στερήσεις, θα ανέβω την σκάλα της ιεραρχίας…..και μετά(αφού πετύχω αυτό που νομίζω ότι μου λείπει)….θα πω στον εαυτό μου…..ψυχή μου απόλαυσε! Τι μεγάλη απάτη! Αυτή είναι μια διαβολική μέθοδος αυτοκαταστροφής που στερεί από τον άνθρωπο την απόλαυση και την χαρά της καθημερινότητας. Οι καταστάσεις είναι τέτοιες – δεν μπορώ να κάνω αλλιώς και ένα σωρό άλλες δικαιολογίες οδηγούν στο άγχος για τα λεφτά και τις βιοτικές μέριμνες. Φυσικά πλέον η μέριμνα δεν είναι αν θα έχω να φάω ή να ντυθώ αλλά αν θα καταφέρω να πετύχω επαγγελματικά για να με θαυμάζουν οι γύρω μου, αν θα καταφέρω να περάσω τις εξετάσεις, αν τα παιδιά μου θα μεγαλώσουν σαν βασιλόπουλα, αν θα καταφέρω να αγοράσω το αυτοκίνητο των ονείρων μου ή αν θα καταφέρω να κτίσω ένα εξοχικό στην θάλασσα κ.λ.π. Η πιο πάνω εικόνα περιγράφει την ματαιότητα του να θησαυρίζει κανείς στον εαυτό του χωρίς να πλουτίζει στον Θεό. Που θα πάνε όλοι οι κόποι σου άνθρωπε όταν ο Θεός καλέσει την ψυχή σου στον ουρανό; Άλλο είναι το νόημα της ζωής σου γι’ αυτό και ζωή σου είναι πολύ πολυτιμότερη από τις βιοτικές μέριμνες που αφήνεις να σε καταστρέφουν. Αν καταλαβαίναμε ότι ζούμε για να ζητούμε πρώτα την βασιλεία του Θεού τότε τα ειρήνη και η χαρά που θα είχαμε στην ζωή μας θα ήταν απερίγραπτη.

Η απιστία

Ταλαιπωρούμαστε αχρείαστα με χίλιες δυο σκοτούρες γιατί αποτυγχάνουμε δια μέσου της πίστεως να δούμε τον Θεό σαν τον καλό πατέρα μας. Ένας καλός πατέρας παρέχει ασφάλεια και φροντίδα στο παιδί του ….πόσο μάλλον ο Πατέρας Θεός ο οποίος είναι « ο Πατέρας» όλων εκείνων που των παραδέχονται. Ο Πατέρας Θεός ξέρει τι έχουμε ανάγκη, ευδόκησε να μας δώσει την βασιλεία των ουρανών, πόσο μάλλον λοιπόν τα καθημερινά που έχουμε ανάγκη εμείς και η οικογένεια μας. Στο κατά Λουκάν κεφ 11:11 ο Ιησούς λέει στους μαθητές του: Και αν κάποιος από σας είναι πατέρας, και ο γιος του ζητήσει ψωμί, μήπως θα του δώσει πέτρα; Και αν ψάρι, μήπως αντί για ψάρι θα του δώσει φίδι;12 Ή, και αν ζητήσει αυγό, μήπως θα του δώσει σκορπιό;13 Αν, λοιπόν, εσείς που είστε πονηροί, ξέρετε να δίνετε καλές δόσεις στα παιδιά σας, πόσο μάλλον ο Πατέρας ο ουράνιος θα δώσει Πνεύμα άγιο σ' εκείνους που ζητούν απ' αυτόν;

Ζήτησε πρώτα την πνευματική τροφή που είναι απαραίτητη για την ζωή σου και όλα τα άλλα θα σου προστεθούν. Μάθε να εμπιστεύεσαι την αγάπη του ουράνιου Πατέρα!

Η Τελειομανία

Το άγχος προκαλείται από το συναίσθημα ότι κάποιος, ή κάτι, μας απειλεί. Πάρτε για παράδειγμα ένα άνθρωπο που διακατέχεται από τελειομανία. Η αναζήτηση του για την απόλυτη επιτυχία και τελειότητα τον κάνουν να μην ανέχεται λάθη, είτε αυτό αφορά τον ίδιο προσωπικά είτε το περιβάλλον του. Νιώθει μάλιστα ότι απειλείται το ίδιο του το είναι αν σε κάτι δεν τα πάει και τόσο καλά με αποτέλεσμα το άγχος.

Μέσα στην βίβλο στην προς Ρωμαίους επιστολή κεφ. 3 διαβάζουμε:23 δεδομένου ότι, όλοι αμάρτησαν, και στερούνται τη δόξα τού Θεού

Δεν υπάρχει, δεν υπήρξε αλλά ούτε και θα υπάρξει κανένας άνθρωπος αναμάρτητος, χωρίς λάθη, χωρίς αδυναμίες. Αν συνειδητοποιήσουμε αυτή την σπουδαία αλήθεια γινόμαστε πρωταρχικά ειλικρινείς με τον ίδιο μας τον εαυτό και είμαστε σε θέση να ξεκινήσουμε μια διαδικασία διάγνωσης και βελτίωσης των αδυναμιών μας. Ο Θεός είναι ο Θεός της συγχώρεσης και των πολλών ευκαιριών φτάνει εμείς ειλικρινά και με ταπείνωση να αφήνουμε τις αδυναμίες μας και τα λάθη μας μπροστά στον θρόνο του ελέους του. Ας μην ξεχνάμε ότι έλεος σημαίνει ότι δεν τιμωρώ τον άλλο παρόλο που το αξίζει και χάρη ότι δίνω ευλογίες και ευεργεσίες σε κάποιον που δεν τις αξίζει. Όταν γνωρίζει κανείς το μεγαλείο της αγάπης και της καλοσύνης του Θεού έχει ειρήνη στην καρδιά του ακόμα και όταν αποτυγχάνει. Κοιτάξτε πως ο Δαβίδ τον οποίο ο ίδιος ο Θεός ονόμασε φίλο του τι σιγουριά είχε για τον χαρακτήρα του Θεού.

Ψαλμός 23:6 Σίγουρα, χάρη και έλεος θα με ακολουθούν όλες τις ημέρες τής ζωής μου·

Οι καταστάσεις και τα προβλήματα της ζωής

Στην περίπτωση που το άγχος μας είναι ρεαλιστικό, δηλαδή προκαλείται από ένα πραγματικό κίνδυνο ή πρόβλημα λειτουργεί σαν ένας μηχανισμός άμυνας και προστασίας. Το αίσθημα του άγχους σε μια τέτοια περίπτωση μας βάζει σε εγρήγορση ώστε να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε. Το πρόβλημα εδώ έγκειται στο ότι οι περισσότεροι από εμάς αφού κάνουμε ότι μπορούμε για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση συνεχίζουμε να αγωνιούμε και να αγχωνόμαστε για το αποτέλεσμα. Αυτό όχι μόνο είναι αντίθετο με την κοινή λογική ( αφού το αποτέλεσμα της υπόθεσης δεν εξαρτάται πλέον από μας) αλλά και ενάντιο στις οδηγίες που μας άφησε ο Θεός διαμέσου του λόγου του. Διαβάζουμε στην επιστολή προς Φιλιππισίους κεφ. 4: 6 Μη μεριμνάτε για τίποτε· αλλά, σε κάθε τι, τα ζητήματά σας ας γνωρίζονται στον Θεό με ευχαριστία διαμέσου τής προσευχής και της δέησης.7 Και η ειρήνη τού Θεού, που υπερέχει κάθε νου, θα διαφυλάξει τις καρδιές σας και τα διανοήματά σας διαμέσου τού Ιησού Χριστού. Ακόμα μια φορά ο λόγος του Θεού αποδεικνύεται το απόλυτο φάρμακο της ψυχής αφού οι στατιστικές δείχνουν και οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν πως η πίστη και η προσευχή σε μια ανώτερη δύναμη συμβάλλει δραστικά και αποτελεσματικά κατά του άγχους.

Το Μέλλον

Πολλές φορές σκοτιζόμαστε με φανταστικά προβλήματα που αφορούν το μέλλον. Αν ο άνθρωπος αφήσει την φαντασία ανεξέλεγκτη οδηγείται με το νου του στο μέλλον για να επιλύσει θέματα που ακόμη δεν έχουν προκύψει. Συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις η φαντασία του ανθρώπου φουσκώνει το πρόβλημα έτσι που η απειλή ενάντια του φαντάζει ανυπέρβλητη. Η ψυχολόγοι σε τέτοιες περιπτώσεις άγχους συστήνουν στους ασθενείς τους να λένε στον εαυτό τους « Αυτό το πρόβλημα αφορά το αύριο γι’ αυτό και εγώ θα το σκεφτώ και θα το αναλύσω αύριο». Η θεωρία αυτή υποστηρίζει πως καθυστερώντας το άγχος που αφορά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν στο μέλλον το απαλλάσσεσαι πλήρως. Αυτό γίνεται επειδή στην πραγματικότητα τα περισσότερα προβλήματα που φανταζόμαστε στο μέλλον ποτέ δεν θα συμβούν. Ο διάσημος γάλλος φιλόσοφος Montaigne είπε κοιτάζοντας την ζωή του « Η ζωή μου ήταν γεμάτη από προβλήματα και δυσάρεστες καταστάσεις τα περισσότερα από το οποία ποτέ δεν πραγματοποιήθηκαν». Κοιτάξτε την λύση που δίνει ο ίδιος ο Χριστός όπως καταγράφεται στο κατά Ματθαίον ευαγγέλιο κεφ 6: 34 Μη μεριμνήσετε, λοιπόν, για την αύριο· επειδή, η αύριο θα μεριμνήσει για τα δικά της· αρκετό είναι στην ημέρα το κακό της. Δεν θα πρέπει λοιπόν να μας παραξενεύει που ακόμα μια φορά το φάρμακο και την λύση που η επιστήμη του 20^ου αιώνα με χίλιους δυο τρόπους κατάφερε να ανακαλύψει την βρίσκουμε μέσα στον λόγο του Θεού που γράφτηκε πριν 2000 χρόνια . Το χθες και το αύριο δεν μας ανήκουν ώστε να μεριμνούμε για αυτά αλλά δες , τώρα είναι καιρός ευπρόσδεκτος, δες, τώρα είναι ημέρα σωτηρίας -Β Κορινθίους 6:2. Ο Ιησούς στο «Πάτερ ημών» μας προτρέπει να προσευχόμαστε: «Τον άρτον ημών τον επιούσιον, δος ημίν σήμερον». Όχι για το ψωμί του χθες, όχι για του αύριο αλλά για το σημερινό, γιατί αυτό είναι το μόνο ψωμί που μπορεί να φάει και να ευφρανθεί ο άνθρωπος.

Ο κόσμος των σκέψεων

Κάποιος σοφός είπε « ο άνθρωπος είναι αυτό που σκέφτεται»! Κάποιες φορές όμως νοιώθουμε αδύναμοι να πειθαρχήσουμε τον κόσμο των σκέψεων μας. Αν παραδοθούμε σ’ αυτές πιστεύοντας ότι δεν έχουμε εμείς τον έλεγχο τότε αφήνουμε τα συναισθήματα μας να μας οδηγούν σε τρομακτικές καταστάσεις άγχους και κατάθλιψης. Κάποιος φταρνίζεται δίπλα μας και ακούμε μια φωνή μέσα μας να λέει «θα αρρωστήσω». Αν δώσουμε προσοχή και σημασία στην φωνή αυτή τότε αρχίζουμε να φοβόμαστε ότι αυτό που ακούσαμε θα γίνει πραγματικότητα. Η σκέψη κυριεύει τον μυαλό μας και σύντομα αρχίζουμε να νιώθουμε άρρωστοι. Ο φιλόσοφος Πλάτωνας είπε : Το μεγαλύτερο λάθος των γιατρών είναι να προσπαθούν να γιατρέψουν το σώμα χωρίς να κάνουν καμιά προσπάθεια να διαγνώσουν και να θεραπεύσουν το μυαλό…Το μυαλό και το σώμα είναι ένα και δεν πρέπει να προσπαθούμε να τα θεραπεύσουμε ξέχωρα.

Διαβάζουμε στην επιστολή Β Κορινθίους 10:4 επειδή, τα όπλα τού πολέμου μας δεν είναι σαρκικά, αλλά δυνατά με τον Θεό για καθαίρεση οχυρωμάτων·5 δεδομένου ότι, καθαιρούμε λογισμούς, και κάθε ύψωμα, που αλαζονικά υψώνεται ενάντια στη γνώση τού Θεού, και αιχμαλωτίζουμε κάθε νόημα στην υπακοή τού Χριστού· Ο λόγος του Θεού εδώ μας υπενθυμίζει ότι ο Θεός μας έδωσε πνευματικά πολεμοφόδια ( όπως π.χ. η προσευχή) με τα οποία μας καλεί να πολεμήσουμε τις σκέψεις που θέλουν να μας αιχμαλωτίσουν και να μας στερήσουν το δώρο της ζωής. Αν δεν χρησιμοποιήσουμε τα όπλα μας ενάντια στις διαβολικές σκέψεις αυτές τότε σύντομα αρχίζουμε να τις πιστεύουμε με αποτέλεσμα να αυξάνουμε τις πιθανότητες να γίνουν πραγματικότητα. Στην προς Φιλιππισίους επιστολή κεφ 4 διαβάζουμε 8 Τέλος, αδελφοί μου, όσα είναι αληθινά, όσα είναι σεμνά, όσα είναι δίκαια, όσα είναι καθαρά, όσα είναι προσφιλή, όσα έχουν καλή φήμη, αν υπάρχει κάποια αρετή, και αν υπάρχει κάποιος έπαινος, αυτά να συλλογίζεστε.

Συνοψίζοντας καλό είναι να ακολουθούμε τα εξής βήματα προς αντιμετώπιση του άγχους:

• ανάλυσε το πρόβλημα.
• Tι είναι αυτό που σε αγχώνει;
• Πρόκειται για ουσιαστικό πρόβλημα ή φανταστικό;
• Αφορά την σημερινή μέρα ή το μέλλον;

Αν το πρόβλημα είναι πραγματικό τι είναι αυτό που το προκαλεί, ποιες είναι οι πιθανές λύσεις. Προσευχήσου για την οδηγία του Θεού και όταν επιλέξεις την καλύτερη λύση κάνε ότι μπορείς προς την κατεύθυνση αυτή. Μετά παράδωσε το αποτέλεσμα των προσπαθειών σου στον Θεό!

Μάθε να περιφρονείς τα φανταστικά προβλήματα! Ανάβαλε την ανησυχία για τα προβλήματα που αφορούν το μέλλον ενώ παράλληλα με προσευχή και προγραμματισμό ετοιμάσου να τα αντιμετωπίσεις.

Εκπαίδευσε τον εαυτό σου να φιλτράρει τις σκέψεις που περνάν από το μυαλό σου. Χρησιμοποίησε τα όπλα που σου έδωσε ο Θεός για να επιτρέπεις μόνο αληθινές, σεμνές, δίκαιες και καθαρές σκέψεις να φυτρώνουν στο μυαλό σου.

Κτίσε στην σχέση σου με τον ουράνιο Πατέρα ώστε να τον γνωρίζεις και να τον εμπιστεύεσαι όλο και περισσότερο. Η ειλικρινής αναζήτηση του Θεού διαμέσου της μελέτης της βίβλου, της προσευχής και της συναναστροφής με ανθρώπους που αγαπούν τον Θεό είναι το κλειδί για μια πλέρια ζωή γεμάτη χαρά και νόημα.

Τέλος, όλη τη μέριμνά σου ρίξε την επάνω σ' αυτόν, επειδή αυτός φροντίζει για σένα

Πρόδρομος Κίκας