Blogger Widgets




21 Ιανουαρίου 2010

«ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΣΚΑ ΞΕΧΝΙΕΜΑΙ…»




«Οι Απόκριες είναι η μοναδική μας ευκαιρία μέσα στο χρόνο να βγάλουμε προς τα
έξω τον πραγματικό μας εαυτό, γι' αυτό θα πρέπει να προσέξουμε καλά τι μάσκα θα
διαλέξουμε...» Έτσι ακριβώς τελειώνει ένα «καρναβαλικό» άρθρο, το οποίο αφού μας
ενημερώνει για την «ιστορία της μάσκας», μας καλεί στις τοπικές καρναβαλικές
εκδηλώσεις. Περίεργος, αλήθεια, μου φαίνεται αυτός ο συλλογισμός; Θα πρέπει
λοιπόν να φορέσουμε μάσκα για να βγάλουμε τον πραγματικό μας εαυτό; Οπότε,
σύμφωνα με τα παραπάνω, το πρόσωπό μας στην ουσία είναι μία «μάσκα» (δηλαδή
κάτι το ψεύτικο), ενώ φορώντας τη μάσκα είμαστε αυτό που είμαστε! Σκέτο
μπέρδεμα!….
Άσε που τελικά, μόνο μία αφορά τον χρόνο θα είμαστε αυτοί που είμαστε, ενώ όλο
τον υπόλοιπο χρόνο δεν θα είμαστε αυτοί που είμαστε, αλλά θα είμαστε
«μασκαρεμένοι», δηλαδή με τα πρόσωπά μας , χωρίς
μάσκα! Τραγικό μπέρδεμα!
Κάπως μπερδεμένη όμως δεν είναι όλη αυτή ιστορία με
το καρναβάλι; Μία γιορτή που όχι μόνο έχει τις ρίζες της
στην ειδωλολατρική εποχή, αλλά έχει καταφέρει να
φτάσει στην εποχή μας, σχεδόν «αλώβητη», με όλα τα
παγανιστικά χαρακτηριστικά της, χωρίς δηλαδή κάποιο,
έστω, χριστιανικό «ένδυμα», (όπως π.χ. η εορτή των
Χριστουγέννων). Μία γιορτή, μάλιστα, που γνωρίζει
τεράστια επιτυχία στα «χριστιανικά» κράτη….
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ:
Γενικά, όταν αναφερόμαστε στο καρναβάλι,
εννοούμε εκείνη την μεγάλη λαϊκή εορταστική εκδήλωση, μεταμφιεσμένων
ανθρώπων που φορώντας ή όχι μάσκες διασκεδάζουν στους δρόμους τραγουδώντας,
χορεύοντας, πίνοντας, ξενυχτώντας, πειράζοντας τους άλλους, λέγοντας αστεία και
βωμολοχίες και γενικά κάνοντας πράγματα, που σε άλλες περιπτώσεις δεν θα
έκαναν..
ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ: Η λέξη «καρναβάλι» προέρχεται από τις Λατινικές λέξεις
«carne» (=κρέας) και «vale» (=έχε γειά ή απέχω). Σύμφωνα με άλλη εκδοχή
προέρχεται από τις λέξεις «carne» και «levare» (=αίρω, σηκώνω).
Άρα, ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ = «κρέας έχε γειά» ή «σηκώνω το κρέας». Η αντίστοιχη Ελληνική
λέξη είναι «ΑΠΟΚΡΙΑ», που είναι σύνθετη και ετυμολογικά σημαίνει «αποχή από
κρέας» (απο+κρεω).
)ΔΙΑΡΚΕΙΑ: Οι αποκριές ή καρναβάλια διαρκούν τρεις εβδομάδες, γιαυτό και η
περίοδος αυτή ονομάζεται Τριώδιο. Η πρώτη εβδομάδα αρχίζει από την «Κυριακή
του Τελώνη και του Φαρισαίου λέγεται «Προφωνέσιμη», γιατί παλιότερα
«προφωνούσαν», δηλαδή διαλαλούσαν, στα χωριά κυρίως, την αρχή της αποκριάς. Η
δεύτερη εβδομάδα αρχίζει από την «Κυριακή του Ασώτου Υιού» και λέγεται «κρεατική
ή κρεοφάγος», επειδή έτρωγαν κρέας και η τρίτη αρχίζει από την «Κυριακή της
Απόκρεω» και ονομάζεται ονομάζεται «τυρινή ή τυροφάγος», επειδή έτρωγαν
γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλά και ζυμαρικά. Τα «Μακαρώνια» με ωμέγα (5)
είναι τροπάρια και μακαρισμοί που έψαλλαν στις κηδείες. Μετά έφτιαχναν κόλυβα
και τα έριχναν στους τάφους για «ανάπαυση των ψυχών». Οι αρχαίοι Αθηναίοι
γιόρταζαν στις αρχές Μαρτίου, τα Ανθεστήρια, μία γιορτή που είχε διπλή όψη: από
την μία ήταν γιορτή των λουλουδιών, του κρασιού και της αχαλίνωτης χαράς και από
την άλλη γιορτή των νεκρών και των ψυχών; Έτσι εξηγούνται και τα Ψυχοσάββατα
στην διάρκεια της αποκριάς.

ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΟΥ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙΟΥ: Οι απαρχές του καρναβαλιού μας οδηγούν
στην αρχαία Ελλάδα. Σκοπός της κοσμικής αποκριάς, σύμφωνα με τον καθηγητή
Λαογραφίας 7. Λουκάτο, είναι η μαγική υποβοήθηση της γης να βλαστήσει με την
βοήθεια των χορών-πηδημάτων και των μεταμφιέσεων, με σκοπό να εξευμενίσουν τα
κακά πνεύματα.
ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ: Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα του
καρναβαλιού είναι οι μεταμφιέσεις και οι άσεμνες παραστάσεις, που όπως οι αρχαίες
διονυσιακές γιορτές. Όσοι από τους μεταμφιεσμένους φορούν μάσκες λέγονται
μασκαράδες. Η μάσκα, θεωρείται απόγονος των αρχαίων κωμικών και σατυρικών
προσωπείων που φορούσαν οι ηθοποιοί, όταν έπαιξαν κωμωδίες και σατυρικά
δράματα. Οι μάσκες αυτές ήταν πήλινες και όμοιες μεταξύ τους. Στην συνέχεια οι
Ρωμαίοι έφτιαξαν μάσκες που διέφεραν η μια από την άλλη. Πολλούς αιώνες
αργότερα, στην Βόρεια Ιταλία, αναπτύχθηκε το θεατρικό είδος της Comedia del
arte, που εισήγαγε τύπους, όπως ο αρλεκίνος και η κολομπίνα με τις ανάλογες
μάσκες και ενδυμασίες. Άλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα του καρναβαλιού είναι ο
χορός. Τα χτυπήματα της γης με τα πόδια έχουν καρποφοριακή σημασία. Πολλές από
τις κινήσεις τους πιστεύεται ότι ασκούν μια μαγεία ομοιοπαθητική. Μια μορφή
χορού είναι και το γαϊτανάκι. Επίσης, γνώρισμα της αποκριάς είναι και οι φωτιές.
Ανάβονται στα τρίστρατα σταυροδρόμια το βράδυ της τελευταίας αποκριάς, έχουν σύμφωνα με την λαογραφία, αλλά και μεταβατικό χαρακτήρα, από τον
χειμώνα στην άνοιξη. Πηδούν πάνω από αυτές, νέοι και γέροι, «για το καλό», όπως
λένε. Επίσης, φωτιές ανάβονται και στις πλατείες των χωριών ή και των πόλεων, το
βράδυ «της τρανής αποκριάς» για να κάψουν τον καρνάβαλο.

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑ)Α: Στην Αρχαία Ελλάδα από το μεσοχείμωνο μέχρι την
Άνοιξη τελούντο προς τιμήν του )ιόνυσου ή Βάκχου οι 7ιονυσιακές ή Βακχικές
γιορτές. Ο 7ιόνυσος ήταν ο κατεξοχήν θεός των λαϊκών στρωμάτων, προστάτης
του αμπελιού και του κρασιού, σύμβολο της χαράς
της ζωής και του αχαλίνωτου κεφιού Στην διάρκεια
των διονυσιακών γιορτών οι οπαδοί του 7ιονύσου
φορούσαν δέρματα ζώων, άλειφαν το πρόσωπό τους
με την τρυγία (κατακάθι του κρασιού) και
στεφανώνονταν με κισσό, το αειθαλές ιερό φυτό του
7ιόνυσου και προσπαθούσαν να έχουν την μορφή
Σατύρων που έμοιαζαν με τράγους. Στις διονυσιακές
γιορτές τραγουδούσαν το «7ιθύραμβο», οι μαλλιαροί
σάτυροι χορευτές μεταμφιεσμένοι σε «γάστρωνες»
(κοιλαράδες), δαιμονικές φιγούρες θα λέγαμε, έτσι όπως τους βλέπουμε στις
παραστάσεις των διαφόρων αγγείων της αρχαιότητας. Ο Αριστοτέλης στην
«ποιητική» του αναφέρει ότι η κωμωδία προέρχεται από τον «κώμο» ή «κώμη» που
ήταν η συντροφιά μεθυσμένων που τραγουδούσαν τα «φαλλικά», δηλαδή
πειρακτικά και βωμολοχικά τραγούδια. Οι παρέες αυτές των μεθυσμένων
περιφέρονταν στους δρόμους της πόλης ή του χωριού και πετούσαν αισχρολογίες
στους συντοπίτες τους. Επίσης, ανάλογες παρέες τριγυρνούσαν με άμαξες και
ξεστόμιζαν ένα σωρό βωμολοχίες και αισχρά αστεία (από εκεί έχει μείνει και η
γνωστή φράση «θα ακούσεις τα εξ αμάξης»)!
Προς τιμήν του 7ιονύσου τελούνταν 4 γιορτές: α) Τα μικρά ή κατ΄αγρούς
7ιονύσια, β) Τα Λήναια, γ) Τα Ανθεστήρια και δ) Τα μεγάλα ή εν άστει 7ιονύσια. Τα
Ανθεστήρια που τελούνταν το μήνα Ανθεστηριώνα (από 18 Φεβρουαρίου - 17
Μαρτίου περίπου), ήταν η αρχαιότερη από τις βακχικές γιορτές και κρατούσαν 3
μέρες. Την 2η μέρα γινόταν μια πομπή που συνόδευε τον 7ιόνυσο, ανεβασμένο σε
ένα άρμα που είχε σχήμα πλοίου, τα μέλη της ακολουθίας φορούσαν μάσκα. Τον
ρόλο του 7ιόνυσου έπαιζε ο άρχων βασιλεύς. Στα σημερινά χρόνια υποκατάστατο
του 7ιόνυσου θεωρείται ο βασιλιάς καρνάβαλος.

ΑΡΧΑΙΑ ΡΩΜΗ: Κατά τους χρόνους της ρωμαϊκής
αυτοκρατορίας τα χαρακτηριστικά έθιμα του γλεντιού,
του κρασιού και του «μασκαρέματος», ήταν
συνυφασμένα με τις γιορτές που ήταν αφιερωμένες
στον θεό Κρόνο (Saturn): τα Κρόνια «Λουπερκάλια»
και «Σατουρνάλια».

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ: Από την αρχή η Χριστιανική
Εκκλησία στάθηκε αντίθετη και επικριτική σε όλες αυτές τις γιορτές της αχαλίνωτης
ακολασίας και κραιπάλης. Μάλιστα, ο άγιος Τιμόθεος, μαθητής του Απ. Παύλου και
επίσκοπος Εφέσου, κατά την παράδοση, υπέστη στην Έφεσο, επί αυτοκράτορα
7ομιτιανού, μαρτυρικό θάνατο, από τους εξαγριωμένους όχλους των ειδωλολατρών,
επειδή σε κάποια γιορτή της «Αρτέμιδος της Εφεσίας», "Καταγώγιον ονομαζομένην",
κατέκρινε τα όργια των εορταστών.
Ο Απόστολος Πέτρος στην Α΄του Επιστολή (62μ.Χ) γράφει χαρακτηριστικά «και
διά τούτο παραξενεύονται ότι σεις δεν συντρέχετε με αυτούς εις την αυτήν εκχείλισιν
της ασωτίας, και σας βλασφημούσιν»· (Πέτρου Α' 4:4), ενώ ο Απόστολος Παύλος
στην επιστολή τους προς Γαλάτας (58 μ.Χ.) αναφέρει ως έργα της σαρκός τις
«μέθαι» και τις «κώμαι», όπου «κώμη» είναι «η θορυβώδης πορεία διασκεδαστών επί
τη εορτή θεού τινός». «Φανερά δε είναι τα έργα της σαρκός, τα οποία είναι μοιχεία,
πορνείαΜΕΘΑΙ, ΚΩΜΟΙ, και τα όμοια τούτων, περί των οποίων σας προλέγω,
καθώς και προείπον, ότι οι τα τοιαύτα πράττοντες βασιλείαν Θεού δεν θέλουσι
κληρονομήσει». (Γαλάτες 5:19-21)
Κατά το 2ο αιώνα ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς μιλάει για τους συγχρόνους του τους
''γελοίως κατάτας πομπάς σχηματιζομένους" και τον 4ο αιώνα ο Ιωάννης ο
Χρυσόστομος επιτίθεται κατά των χριστιανών για την "ακαταγέλαστον κωμωδίαν" να
καταστρέφουν το πρόσωπό τους σύμφωνα με ειδωλολατρική συνήθεια, ενδύοντας
γυναίκες με ανδρικά ρούχα.
Ότι και τον επόμενο αιώνα συνεχίζονταν οι μεταμφιέσεις
μαρτυρεί ο 62ος κανόνας της εν Τρούλλω Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου, ο
οποίος καταδικάζει τις μεταμφιέσεις και τις μάσκες, όπως και τους χορούς και τους
αστεϊσμούς, που ελάμβαναν χώρα σε παρόμοιες καρναβαλικές εορτές του
παρελθόντος, και επιβάλλει στους κληρικούς, που μετέχουν την ποινή της
καθαιρέσεως, στους δε λαϊκούς την ποινή του αφορισμού: «Τάς ούτω λεγομένας
Καλάνδας, και τα λεγόμενα Βοτά, και τα καλούμενα Βουμάλια, και την εν τη πρώτη του
Μαρτίου επιτελουμένην πανήγυριν, καθάπαξ εκ της των πιστών πολιτείας
περιαιρεθήναι βουλόμεθα. Αλλά μη και τάς των γυναικών δημοσίας ορχήσεις, και
πολλήν λύμην και βλάβην εμποιείν δυναμένας. Έτι μην και τάς ονόματι των παρ'
Έλλησι ψευδώς ονομασθέντων θεών, ή εξ ανδρών ή γυναικών γινομένας ορχήσεις και
τελετάς, κατά τι έθος παλαιόν και αλλότριον του των Χριστιανών βίου, αποπεμπόμεθα,
ορίζοντες μηδένα άνδρα γυναικείαν στολήν ενδιδύσκεσθαι ή γυναίκα την ανδράσιν
αρμόδιον αλλά μήτε προσωπεία κωμικά ή σατυρικά ή τραγικά υποδύεσθαι· μήτε το του
βδελυκτού 0ιονύσου όνομα την σταφυλήν εκθλίβοντος εν τοις ληνοίς επιβοάν μηδέ τον
οίνον εν τοις πίθοις επιχέοντας, γέλωτα επικινείν αγνοίας τρόπω ή ματαιότητος ή τα της
δαιμονιώδους πλάνης, ενεργούντας. Τους ουν από του νυν τι των προειρημένων
επιτελείν εγχειρούντας, εν γνώσει τούτων καθισταμένους, τούτους, ει μεν κληρικοί είεν,
καθαιρείσθαι προστάσσομεν, ει δε λαϊκοί, αφορίζεσθαι».
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος (349-407μ.Χ.) αναφερόμενος στο επιχείρημα ότι
με τις καρναβαλικές εκδηλώσεις διασκεδάζουν και ευφραίνονται οι άνθρωποι,
ξεφεύγουν από την καθημερινότητα, απαντά ότι αυτό είναι τελείως παράλογο, διότι η
χαρά και ευφροσύνη πρέπει να συμβαδίζουν με την ηθική και την ευπρέπεια. «Το
να χαιρόμαστε με όλα δεν είναι καλόεπειδή και ο μοιχός χαίρεται όταν καταστρέψει
τον γάμο του πλησίον τουας μην κοιτάμε λοιπόν αν κάποιος χαίρεται, αλλά εάν για
καλό πράγμα χαίρεται». Όταν μεταβάλλεται ένα σπίτι σε πορνείο, είναι ντροπή να
ισχυρίζεται κανείς ότι πρόκειται για ηδονή και ευχαρίστησηΠορνείον γέγονέ σου η
οικία, μανία και οίστρος, και ουκ αισχύνη ταύτα ηδονήν καλών;».
Παρ' όλα αυτά όμως στο μαρτυρολόγιο του αγίου 7ασίου, (3os αιώνας), που
γράφτηκε τον 10 αιώνα, βρίσκουμε τη μαρτυρία ότι "εν γαρ τη ημέρα των καλανδών
Ιανουαρίων μάταιοι άνθρωποι, τω έθει των Ελλήνων εξακολουθούντες, χριστιανοί
ονομαζόμενοι, μετά παμμεγέθους πομπής προέρχονται, εναλλάττοντες την εαυτών
φύσιν και τον τρόπον, και μορφήν του διαβόλου ενδύονται αιγείοις δέρμασι
περιβεβλημένοι, το πρόσωπον ενηλλαγμένοι, αποβάλλουσιν εν ω ανεγεννήθησαν
αγαθώ". Κατά το 12o αιώνα ο Βαλσαμώνας ομολογεί και εκείνος ότι στην εποχή του,
παρά τις απαγορεύσεις, το έθιμο των μεταμφιέσεων βρισκόταν σε ακμή.
Έτσι οι περισσότερες από τις διονυσιακές γιορτές των αρχαίων Ελλήνων πέρασαν
στο Βυζάντιο και έφτασαν μέχρι τα χρόνια μας.
Παρά την κατά καιρούς, αντίδραση αρκετών ευσεβών χριστιανών
το καρναβάλι, όχι μόνο διατηρείται
σήμερα σαν θεσμός στην «χριστιανική» πατρίδα μας, αλλά γιορτάζεται πανηγυρικά.
Αυτό συμβαίνει για λόγους α) πολιτιστικούς, β) διαφημιστικούς-τουριστικούς, γ)
ψυχαγωγικούς και δ) -το κυριότερο- οικονομικούς.
Μετά από όλα αυτά ας μην θεωρήσει κανείς ότι την Αγία Εκκλησία του Χριστού
την ενδιαφέρει να απευθύνει χιλιάδες «αφορισμούς» σε όλους αυτούς τους
συνανθρώπους μας που λαμβάνουν μέρος -με τον άλφα ή βήτα τρόπο σε διάφορες
«αποκριάτικες εκδηλώσεις».

Μέσα στην Εκκλησία του Ζωντανού Θεού ο άνθρωπος μπορεί να γευθεί τις αλληθειες του ευαγγελιου, αλλά και ΠΡΩΤΟΓΝΩΡΕΣ όσο και ΑΝΕΙΠΩΤΕΣ ΧΑΡΕΣ.
Ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΜΑΣ ΛΕΕΙ.
«Με έφερεν εις τον οίκον του οίνου, και η σημαία αυτού επ' εμέ η αγάπη» . (Άσμα Ασμάτων 2:4)
Το Ευαγγέλιο του Χριστού έχει την δική του πρόταση:
«Και μη μεθύσκεσθε με
οίνον, εις τον οποίον είναι ασωτία, αλλά πληρούσθε διά του Πνεύματος» (Εφεσίους
5:18). Το δοκίμασες αυτό το κρασί;

1 σχόλιο :

Ανώνυμος είπε...

H ΔΟΞΑ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΚΑΙ ΣΕ ΚΑΝΕΝΑ ΕΙΔΩΛΟ.ΑΜΗΝ

Πήγαινε!

Eπέστρεψε στο Χριστό

Φυλαχτείτε από ένα σοβαρό σύνδρομο....

Που είναι οι άνδρες?

Τρέξε για τη ζωή σου!

Ξύπνα εκκλησία!

Προσευχηθείτε για τη δύναμη του Θεού

Υπάρχει Ένας Άλλος Κόσμος

Zώντας την αγάπη