Ενα τραγικό πορτραίτο (Σαούλ)

 
  "Έπραξα αφρόνως και επλανήθην σφόδρα..."

(Α΄ Σαμουήλ 26:21

Ένα τραγικό πορτραίτο. Είναι το πορτραίτο του ανθρώπου, που αρχίζει καλά την πνευματική του ζωή, αλλά δεν την συνεχίζει καλά. 

Κάνει τα πρώτα βήματα· ξεκινά με πολύ καλές προϋποθέσεις· αλλά πολύ γρήγορα ξεστρατίζει. Δεν υπάρχει πιο τραγική περίπτωση.

Σ' αυτή την κατηγορία υπάρχουν πολλοί, πάρα πολλοί άνθρωποι.
Ο Κύριός μας, σε μια από τις παραβολές Του, τους ονομάζει "πρόσκαιρους"

Ματθ. 13:21 
δεν έχει όμως ρίζαν εν εαυτώ, αλλ' είναι πρόσκαιρος, όταν δε γείνη θλίψις ή διωγμός διά τον λόγον, ευθύς σκανδαλίζεται.
Είναι αυτοί που δέχονται πρόθυμα το λόγο· φυτρώνει πολύ γρήγορα· φαίνεται πως αποδίδει. Αλλά σε λίγο μαραίνεται. Το έδαφος του εσωτερικού ανθρώπου ήταν πετρώδες, δεν είχε βάθος. Και μετά την πρώτη ενθουσιαστική άνθηση, όλα ξεράθηκαν.
Ο απ. Παύλος, λέει για τους χριστιανούς της Γαλατίας, ότι είχαν αρχίσει με το πνεύμα, αλλά συνέχισαν με την σάρκα. Είχαν δεχθεί το Ευαγγέλιο της χάριτος του Θεού. Ύστερα όμως προσπαθούσαν να στηριχθούν στο Μωσαϊκό νόμο.
Ένα άλλο πρόσωπο στην Καινή Διαθήκη είναι ο Δημάς. Φίλος και συνεργάτης του Παύλου στην αρχή. Έλαβε μέρος στα ιεραποστολικά ταξίδια. Σε μια όμως ορισμένη στιγμή τα εγκαταλείπει και γυρίζει πίσω: Ο Δημάς με εγκατέλειπε αγαπήσας τον παρόντα κόσμο...

Στην Παλαιά Διαθήκη έχουμε ένα κλασσικό παράδειγμα αυτής της κατηγορίας στο πρόσωπο του Σαούλ. Και θέλω αυτού του ανθρώπου το πορτραίτο να σας παρουσιάσω.
Καθώς μας παρουσιάζεται η μορφή του μέσα από τις σελίδες της Βίβλου, δεν έχουμε ανάγκη να αναζητήσουμε άλλη επιγραφή απ' αυτήν που μας δίνει ο ίδιος ο Σαούλ για τον εαυτό του:

Έπραξα αφρόνως

Και επλανήθην σφόδρα!

Ας σταματήσουμε για λίγη ώρα μπροστά σ' αυτό το πορτραίτο. Έχει πολλά να μας διδάξει και από πολλά να μας προφυλάξει.

Από μια άποψη ο Σαούλ είναι μεγάλος. Από μια άλλη άποψη πολύ μικρός. Γίγας και νάνος. Βασιλιάς με στέμμα και δούλος στα πάθη. Χρισμένος από τον Θεό και όμως μέσα του έχει πνεύμα σαρκικό και σατανικό. Άρχισε τη σταδιοδρομία του με τις πιο λαμπρές ελπίδες· με τόσες υποσχέσεις. Την τελειώνει τραγικά ώστε ο ίδιος να παραδεχθεί και να ομολογήσει στον Σαμουήλ:

Έπραξα αφρόνως και επλανήθην σφόδρα...

Ας παρακολουθήσουμε την πορεία του:

1. Οι λαμπρές προϋποθέσεις

Με τι ευκαιρίες αρχίζει την σταδιοδρομία του! Όλα είναι ευνοϊκά.
α) Το επιβλητικό του παράστημα. Διαβάζουμε στο 9ο κεφάλαιο, εδ. 2 του Α΄ βιβλίου του Σαμουήλ για τον Σαούλ, που τον περιγράφει "εκλεκτόν και ωραίον· και δεν υπήρχε μεταξύ των υιών Ισραήλ άνθρωπος ωραιότερος αυτού. Από των ώμων αυτού και επάνω εξείχεν υπέρ παντός του λαού..."
Είχε φυσική υπεροχή. Δεν είναι βέβαια ούτε το πρώτο ούτε το πιο σπουδαίο. Είναι όμως κάτι.
β) Είχε ιδιότητες πνευματικές και ηθικές. Είχε συναίσθηση της ταπεινής καταγωγής του και έδειξε στην αρχή μετριοφροσύνη. Όταν ο Σαμουήλ του ανακοίνωσε την τιμή που του έκαμε ο Θεός να τον χρίσει βασιλέα, είπε: "Δεν είμαι εγώ Βενιαμίτης, από την πιο μικρή φυλή του Ισραήλ και η οικογένειά μου η τελευταία από τη φυλή Βενιαμίν;" (Α΄ Σαμ. 9:21).
γ) Ήταν συγκρατημένος. Όταν ο λαός τον επευφημούσε βρέθηκαν μερικοί που μίλησαν περιφρονητικά. Είπαν: Αυτός θα μας σώσει;... Θα μπορούσε την ίδια εκείνη ώρα με ένα του λόγο να τους εξοντώσει. Όχι μόνο δεν το έκαμε, αλλά δεν είπε λέξη! Σαν να μην άκουσε το χλευασμό. Και είναι αρετή σπουδαία να μην προσέχεις τα αποδοκιμαστικά σχόλια. Είναι χαρακτηριστικό γενναιοφροσύνης.
Ακόμα, μαζί με αυτά τα θετικά προσόντα, ο Θεός χάρισε στον Σαούλ αφοσιωμένους ανθρώπους γύρω του. Και μάλιστα ένα σοφό και πεπειραμένο σύμβουλο - τον Σαμουήλ.
Μερικοί άνθρωποι έχουν ευκαιρίες, αλλά δεν έχουν ικανότητες. Άλλοι έχουν ικανότητες, αλλά δεν έχουν ευκαιρίες. Ο Σαούλ είχε και τα δυο. Είχε ευκαιρίες και δυνατότητες να υπηρετήσει τον Θεό· να συνεργασθεί με τον Θεό· να γίνει ευλογία για τους ανθρώπους γύρω του, για όλο το λαό. Όταν ανέβηκε στο θρόνο θα μπορούσε αυτό το γεγονός να είναι η ανατολή μιας νέας ωραίας εποχής για το έθνος Του. Και όμως απέτυχε οικτρά.

2. Η αποτυχία του Σαούλ

Πόσο γρήγορα χάθηκαν οι ευκαιρίες και σπαταλήθηκαν τα προσόντα! Γιατί; Ποιος ο λόγος; Ποια τα βαθύτερα αίτια της αποτυχίας αυτού του ανθρώπου;

Αναλύοντας αυτά τα αίτια, διαπιστώνουμε:

α) Μια εσωτερική ασέβεια. 
ασέβεια:  η ιδιότητα ή η συμπεριφορά του ασεβούς, η περιφρόνηση προς ό,τι θεωρείται ιερό ή σεβαστό: Ο Θεός τιμώρησε τους ανθρώπους για την ασέβειά τους.Μια από τις αποστολές του Σαούλ ήταν να ελευθερώσει το λαό του από τους Φιλισταίους. Είχε λοιπόν συγκεντρώσει το στρατό του στο όρος Γάλγαλα. Εκεί έπρεπε να περιμένει τον Σαμουήλ για να κάμει τη σχετική θυσία και δέηση. Ο Σαμουήλ όμως δεν ήλθε τόσο σύντομα όσο περίμενε ο Σαούλ. Ήταν μια δοκιμασία. Και ο Σαούλ, αντί να περιμένει, ανέλαβε αυτός να προσφέρει τη θυσία.

Έδειξε όχι μόνο ανυπομονησία, αλλά και πήρε επάνω του πέρα από εκείνα που του ανέθεσε ο Θεός, και τα καθήκοντα και τις δικαιοδοσίες που ανήκαν σε άλλον, και που δεν του είχε δώσει Ο Θεός.

Είναι πραγματικά ένας πειρασμός.
Να θέλουμε να παίρνουμε πρωτοβουλίες που δεν μας ανήκουν. Στην περίπτωση του Σαούλ δεν ήταν ότι τον ενδιέφερε τόσο να προσφέρει τις θυσίες, ούτε να κάμει εντύπωση στο λαό. Μια τάση ολοκληρωτισμού, που αποτελεί πραγματικό κίνδυνο. Ο Σαούλ ήταν βέβαια ο βασιλιάς, αλλά έπρεπε να καταλάβει ότι ήταν υπηρέτης του Θεού. Και δέχθηκε τον αυστηρό έλεγχο του Σαμουήλ. "Συ έπραξας αφρόνως· δεν εφύλαξες το πρόσταγμα Κυρίου του Θεού σου..." (Α΄ Σαμ. 13:13).              Ο άνθρωπος που νομίζει ότι τα ξέρει όλα και μπορεί να τα κάμει όλα· ο άνθρωπος που δεν περιορίζεται σε όσα ο Θεός του αναθέτει στην ευθύνη του, φέρνεται με αφροσύνη. Προδίδει ασέβεια...
β) Εκτός όμως από την εσωτερική ασέβεια, ο Σαούλ έδειξε ανοικτή ανυπακοή και απάτη. ·
Η προσταγή του Θεού ήταν να εξολοθρεύσει τους Αμαληκίτες και να περιφρονήσει τα λάφυρα. Ο Σαούλ όμως διασώζει τον αρχηγό των Αμαληκιτών και κρατά τα λάφυρα. Και έρχεται ο Σαμουήλ και τον ελέγχει με αυτά τα λόγια (15:29): "Διατί δεν υπήκουσας της φωνής του Κυρίου, αλλ' ώρμησας επί τα λάφυρα, και έπραξας το κακόν ενώπιον του Κυρίου;"

Σ' αυτή την ανοικτή ανυπακοή ο Σαούλ προσθέτει και ένα ακόμα που τον επιβαρύνει πιο πολύ. Αντί να δεχθεί τον έλεγχο,  να παραδεχθεί τα λάθη του ζητώντας συγχώρεση, προσπαθεί να φορτώσει την ευθύνη στο λαό.

Ο λαός επήρε τα πρόβατα και τα βόδια και μάλιστα για να τα προσφέρει σαν θυσία στον Θεό! Σαν να έλεγε, δεν τα πήραμε για τον εαυτό μας, για τον Κύριο τα πήραμε!
Πόσες φορές αναμιγνύουμε το όνομα του Κυρίου και το έργο Του, για να καλύψουμε, όπως ο Σαούλ, τις δικές μας επιδιώξεις... Και αν υπάρχει κάτι αταίριαστο -αυτό δεν ευθύνει εμάς...

Μα δεν είσαι συ υπεύθυνος ηγέτης?

Γιατί φορτώνεις στους άλλους την ευθύνη;

Ο σωστός, και καλός ηγέτης πολές φορές πέρνει πάνω του την ευθύνη, για να παραδειγματιστεί και ο λαός, να κάνει το ίδιο.

Δεν την πετάει, δεν ψεύδεται, για να καλύψει τα δικά του λάθη, και ευθύνες.

Μια προφητεία  μέσα από Το Λόγο Του Θεού λέει:

Ιωάν. 11:50 

ουδέ συλλογίζεσθε ότι μας συμφέρει να αποθάνη εις άνθρωπος υπέρ του λαού και να μη απολεσθή όλον το έθνος.Πολοί άνθρωποι σήμερα μπορεί να αναφέρουν την ίδια προφητεία, αλλά όταν έλθη εκείνη η ώρα που είναι ανάγκη να γίνει μια τέτοια θυσία, για να σωθεί λαός, τότε η προφητεία αυτή φαίνεται άγνωστη....
Ο Ιησούς μας όμως εκπλήρωσε αυτή την προφητεία.
Θυσιάστηκε ο `Άγιος, και αναμάρτητος, για να ζήσουμε εμείς.
Καλή εξουσία, καλή ηγεσία.
Και η θυσία Του μας κράτησε κοντά Του.
Αντιθέτως ο λαός όμως απομακρύνθηκε από το Σαούλ.
Και αντί να πράξη το σωστό καθώς έβλεπε το λαό να αποχωρεί, τότε ενέργησε με σαρκικό τρόπο, και για να μη χάσει το λαό, έκανε θυσία η οποία δεν ήταν στη δικαιοδοσία του να κάνη, ανήκε σε άλλον, το Σαμουήλ.
Τον προφήτη εκείνον που τον είχε χρίσει στη διακονία κάτω από την οδηγία Του Θεού.
Έτσι τώρα ο Σαούλ από γίγαντας γίνεται ένας μικρός νάνος!
Στη ρίζα του κακού ήταν η ανυπακοή του στο λόγο του Θεού. Ακολούθησε το δικό του θέλημα.
Στην πραγματικότητα δεν είχε διάθεση να συμμορφωθεί με το θέλημα του Θεού.
Δεν είχε παραχωρήσει και δεν είχε υποτάξει τον εαυτό του στον Θεό.
Ήταν πρόθυμος να είναι θρησκευτικός, να υπηρετήσει το λαό, να κάμει πολλά καλά πράγματα, αλλ' όχι να υπακούσει!
Κίνητρό του ήταν να είναι χρήσιμα όσα κάμνει για τις δικές του επιδιώξεις και την δική του προβολή. Ο Θεός και το έργο του Θεού έρχονταν σε δευτερεύουσα μοίρα.
Το εγώ κατείχε την πρώτη θέση.
Και είπεν ο Σαμουήλ στον Σαούλ και επαναλαμβάνει και σ' εμάς ο Θεός: "Μήπως ο Κύριος αρέσκεται εις τα ολοκαυτώματα και τας θυσίας καθώς εις το να υπακούωμεν της φωνής του Κυρίου; Ιδού η υποταγή είναι καλλιτέρα παρά την θυσίαν, διότι η απείθεια είναι καθώς το αμάρτημα της μαγείας· και το πείσμα καθώς η ασέβεια και ειδωλολατρεία..." (Α΄ Σαμ. 15:22).

Τραγικό το πορτραίτο του Σαούλ.

Και εξίσου τραγικό οποιουδήποτε που δεν ακούει τη φωνή του Θεού, αλλά ακούει τη φωνή του σαρκικού ανθρώπου.

Και ποιο υπήρξε το τελικό κατάντημα του ανθρώπου που έχρισε ο Θεός;

Αυτός ο άνθρωπος που μπορούσε να έχει απ' ευθείας κοινωνία με τον Θεό, αποκόπτει τον εαυτό του και αναζητά στον υπόκοσμο κάποιο μέντιουμ για να το συμβουλευθεί!

Ποια είναι τα διδάγματα απ' αυτή την ανάλυση;

Μαθαίνουμε πως τα προσόντα και τα πλεονεκτήματα δεν αποτελούν εγγύηση για μια επιτυχημένη ζωή. Ούτε οι ευκαιρίες αρκούν...
Είναι αφροσύνη να αγνοείς τους πνευματικούς και πεπειραμένους συμβούλους όπως αγνόησε ο Σαούλ τον Σαμουήλ. Είναι αφροσύνη να αγνοείς το λόγο του Θεού. Θα σκοντάψεις.
Είναι αφροσύνη να προσπαθείς να καλύψεις με θρησκευτικό κάλυμμα την ανυπακοή και να ισχυρίζεσαι, όπως ο Σαούλ, ότι τα αντίθετα με το λόγο του Θεού τα κάμνεις χάριν Εκείνου και του έργου Του.
Η υπακοή είναι καλλιτέρα παρά την θυσίαν.
Σαν τον Σαούλ αν ζήσεις και πολιτευθείς στο ίδιο τραγικό κατάντημα θα καταλήξεις. Θα σπαταλήσεις όλα τα καλά.

Ζήσε για το εγώ και θα είναι μάταιη η ζωή σου!

Ζήσε για τον Χριστό, με ανεπιφύλακτη υποταγή και θα βασιλεύσεις με Εκείνον στη δόξα Του...

του Μ. Β. Κυριακάκη
Και από χ.ν. κάποια στοιχεία