МАКЕДОНСКИ МАСКИРАЊА – ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ ΜΑΣΚΑΡΕΜΑΤΑ

Ένα από τα γνωστότερα και πλέον εξαπλωμένα μακεδόνικα έθιμα, είναι το έθιμο του μασκαρέματος.
Έχει τις ρίζες του σε παγανιστικές εποχές και πάντα ο στόχος του ήταν η εκδίωξη των κακών πνευμάτων. За да се истераат лошите духови-Ντα σε ιστέραατ λόσσιτε ντούχοβι.
Αν και υπάρχουν πολλές παραλλαγές και διάφορα ονόματα ανα περιοχή, στην ουσία πρόκειται για το ίδιο έθιμο, με τον ίδιο στόχο και υπάρχει σε όλα τα μήκη και πλάτη της γεωγραφικής Μακεδονίας. Βασικό χαρακτηριστικό όλων αυτών των παρομοίων εθίμων, είναι το μασκάρεμα ομάδων ατόμων, κυρίως ανδρών, με προβιές και τρομακτικές μάσκες.                           Παρακάτω θα αναφέρουμε μερικά από αυτά.

• Ежкари – Εζζκάρι: Η λέξη προέρχεται από το Еж – Εζζ, που στα μακεδόνικα σημαίνει σκαντζόχοιρος. Το έθιμο αυτό αναβιώνει κυρίως στην περιοχή Кајлари-Εορδαίας και Соровичево-Αμυνταίου.
• Рогочари – Ρογκοτσσάρι: Η λέξη προέρχεται από το Рогови-Ρόγκοβι, που στα μακεδόνικα σημαίνει κέρατα. Συναντάται κυρίως στην περιοχή Костур-Καστοριάς, παραφρασμένο, σε προσπάθεια εξελληνισμού του ονόματος, ως Ραγκουτσάρια.
• Бабари – Μπαμπάρι: Προέρχεται από τη λέξη Баба-Μπάμπα, που στα μακεδόνικα σημαίνει γιαγιά / γριά. Ένας άντρας ντύνεται γυναίκα, η οποία μοιάζει με άσχημη γριά, με σκοπό να μην την θελήσουν τα κακά πνεύματα και οι οι υπόλοιποι της παρέας, με τρομακτικές μάσκες, την προστατεύουν. 
• Το έθιμο συναντάται κυρίως στα χωριά Арменско-Άλωνα, Забрдени-Λόφοι και Пополжани-Παπαγιάννη, όλα στο Лерин-Φλώρινα, σε χωριά της Δράμας, όπως και στην περιοχή Битола-Μπίτολα, Ресен-Ρέσεν και Прилеп-Πρίλεπ της Δημ.Μακεδονίας.
• Џамалари – Τζζαμαλάρι: Το έθιμο παρουσιάζεται στα χωριά του Воден-Έδεσσας, με επίκεντρο το χωριό Острово-Όστροβο (Άρνισσα), όπως και στην πόλη Велес – Βέλες και την περιοχή Љубанци-Λιούμπαντσι της Δημ.Μακεδονίας.
• Εθνολογικές έρευνες έδειξαν ότι κάποτε, επι τουρκοκρατίας, την περιοχή Όστροβο, την εξουσίαζε κάποιος Τζζαμάλ, ο οποίος ήταν πολύ κακός και τυραννούσε τους κατοίκους. Οι μασκαρεμένοι ίσως να ονομάζονται έτσι επειδή προσπαθούν να διώξουν το κακό, το Τζζαμάλ.
• Мечкари – Μετσσκάρι: Η λέξη προέρχεται από τη Мечка-Μέτσσκα, που στα μακεδόνικα σημαίνει αρκούδα. Η τελετουργία είναι παρόμοια με τις προαναφερθούσσες.
• Το έθιμο ακόμα επιζεί στην περιοχή του Воден-Έδεσσας, στο χωριό Вевчани-Βέβτσσανι και στην περιοχή Малешевија-Μαλεσσέβια της Δημ.Μακεδονίας, όπως και στην περιοχή Горна Џумаја-Γκόρνα Τζζουμάια-Μπλαγκόεβγκραντ της Μακεδονίας του Πίριν στη Βουλγαρία.
• Суровичари – Σουροβίτσσαρι: Είναι αυτοί που εκτελούν το έθιμο Сурова Бабо-Σούροβα ή Σούρβα Μπάμπο, και σημαίνει «σκληρή γριά». Χτυπούν τις πόρτες των σπιτιών, φωνάζοντας Σούρβα Μπάμπο, καλώντας έτσι την σκληρή γριά να μην είναι και τόσο σκληρή και λόγω αλλαγής της χρονιάς, να τους δώσει αγαθά.

Όλες σχεδόν οι εκδοχές είναι άμεσα συνδεδεμένες με το άναμα της φωτιάς και συνήθως πάντοτε υπάρχει η συνοδεία ζούρνας και τάπαν ή κάποιων πιο σύγχρονων μουσικών οργάνων, όπως κλαρίνου και τρομπέτας.
Βλέπουμε λοιπόν ότι το μασκάρεμα έχει παγανιστικό χαρακτήρα
πηγη.