Γιαχβέ – Ραφά (יהוה רפא): «Ο ΚΥΡΙΟΣ θεραπεύει»

Το όνομα αυτό αναφέρεται σε μια απ’ τις πρώτες εμπειρίες του Ισραήλ στην έρημο (Έξ.15:26).
 (Έξ. 15:26 )
και είπεν, Εάν ακούσης επιμελώς την φωνήν Κυρίου του Θεού σου και πράττης το αρεστόν εις τους οφθαλμούς αυτού και δώσης ακρόασιν εις τας εντολάς αυτού και φυλάξης πάντα τα προστάγματα αυτού, δεν θέλω φέρει επί σε ουδεμίαν εκ των νόσων, τας οποίας έφερα κατά των Αιγυπτίων· διότι εγώ είμαι ο Κύριος ο θεραπεύων σε.

 Στην Ερυθρά Θάλασσα ο Ισραήλ έγινε μάρτυρας της απίστευτης καταστροφής του αιγυπτιακού στρατού από τον Θεό. Οι Ισραηλίτες χαίρονταν στη νίκη αυτή παίζοντας τα μουσικά τους όργανα, χορεύοντας και ψάλλοντας έναν δυνατό ύμνο θριάμβου (εδ.1-21). Αλλά, το ίδιο κεφάλαιο, που περιγράφει τον θριαμβευτικό ύμνο του Ισραήλ, περιγράφει και τους πρώτους γογγυσμούς της δυσαρέσκειας και της πικρίας. εδ.22: Αμέσως μετά από τη θαυμαστή αυτή απελευθέρωση, ο Ισραήλ άρχισε ένα ταξίδι μέσα στην έρημο προς τη γη της Επαγγελίας. Στη πρώτη λάμψη της νίκης προχωρούσαν χαρούμενοι τη πρώτη κι ίσως τη δεύτερη μέρα. Σε διάστημα 3 ημερών κάλυψαν 40 περίπου μίλια, αλλά η πορεία γινόταν μέσα στη ζέστη και ήταν κουραστική. Και για να γίνουν τα πράγματα χειρότερα, δεν εύρισκαν νερό. Μετά από δυο μέρες στην έρημο, τα εφόδια που είχαν μαζί τους εξαντλήθηκαν. Την τρίτη μέρα δεν είχαν καθόλου νερό κι ο λαιμός τους στέγνωσε. Ένιωθαν η κατάστασή τους να γίνεται απελπιστική. Στο σύντομο αυτό χρονικό διάστημα, κατέβηκαν από τα ύψη της δοξολογίας και της έκστασης, στα βάθη της απόγνωσης. Ξέχασαν τη δύναμη και το έλεος του Θεού, που τόσο θαυμαστά τους είχε απελευθερώσει. εδ.23: Τότε παρατήρησαν σε κάποια απόσταση πιο μπροστά νερά. Μπορείτε να φανταστείτε την ανακούφιση και τη χαρά τους, όταν τα είδαν και το άγριο τρέξιμο που έκαναν για να φτάσουν μέχρι εκεί. Μπορώ να δω τους πιο γρήγορους και γεροδεμένους να φτάνουν πρώτοι, να σκύβουν και να πίνουν απ’ το νερό. Λίγα δευτερόλεπτα, όμως, αργότερα το έφτυναν με απογοήτευση απ’ το στόμα τους, όταν διαπίστωναν ότι ήταν πικρό. Άρχισαν να φωνάζουν: «Αυτό το νερό είναι πικρό, δεν πίνεται, είναι σκέτο δηλητήριο». Οι άνθρωποι που έρχονταν πίσω τους, δεν τους πίστευαν, αλλά άρχισαν να πίνουν κι αυτοί. Σύντομα, όμως, έφτυναν κι αυτοί το πικρό νερό. Η Γραφή λέει: «Όταν ήρθαν στη Μερρά, δεν μπορούσαν να πιουν απ’ τα νερά της Μερράς, επειδή ήταν πικρά, γι’ αυτό και ονομάστηκε Μερρά». εδ.24: Τι έκανε τότε ο λαός; Άρχισαν να παραπονιούνται για τη διάψευση της ελπίδας τους. Η Γραφή λέει: «Και ο λαός γόγγυζε ενάντια στον Μωυσή λέγοντας: Τι θα πιούμε;» Ο ίδιος λαός που είχε χαρεί στη δόξα του ΚΥΡΙΟΥ, λίγες μέρες πριν, τώρα γόγγυζε και παραπονιόταν εναντίον Του.                      Οι άνθρωποι αυτοί είχαν δει τον Θεό να κάνει τρομερά θαύματα για χάρη τους στην Αίγυπτο.             Ο ΚΥΡΙΟΣ τους προστάτευσε με υπερφυσικό τρόπο ενώ ολόγυρά τους ερήμωσε την Αίγυπτο με πληγές. Μετά, καθώς ο Ισραήλ ξεκίνησε για την έρημο, τους απελευθέρωσε μ’ ένα απ’ τα μεγαλύτερα θαύματα: Άνοιξε τη θάλασσα και συγκράτησε τα νερά με απίστευτα ισχυρούς ανέμους. Κατά τη γνώμη μου, ο Θεός έκανε ένα ακόμα μεγαλύτερο θαύμα. Αφήρεσε κάθε έννοια λογικής απ’ τον αιγυπτιακό στρατό. Ποιος, εκτός απ’ ένα υπερφυσικά τυφλωμένο στράτευμα, θα έτρεχε κάτω από τόσο μεγάλα τείχη νερού; Κάθε λογικός στρατιώτης θα έβλεπε τι συνέβη και θα σκεφτόταν: «Για ένα λεπτό, αυτό είναι υπερφυσικό. Μόνον ο Θεός μπορεί να το κάνει αυτό. Όποιος θέλει μπορεί να προχωρήσει, αλλά εγώ δεν πάω πουθενά». Όμως, όλος ο αιγυπτιακός στρατός προχώρησε και καταστράφηκε. Ο Ισραήλ ήταν τελείως ανυπεράσπιστος απέναντι στους Αιγυπτίους. Όμως, με επιτυχία διέφυγαν από την Αίγυπτο κι επέζησαν, χωρίς ούτε ένα ατύχημα. Και αναρωτιέμαι: «Πώς μπορούσε ένας Ισραηλίτης να αμφιβάλλει ποτέ ξανά για τον Θεό, μετά από ένα τέτοιο θαύμα;» Να πώς: Μόλις δίψασαν, ξέχασαν όλα τα θαύματα που ο Θεός έκανε για χάρη τους. Τους πήρε λιγότερο από 3 μέρες για να αρχίσουν να αμφιβάλλουν για το Θεό. Το ίδιο αληθεύει για πολλούς Χριστιανούς σήμερα. Ενώ κάποτε βίωσαν θαύματα με τη δύναμη του Θεού, τώρα αμφιβάλλουν αν ο ΚΥΡΙΟΣ είναι μαζί τους. Οι άνθρωποι αυτοί δεν ξέρουν τίποτε για τη φύση του ουράνιου Πατέρα τους. Τόσοι πολλοί πιστοί τρέχουν σ’ όλο τον κόσμο ψάχνοντας για θαύματα και σημεία. Προσπαθούν να γνωρίσουν τον Θεό μέσα από υπερφυσικά έργα και θαύματα. Αλλά κανείς πραγματικά δεν μπορεί να γνωρίσει τον ΚΥΡΙΟ με τον τρόπο αυτό. Ο Παύλος μάς λέει ότι η πίστη δεν έρχεται μέσω της εμπειρίας υπερφυσικών έργων ή θαυμάτων, αλλά δια του Λόγου του Θεού (Ρωμ.10:17).                                                                    Ίσως αναρωτηθείς: «Ποιος είναι ο συγκεκριμένος Λόγος, που παράγει πίστη;» Είναι ο Λόγος που αποκαλύπτει το ποιος είναι ο ουράνιος Πατέρας μας. Ανακαλύπτουμε το ποιος Αυτός είναι, με το να δούμε και να πιστέψουμε το ποιος ισχυρίζεται ότι είναι. Κι αυτό συμβαίνει συνήθως, καθώς ο Θεός μάς βρίσκει στις δοκιμασίες μας. Άραγε, γιατί ο Θεός οδήγησε τους Ισραηλίτες απευθείας στα πικρά νερά στη Μερρά; Γιατί δεν τους φρόντισε, όπως στην Ε. Θάλασσα; Προφανώς θα μπορούσε να είχε πει ένα Λόγο και τα νερά να είχαν καθαριστεί, πριν φτάσουν οι Ισραηλίτες. Γιατί δεν το έκανε; Ο ΚΥΡΙΟΣ έφερε το λαό Του στη Μερρά για να λογαριαστεί μαζί τους. Ήθελε να τους οικοδομήσει. Αλλά δεν μπορούσε να αρχίσει το έργο αυτό, γιατί το στρατόπεδο ήταν γεμάτο με μια θανατηφόρα αρρώστια: την πικρία, που το πνεύμα της είχε εξαπλωθεί σ’ όλο τον Ισραήλ κι έπρεπε να αντιμετωπιστεί. Πιστεύω ότι αυτή ξεκίνησε απ’ την Αίγυπτο με ρίζες τόσο ζωντανές, που εξερράγησαν στα νερά της Μερρά. Ο ΚΥΡΙΟΣ απλά δεν μπορούσε να οδηγήσει το λαό Του παραπέρα, μέχρις ότου αντιμετωπιστεί αυτή η θανατηφόρα αρρώστια. Έτσι το πρώτο μέρος που τους πήγε στην έρημο, ήταν αυτά τα πικρά νερά. Επειδή ήθελε να τα χρησιμοποιήσει σαν έναν καθρέπτη για τις καρδιές τους. Καθώς θα κοίταζαν τα δηλητηριασμένα νερά, θα έβλεπαν την αντανάκλαση της δικής τους πικραμένης ψυχής. Φανταστείτε τη σκηνή στη Μερρά, καθώς ο λαός έφτυνε το πικρό νερό. Θα πρέπει να ήταν τελείως ζαλισμένοι και τους φαντάζομαι να μαζεύονται κατά ομάδες στις φυλές τους, προσπαθώντας να σκεφτούν γιατί η ευλογία και η εύνοια του Θεού είχαν τόσο γρήγορα εξαφανιστεί. Δεν μπορούσαν να σβήσουν τη δίψα τους, παρ’ όλες τις σκληρές προσπάθειές τους. Αυτό ακριβώς κάνει η πικρία στον άνθρωπο. Φέρνει σύγχυση, μια αίσθηση της δυσμένειας του Θεού και ανικανότητα για λατρεία. Πιστεύω ότι, ο Θεός χρησιμοποιεί το περιστατικό αυτό σαν ένα παραστατικό κήρυγμα για μας. Προσπαθεί να μας προειδοποιήσει για τη θανατηφόρα αρρώστια και τις συνέπειες μιας πικραμένης καρδιάς. Ο Χριστιανός και η πικρία Η περισσότερη πικρία μεταξύ πιστών προέρχεται από μια απογοήτευση με τον Θεό. Σχεδόν κάθε φορά που ένας Χριστιανός έχει πικρία, είναι σίγουρο ότι έχει βιώσει μια βαθιά απογοήτευση με τον ΚΥΡΙΟ. Ίσως η πικρία να πηγαίνει πίσω σε μια εποχή κρίσης: προβλήματα γάμου, οικογενειακές αναταράξεις, οικονομικές δυσκολίες, μια τραγική αρρώστια, σιγά - σιγά ξήραναν τη ζωή του. Βρίσκεται σε ανάγκη, πληγωμένος, φωνάζοντας στον Θεό για βοήθεια, περιμένοντας για ένα θαύμα, κάνοντας το καλύτερο που ξέρει να κάνει.                                                                                                                                   Αλλά, ο ΚΥΡΙΟΣ δε φαίνεται να βρίσκεται εκεί γι’ αυτόν.                Η δοκιμασία τον σέρνει και καθώς περνά ο καιρός τα πράγματα όλο και χειροτέρευουν. Μετ’ από λίγο αρχίζει να απορεί: «Πώς άφησε ο Θεός να συμβεί αυτό; Τον αγάπησα, Τον πίστεψα, προσευχήθηκα σ’ Αυτόν. Αλλά τίποτα δεν φαίνεται ν’ αλλάζει». Δεν τολμά να θυμώσει με τον ΚΥΡΙΟ και σιγουρεύεται, ότι δεν έκανε κάτι για να αποκοπεί απ’ Αυτόν. Αλλά βαθιά μέσα του, είναι απογοητευμένος. Και σύντομα ένας σπόρος πικρίας βγάζει ρίζα στην καρδιά του. Με τον καιρό ο σπόρος αυτός ξεπετάγεται κι ανθίζει. Τώρα συνεχίζει να αυξάνεται και να εξαπλώνεται στη ψυχή του. Οι πληγές της παιδικής ηλικίας μπορούν να μετατραπούν σε ρίζες πικρίας. Ορισμένα τραύματα, κακομεταχείριση, χτυπήματα, ενοχλήσεις, εγκατάλειψη, αφήνουν βαθιά τα σημάδια τους. Και συχνά αφήνουν ένα ίχνος πικρίας και μη συγχώρησης στη ζωή των θυμάτων τους. Η πκρία των Ισραηλιτών Πιστεύω ότι  άρχισε στην Αίγυπτο. Όταν ο Μωυσής εμφανίστηκε, οι ελπίδες τους, ξαφνικά, απογειώθηκαν. Ο άνθρωπος αυτός ισχυριζόταν ότι τον έστειλε ο Θεός και το αποδείκνυε κάνοντας υπερφυσικά σημεία και θαύματα. Για να καταλάβουμε πλήρως την εντύπωση που προκάλεσε στον Ισραήλ η παρουσία του Μωυσή, πρέπει να καταλάβουμε τις περιστάσεις αυτού του λαού. Είχαν περάσει χρόνια στη σκλαβιά, μέσα στο καμίνι της Αιγύπτου. Τώρα εμφανίζεται ο Μωυσής φέρνοντας σημεία μεγάλης ελπίδας. «Ο λαός πίστεψε: Κι όταν άκουσαν ότι ο ΚΥΡΙΟΣ επισκέφτηκε τους υιούς Ισραήλ και ότι είδε τις θλίψεις τους, τότε έσκυψαν τα κεφάλια τους και προσκύνησαν» (Έξοδ.4:31). Αλλά, ο Ισραήλ δεν ελευθερώθηκε αμέσως.                               Στην πραγματικότητα, ο λαός είδε το ζυγό του να χειροτερεύει. Τα μαστίγια των Αιγυπτίων έπεφταν στην πλάτη τους πιο δυνατά από πριν. Και ο Φαραώ αποφάσισε να μη τους προμηθεύει πια με άχυρο που χρειάζονταν, για να κάνουν το απαιτούμενο ποσό τούβλων. Κι ακόμα χειρότερα, αύξησε την ημερήσια ποσότητα που έπρεπε να κάνουν. Μπορείς να φανταστείς την απογοήτευσή τους προς τον Θεό και τον Μωυσή. Η Βίβλος λέει: «Συνάντησαν τον Μωυσή και τον Ααρών, που στέκονταν στο δρόμο, καθώς έβγαιναν απ’ τον Φαραώ και τους είπαν: Ο ΚΥΡΙΟΣ να επιβλέψει πάνω σας και να σας κρίνει. Επειδή κάνατε το άρωμά μας να είναι απεχθές στα μάτια του Φαραώ και στα μάτια των δούλων του, για να βάλει ένα μαχαίρι στα χέρια τους για να μας σφάξει» (Έξ.5:20-21). Για χρόνια είχα λίγη υπομονή με Χριστιανούς, που είχαν πικρία. Δεν καταλάβαινα, γιατί οι πικραμένοι πιστοί δεν κατανοούσαν την αιτία της πικρίας του. Τώρα, χρόνια αργότερα, είμαι γεμάτος δέος, καθώς βλέπω με πόση τρυφερότητα ο ΚΥΡΙΟΣ αντιμετώπισε το γογγυσμό, τα παράπονα και την πικρία των Ισραηλιτών. Η γεμάτη τρυφερότητα αγάπη του προς τον λαό Του, παρά την τρομερή κατάστασή του, απλά λειώνει την καρδιά μου. Παρακινούμαι να ζητήσω από τον Θεό να μου δίνει τη μεγάλη Του αγάπη, για τα παιδιά Του εκείνα που κατακαίγονται από πικρία. εδ.25: Να ποιο είναι το πιο θαυμαστό σχετικά με το εδάφιο αυτό: Ο ΚΥΡΙΟΣ θα μπορούσε να εξαλείψει το Ισραήλ στη Μερρά. Του είχε δώσει απίστευτα, αδιαμφισβήτητα θαύματα απελευθέρωσης. Όμως, απ’ την εμπειρία τους στο καμίνι της Αιγύπτου, παρ’ όλες τις υπερφυσικές πληγές και τον θαυματουργικό χωρισμό της θάλασσας, συνέχιζαν να δείχνουν απιστία. Στην αρχή, δε πίστεψαν τον Μωυσή, τον υπηρέτη του Θεού. Μετά συνέχεια αμφισβητούσαν το αν ο Θεός ήταν μαζί τους, συμπεριφερόμενοι σε κάθε αναποδιά, σαν ο Θεός να τους είχε εγκαταλείψει. Η βαθιά τους απογοήτευση προς τον ΚΥΡΙΟ συμβολίζεται με τα μικρά είδωλα, που έκρυβαν στις σκηνές τους. Τα κουβαλούσαν μαζί τους, παρ’ όλα τα δυνατά θαύματα. Τι έκανε, λοιπόν, ο Θεός για την ειδωλολατρία τους; Μήπως τους τιμώρησε ή τους απείλησε ότι θα τους εξαλείψει; Όχι, τουλάχιστον τότε. Αντίθετα, αντέδρασε με το να τους δώσει μια καινούργια αποκάλυψη της στοργικής Του φύσης απέναντί τους. Ο Θεός οδήγησε το Μωυσή να κόψει ένα ξύλο και να το ρίξει στα πικρά νερά. Και η Γραφή λέει: «Και όταν το έριξε στα νερά, τα νερά γλύκαναν». Ήπιαν, λοιπόν, ενισχύθηκαν και στερεώθηκε η καρδιά τους για το υπόλοιπο ταξίδι. Τα παράπονά τους μετατράπηκαν σε δοξολογία, καθώς ανανεώθηκε η εμπιστοσύνη τους προς τον ΓΧΒΧ και τον Μωυσή. Για άλλη μια φορά, θα μπορούμε να αναφέρουμε σύντομα ένα άλλο θεραπευτικό δένδρο, εκείνο που εμφανίζεται αργότερα στον Γολγοθά. Ο Ιησούς έριξε εκείνο το δένδρο, το σταυρό του Γολγοθά, στα πικρά βάθη όλων των αμαρτιών μας, γλυκαίνοντας τα νερά της ζωής για μας. Αλλά προς το παρόν, θέλω να σταματήσουμε και να επικεντρωθούμε στο θέμα που έχουμε μπροστά μας, την σπουδαία αποκάλυψη, που ο Θεός έδωσε στον Ισραήλ σχετικά με τη φύση Του. εδ.26: Απ’ αυτή την πικρή εμπειρία του Ισραήλ στην έρημο αποκαλύφθηκε ένα νέο όνομα του Θεού: «Γιαχβέ Ραφά» (יהוה רפא), «ο Γιαχβέ θεραπεύει». Για άλλη μια φορά βλέπουμε ότι ο Θεός έρχεται σε μας στις κρίσεις και τις αποτυχίες μας, φέρνοντάς μας μια νέα αποκάλυψη τού ποιος Αυτός είναι και δίνοντάς μας μια άλλη αποκάλυψη της τρυφερής Του αγάπης. Είναι στη Μαρά που ανακαλύπτουμε τον Γιαχβέ Ροφεέχα, «τον Κύριο που σε θεραπεύει». Το ρήμα «ραφά» (רפא) το συναντάμε περίπου 70 φορές στην εβραϊκή Βίβλο και σημαίνει «αποκαθιστώ, διορθώνω, γιατρεύω». Ο Θεός υπόσχεται στο λαό Του, με τον όρο να υπακούνε, ότι θα είναι πάντα ο θεραπευτής τους, ο «Γιαχβέ ροφεέχα»: «Αν ακούσεις επιμελώς την φωνή του Κυρίου του Θεού σου και πράττεις το αρεστό στα μάτια Του και δώσεις ακρόαση στις εντολές Του και φυλάξεις όλα τα προστάγματά Του, δε θα φέρω επάνω σου καμιά απ’ τις αρρώστιες, που έφερα ενάντια στους Αιγυπτίους. Επειδή εγώ είμαι ο ΚΥΡΙΟΣ που σε θεραπεύει». Εδώ, ο ΚΥΡΙΟΣ τους λέει: «Εγώ είμαι ο Θεός που θέλει να θεραπεύσει τις αρρώστιές σου. Δε θέλω να σε απορρίψω. Η καρδιά μου θέλει να σε γιατρεύσει τελείως, σώμα, ψυχή και πνεύμα. Θέλω να το ξέρεις, σχετικά με τον χαρακτήρα Μου απέναντί σου, ότι Εγώ είμαι ο θεραπευτής Σου». Η ανάγκη της ανθρωπότητας για θεραπεία Η Γραφή αποκαλύπτει περιπτώσεις, όπου εμφανίζεται η δύναμη του Θεού, έστω και με φυσικά μέσα, για να γιατρέψει τους ανθρώπους σωματικά. Στο Β' Βασιλέων 20:1-11 αναφέρεται η περίπτωση του βασιλιά Εζεκία, που ο ΚΥΡΙΟΣ τον θεράπευσε απ’ τη σωματική του αρρώστια και του χάρισε άλλα 15 χρόνια ζωής. Τίποτε πιο τραγικό απ’ την οδύνη της αρρώστιας. Η αρρώστια αποτελεί ένα τραγικό γεγονός, που η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει με ανείπωτες προσπάθειες και κόπους. Φρικτές πληγές και μάστιγες απείλησαν κατά καιρούς με αφανισμό ολόκληρες ηπείρους και σκότωσαν χιλιάδες ανθρώπους. Νοσοκομεία, άσυλα κι ιδρύματα παντού, που χτίζονται και συντηρούνται με φοβερό κόστος, μαρτυρούν για το καθεστώς της τραγωδίας της αρρώστιας στον κόσμο. Πόσο αναγκαίο για τις φυσικές ανάγκες των ανθρώπων είναι το όνομα «Γιαχβέ Ραφά». Αλλά η ανάγκη του ανθρώπου για θεραπεία είναι ακόμα μεγαλύτερη στην ψυχική και ηθική σφαίρα. Κι εδώ οι καταστροφές από την αμαρτία είναι πιο φανερές και τραγικές. Με μια εικόνα φυσικής αρρώστιας ο προφήτης Ησαΐας περιγράφει την ηθική και πνευματική κατάσταση του λαού του Θεού την εποχή του: «...Ολόκληρο το κεφάλι είναι άρρωστο κι όλη η καρδιά χαυνωμένη. Από το πέλμα του ποδιού μέχρι το κεφάλι δεν υπάρχει σ’ αυτόν ακεραιότητα, αλλά τραύματα και μελανιές και σάπια έλκη...» (1:5-6). Η ηθική και πνευματική αρρώστια της ανθρωπότητας είναι ανοικτή πληγή, που πυορροεί: «Η καρδιά είναι απατηλή περισσότερο απ’ όλα κι υπερβολικά διεφθαρμένη...» (Ιερεμίας 17:9). Η αμαρτία είναι η βασική αρρώστια που αποξενώνει την καρδιά απ’ το Θεό. Είναι τρομερή η ανάγκη της ανθρωπότητας, που βρίσκεται στην πίκρα και τα δεσμά της ανομίας, για έναν Θεραπευτή. Ο ΓΧΒΧ είναι ο μεγάλος Θεραπευτής των ανθρώπων Η σπουδαιότητα της Μερρά στην εμπειρία του Ισραήλ κι όλης της ανθρωπότητας, πιστοποιείται από το γεγονός ότι ο Ίδιος ο Θεός έδωσε στον Εαυτό Του αυτό το νέο όνομα «Γιαχβέ ροφεέχα». Η Μερρά μπορεί να παρουσιάζεται σαν απογοήτευση και πικρή εμπειρία στη ζωή των παιδιών του Θεού που λυτρώθηκαν, όπως ο Ισραήλ στην Αίγυπτο που λυτρώθηκε δια του πασχαλινού αμνού, και διασώθηκε από τον εχθρό με τη δύναμη του Θεού. Είναι ο ίδιος λαός που συναντήθηκε στη Μερρά με μια σειρά δοκιμασιών και πάνω στην απογοήτευσή του παραπονέθηκε, ξεχνώντας τη μεγάλη δύναμη και τη σωτηρία του Θεού. Σίγουρα η Μερρά παραμένει σαν η γλύκανση από τις πίκρες, σαν η θεραπεία απ’ τα κακά που η σάρκα έχει κληρονομήσει. Τα πικρά νερά της έγιναν γλυκά, όταν ένα ξύλο έπεσε μέσα τους. Το ξύλο αυτό, μια απεικόνιση του ξύλου, στο οποίο κρεμάστηκε ο ΚΥΡΙΟΣ της Κ. Διαθήκης (Γαλάτες 3:13), όταν ρίχτηκε στα νερά της ανθρώπινης ζωής, έκανε το πικρό γλυκό. Ο Ιησούς είναι η μόνη λύση για την θεραπεία των δεινών της ανθρωπότητας. Μόνον Αυτός μπορεί να γλυκάνει την πικρία της ανθρώπινης εμπειρίας μέσα απ’ τη συγχώρηση της αμαρτίας και τον αγιασμό της ζωής. Σίγουρα ο Θεός θεράπευε τις αρρώστιες οποτεδήποτε.          Η Γραφή αποκαλύπτει την επιθυμία και τον σκοπό Του να θεραπεύει τα δεινά του λαού Του και τις θλίψεις της ανθρωπότητας. Σίγουρα αφαιρούσε πληγές κι επιδημίες. «Ευλόγει, ω ψυχή μου, τον ΚΥΡΙΟ, και μη ξεχνάς όλες τις ευεργεσίες του. Αυτόν που συγχωρεί όλες τις ανομίες σου, Αυτόν που γιατρεύει όλες τις αρρώστιες σου» (Ψαλμός 103:2-3). Το γεγονός όμως, ότι υπέφεραν πληγές και επιδημίες σαν κρίση και τιμωρία, είναι απόδειξη της ρίζας της αμαρτίας που υπάρχει πίσω απ’ αυτά: «Απέρριψες ολοκληρωτικά τον Ιούδα; Αποστράφηκε η ψυχή σου τη Σιών; Γιατί μας πάταξες και δεν υπάρχει σε μας θεραπεία; Προσμέναμε ειρήνη, αλλά κανένα αγαθό και τον καιρό της θεραπείας και να, ταραχή!… Γιατί βοάς για το σύντριμμά σου; Ο πόνος σου είναι ανίατος εξαιτίας του πλήθους των ανομιών σου. Οι αμαρτίες σου πλήθυναν. Αυτός είναι ο λόγος που έκανα αυτά σε σένα» (Ιερεμίας 14:19, 30:15). Άλλωστε, πολλές αναφορές στην αρρώστια και στις πληγές είναι απλά μεταφορικές εκφράσεις ηθικών και πνευματικών κακών. Και με την έννοια αυτή ο Θεός είναι γνωστός σαν Γιαχβέ Ραφά: «Και το φως του φεγγαριού θα είναι σαν το φως του ηλίου και το φως του ηλίου θα είναι 7πλάσιο, σαν το φως 7 ημερών, κατά την ημέρα κατά την οποία ο Κύριος επιδένει το σύντριμμα του λαού του, και θεραπεύει την πληγή του τραυματισμού τους» (Ησαΐας 30:26), «Επειδή, θα αποκαταστήσω σε σένα την υγεία, και θα σε γιατρέψω απ’ τις πληγές σου, λέει ο Κύριος…» (Ιερεμίας 30:17). Ο Θεός θέλει και μπορεί να θεραπεύει. Η λύτρωση είναι τόσο κοντά, όσο το ξύλο στα νερά της Μερρά (Δευτερονόμιο 30:14). Υπάρχει σωτηρία για κάθε αμαρτία, θεραπεία για κάθε κακό. Η λύτρωση εξαρτάται απ’ την παραδοχή και την αίτηση. Και ο άνθρωπος συχνά είναι απρόθυμος να το κάνει. Ένας βασιλιάς του Ιούδα χτυπημένος από αρρώστια, δεν εκζήτησε τον ΚΥΡΙΟ, αλλά τους γιατρούς (Β' Χρονικών 16:12). Επειδή ήξερε, πως αιτία ήταν η αμαρτία του και πως η λύτρωση βρισκόταν στα χέρια του ΓΧΒΧ. Ο Ιερεμίας ρωτάει: «Δεν υπάρχει εκεί γιατρός; Γιατί, λοιπόν, η θυγατέρα του λαού μου δεν ανέλαβε την υγεία της;» (8:22). Η λύτρωση βρισκόταν εκεί, στον ίδιο τον ΓΧΒΧ, αλλά αυτοί προχωρούσαν αρνούμενοι τη λύτρωση, «έως ότου δεν υπήρχε θεραπεία» (Β' Χρονικών 36:16). Αιώνες αργότερα ο Ιησούς είπε στο λαό: «Δεν θέλετε να έρθετε σε Μένα, για να έχετε ζωή» (Ιωάννης 5:40). Ο Ιησούς, ο ιδιος ο ΚΥΡΙΟΣ που θεραπεύει, στην Κ. Διαθήκη, Η διακονία του  άρχισε με θεραπεία. Στη συναγωγή της Ναζαρέτ, καθώς είχε γυρίσει «εν δυνάμει» Πνεύματος μετά τους πειρασμούς Του, ξεκίνησε τη δημόσια διακονία Του αναφέροντας μια περικοπή του Ησαΐα (61:1, Λουκάς 4:18). Στο χωρίο 23, ο Ιησούς αναφέρεται σε θεραπείες που ο Ίδιος είχε κάνει. Στο ίδιο κεφάλαιο αναφέρονται θεραπείες, όπως του πυρετού κι απελευθέρωση δαιμονισμένων. Έτσι συνέχιζε πάντα τη διακονία Του. Ο λαός Του έφερνε όλους όσους ήταν άρρωστοι. Κι εκείνος πήγαινε παντού και θεράπευε κάθε αρρώστια κι ασθένεια ανάμεσα στο λαό (Ματθαίος 4:23). Όπως  με τον ΓΧΒΧ της Π. Διαθήκης, έτσι και με τον Ιησού, η φυσική θεραπεία εξυπηρετούσε τον βασικό σκοπό Του, τη θεραπεία των ψυχών. Οι αρρώστιες, που γιάτρευε, ήταν συμπτώματα της αρρώστιας της αμαρτίας. Πόσο συχνά ο Ιησούς είπε σ’ εκείνους που θεράπευε: «στο εξής μη αμάρτανε» ή «οι αμαρτίες σου συγχωρέθηκαν». Αποστόμωνε τους επικριτές Του με τα λόγια: «Δεν έχουν ανάγκη γιατρού αυτοί που υγιαίνουν, αλλ’ αυτοί που πάσχουν» (Ματθαίος 9:12). Και συνδέοντας την αρρώστια και τη θεραπεία με την αμαρτία, έλεγε: «Δεν ήρθα να καλέσω δικαίους, αλλά αμαρτωλούς σε μετάνοια» (Ματαίος 9:13). Πήγαινε παντού θεραπεύοντας αρρώστιες, αλλά η πρόσκλησή Του ήταν πάντα: «Ελάτε σε μένα όλοι όσοι κοπιάζετε κι είστε φορτωμένοι κι Εγώ θα σας αναπαύσω. Σηκώστε επάνω σας τον ζυγό μου και μάθετε από μένα, επειδή, είμαι πράος και ταπεινός στην καρδιά και θα βρείτε ανάπαυση μέσα στις ψυχές σας. Επειδή ο ζυγός μου είναι καλός και το φορτίο μου ελαφρύ» (Ματθαίος 11: 28-30). Κι ο Κύριος Ιησούς τέλειωσε τη διακονία Του γινόμενος το ξύλο που έκανε την πικρή πηγή της ανθρώπινης ύπαρξης, ύδατα ζωής, θεραπεία και γλυκύτητα. Το δίδαγμα της Μερρά, εκπληρώθηκε θαυμαστά σ’ Αυτόν. Στη Μερρά οι Ισραηλίτες διδάχτηκαν τη διαφθορά και την πικρία των φυσικών νερών, που είναι μια επιδείνωση της ψυχικής αρρώστιας. Μόνον το ξύλο της πρόβλεψης μπορεί να καθαρίσει, να γλυκάνει, να θεραπεύσει. (Α' Πέτρου 2:24). Αυτός είναι «οι πηγές της σωτηρίας», το ύδωρ της ζωής, υπέρ-αρκετό και σωτήριο (Ιωάννης 4:13-14, 7:37-38). Ο Ιησούς είναι και το ξύλο και τα νερά. Με τον Ιησού, το δένδρο της ζωής και τον ποταμό του νερού της ζωής στο κήπο της Εδέμ, τα πάντα είναι ελεύθερα και προσιτά, για άλλη μια φορά, στους γιους του Αδάμ. Αυτή είναι η εικόνα που μας παρουσιάζει η Αποκάλυψη (22:1-2). Ο ΚΥΡΙΟΣ είπε μέσω του προφήτη Μαλαχία: «Σε σας όμως, που φοβάστε το όνομά μου, θα ανατείλει ο ήλιος της δικαιοσύνης, με θεραπεία στις φτερούγες του…» (4:2).             Ο λόγος αυτός βρήκε μια ένδοξη εκπλήρωση κι αναμένει ακόμα μια πιο ένδοξη. Εκείνο, που ήταν ο ΓΧΒΧ για το λαό Ισραήλ στη Μερρά, είναι ο Ιησούς, ο Μεγάλος Θεραπευτής, για όλους που Τον πιστεύουν και Τον υπακούνε.    Όπως και ο Ισραήλ, στην Π. Διαθήκη, απέρριψε τον ΓΧΒΧ μέχρι που δεν υπήρχε λύτρωση, έτσι και σήμερα οι άνθρωποι απορρίπτουν τη θεραπευτική θυσία του Ιησού και προτιμούν άλλους γιατρούς κι άλλες μεθόδους λύτρωσης. Αλλά δόξα στον Θεό, για όλους όσους Τον δέχτηκαν κι απολαμβάνουν τη λύτρωσή Του κι έχουν γίνει υγιείς και «λαμβάνουν δωρεάν το ύδωρ της ζωής» (Αποκάλυψη 22:17). Ο Γιαχβέ Ραφά κι εσύ.                                                                                                                   Τι είναι αυτό, από το οποίο έχουμε ανάγκη να θεραπευτούμε;
 Ίσως πικρία απέναντι στον Θεό, γιατί επιτρέπει να συνεχίζεται η δοκιμασία μας; Ή ίσως θυμός με την κοινωνία ή με ορισμένα άτομα; Ίσως ένα πνεύμα μη συγχώρησης απέναντι σε κάποιον που μας έχει πληγώσει; Ίσως κάποιος να λέει: «Δεν μπορώ να τον συγχωρήσω αυτόν, ούτε καν θα προσπαθήσω. Δεν με νοιάζει πόσα εδάφια θα μου αναφέρεις. Δεν ξέρεις τι πέρασα εξαιτίας των όσων μου έκανε. Θα το αφήσω στον Θεό, Αυτός θα τον αντιμετωπίσει. Θα το πάρω στον τάφο μου». (Ναι, σίγουρα θα το πάρει στον τάφο του. Στην πραγματικότητα θα το έχει μαζί του, καθώς θα στέκεται μπροστά στο βήμα του Χριστού, επειδή αρνήθηκε να αφήσει την πικρία του). Αναρωτιέμαι, ποια είναι η πιο σημαντική θεραπεία που πρέπει να λάβουμε, σωματική ή ψυχική; Το να θεραπευτούμε σωματικά έχει σημασία, αλλά και η θεραπεία από την πικρία, τη μνησικακία και τον εγωισμό μας είναι κάτι το σημαντικό. Γιατί, όλα αυτά τα κλαδιά προέρχονται από το ίδιο δένδρο. Ανεξάρτητα με το ποια είναι η κατάστασή σου, ο Θεός λέει ότι η φύση Του δεν είναι να σε αποκόψει. Σου λέει: «Ναι, εγώ είμαι ο Γιαχβέ ο Θεός, Άγιος και Ύψιστος. Αλλά είμαι κι ο Γιαχβέ Ραφα και θέλω να σε θεραπεύσω και να σε αποκαταστήσω. Το ξέρω ότι είσαι θυμωμένος μαζί Μου. Η καρδιά σου είναι γεμάτη πικρία απέναντί Μου, από καιρό. Δε το παραδέχεσαι, αλλά βαθιά μέσα σου σκέφτεσαι: ‘Γιατί ο Θεός επέτρεψε να μου συμβεί αυτό;’ Θέλω να καταλάβεις ότι ξέρω από που προέρχεται η πικρία σου κι έρχομαι στην κατάσταση που βρίσκεσαι. Βλέπεις ότι φέρνει διαμάχη στη ζωή σου. Καταστρέφει το γάμο σου, την οικογένειά σου. Θέλω να βγάλω την πικρία από μέσα σου και να σε γιατρέψω, για να μη τη κουβαλάς για μια ακόμα μέρα. Μετά θέλω να σε εισαγάγω σ’ όλη τη χαρά κι ειρήνη που επιθυμώ για σένα. Σου αποκαλύπτω κάτι επιπλέον σχετικά με τη φύση Μου. Εγώ είμαι ο Γιαχβέ Ραφα, ο θεραπευτής σου κι ο επιδιορθωτής σου. Και η καρδιά Μου θέλει να λύσει το πρόβλημα της πικρίας σου. Σε θέλω ξανά στην τρυφερή αγκαλιά Μου, που είναι γεμάτη από την παρηγοριά Μου». Ακόμα κι αν κρύβεις πικρία στην καρδιά σου, εξακολουθείς να είσαι το απόκτημα του ΚΥΡΙΟΥ. Κι Αυτός σου προσφέρει ολοκληρωτική θεραπεία. Σου αποκάλυψε τον Εαυτό Του σαν Γιαχβέ Ραφα, τον θεραπευτή σου κι επιδιορθωτή σου, και περιμένει από σένα να Τον εμπιστευτείς. Λαχταρά να σε αποκαταστήσει σε μια καθαρή συνείδηση, σε καλή σωματική υγεία, στη θεϊκή Του ειρήνη κι εύνοια. Και σε περιμένει τώρα, θέλοντας να σε συγχωρήσει, και να σε καθαρίσει δίνοντάς σου μια νέα καρδιά. Η γιατρειά Του συμπεριλαμβάνει τη θεραπεία του σώματός σου, αλλά και της ψυχής σου. Η πικρία σε φέρνει σε μια τρομερή κρίση Υπάρχουν πολλοί Χριστιανοί με πικρία που αρνήθηκαν να ζητήσουν τη βοήθεια του ΚΥΡΙΟΥ. Απέρριψαν την προσφορά Του για θεραπεία, σαν να μην καταλάβαινε τον πόνο τους ή το πόσο πληγωμένοι ήσαν. Τώρα νιώθουν ότι απέρριψαν τη μόνη δυνατή θεραπεία τους. Σαν αποτέλεσμα, η πικρία τους τούς σφίγγει τόσο δυνατά, που διαρκεί σ’ όλη τους τη ζωή. Ξαφνικά γίνεται είδωλο στη καρδιά τους. Τώρα, αυτή είναι ο λόγος για τον οποίον ζουν, το επίκεντρο της ζωής τους. Αυτό είναι όλο κι όλο που μπορούν να σκεφτούν ή για το οποίο μπορούν να μιλούν. Κι αυτό αρχίζει να τους αποξενώνει από την οικογένειά τους και τους φίλους τους. «Παρατηρώντας μήπως κάποιος στερείται τη χάρη του Θεού. Μήπως κάποια ρίζα πικρίας, που αναφέρεται, φέρνει ενόχληση και διαμέσου αυτής μολυνθούν πολλοί» (Εβραίους 12:15). Όταν κρατάς την πικρία σου, αυτή θα μολύνει την οικογένειά σου, τα παιδιά σου, τους συνεργάτες σου. Ό,τι αγγίζεις, θα μολύνεται από το πνεύμα της πικρίας σου. Η Γραφή μάς προειδοποιεί να μην απορρίψουμε την προσφορά του Κυρίου για θεραπεία: «Αν εμείς αμαρτάνουμε εκούσια, αφού λάβαμε τη γνώση της αλήθειας, δεν απολείπεται πλέον θυσία για τις αμαρτίες, αλλά κάποια φοβερή αναμονή κρίσης κι έξαψης φωτιάς, η οποία πρόκειται να κατατρώει τους εναντίους» (Εβραίους 10:26-27). Με άλλα λόγια έχουμε λάβει γνώση του Γιαχβέ Ραφα. Κι αν απορρίψουμε την προσφορά Του για θεραπεία και συνεχίζουμε στην πεισματική πικρία, τότε θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη παιδεία Του. Η δυνατή Του προειδοποίηση είναι: «Επιδιώκετε ειρήνη με όλους και τον αγιασμό, χωρίς τον οποίον κανένας δεν θα δει τον Κύριο» (Εβραίους 12:14). Ο ΚΥΡΙΟΣ που πατάσσει Αν κρατάμε πικρία, έρχεται τελικά καιρός που ο Θεός πρέπει να μας απομονώσει. Φυσικά και εξακουθεί να μας αγαπά, αλλά δεν μπορεί να αφήσει τον ιό μας να μολύνει τους αγίους γύρω μας. Ο ΚΥΡΙΟΣ χρησιμοποιεί αυτού του είδους την κρίση για να αποκαλύψει κάτι άλλο σχετικά με τη φύση Του: Είναι ο Γιαχβέ Μακκέ (יהוה מכּה), «ο Κύριος που πατάσσει». Λέει στον Ιεζεκιήλ: «Θα ανταποδώσω σύμφωνα με τους δρόμους σου, και θα είναι τα βδελύγματά σου ανάμεσά σου. Και θα γνωρίσετε ότι εγώ είμαι ο Κύριος, που πατάσσει» (7:9). Ίσως απορείς: «Ο Κύριός μου είναι ένας Θεός που πατάσσει; Που βρίσκεται τότε η χάρη;» Όμως, αυτή η πλευρά της φύσης του Θεού σχετίζεται με τη χάρη Του. Στις Παροιμίες ο Θεός συμβουλεύει κάθε γονιό να χρησιμοποιήσει τη ράβδο για να τιμωρήσει τα ανόητα παιδιά του: «Η ανοησία είναι συνδεδεμένη με την καρδιά του παιδιού. Η ράβδος της παιδείας θα την αποχωρήσει απ’ αυτό» (Παροιμίες 22:15). Η παιδεία αυτή έχει σκοπό να τα θεραπεύσει και να τα οδηγήσει και πάλι στη σοφία. Έτσι και ο Κύριος πατάσσει τα ανυπάκουα παιδιά Του για να τα επιστρέψει στις οδούς Του. Ο Γιαχβέ Μακκέ μας λέει: «Ήρθα για να σε πειθαρχήσω, να διορθώσω τους δρόμους σου, αλλιώς, βαδίζεις για τραγωδία. Αν κρατάς πικρία, η ζωή σου θα αρχίσει να διαλύεται. Όλα θα πηγαίνουν προς το χειρότερο. Θα καταλήξεις σε πλήρη σύγχυση. Η οικογενειακή σου ζωή θα γίνει χαοτική. Οι σχέσεις σου θα αρχίσουν να ξινίζουν και θα σκέφτεσαι ότι όλοι είναι εναντίον σου, οι οικογένειά σου, οι φίλοι σου, οι συνεργάτες σου. Θα καταλήξεις στο να χάσεις τα πάντα». Ο ΚΥΡΙΟΣ δε θέλει να χάσει κανένα απ’ τα παιδιά Του. Κι όταν απορρίπτουμε αυτή τη θαυμάσια προσφορά του Γιαχβέ Ροφέ, δεν μένει άλλος δρόμος για θεραπεία. Είναι τότε που γίνεται σε μας ο Γιαχβέ Μακκέ, ο ΚΥΡΙΟΣ που πατάσσει. Είναι η όψη της φύσης Του που αρνείται να μας αφήσει να συνεχίσουμε. Λέει: «Δεν μπορώ να αφήσω την πικρία σου να συνεχίζεται. Ήρθε ο καιρός να πάψει. Ήρθα με αγάπη, έλεος και μεγάλη ευσπλαχνία. Αλλ’ απέρριψες την προσφορά μου επανειλημμένα. Τώρα πρέπει να εφαρμόσω τη ράβδο πάνω σου. Πρέπει να σε πατάξω». Ο Θεός αποκάλυψε αυτή την άποψη του χαρακτήρα Του στον Ισραήλ, μετά που αγνόησε τις πολλές σπλαχνικές Του προειδοποιήσεις. Με μεγάλη αγάπη κι ευσπλαχνία ο ΚΥΡΙΟΣ τούς έστειλε τους δούλους Του, τους προφήτες, προειδοποιώντας ότι αν συνέχιζαν να απορρίπτουν τις κλήσεις Του για υπακοή, θα έπεφτε η οργή Του. «Θα γνωρίσουν ότι εγώ ο ΚΥΡΙΟΣ δεν μίλησα μάταια, ότι επρόκειτο να κάνω σ’ αυτούς αυτά τα κακά» (Ιεζεκιήλ 6:10). «Η ράβδος άνθισε, η υπερηφάνεια βλάστησε» (Ιεζεκιήλ 7:10). Ο Κύριος τους έλεγε: «Η πικρία σας έχει πάρει τώρα την κυριαρχία στη ζωή σας. Έχει ανθίσει σε υπερηφάνεια. Κι αυτό θα σας οδηγήσει στην καταστροφή». Τελικά ο Θεός πάταξε τον Ισραήλ στέλνοντάς τους στην εξορία. Πήρε τη χαρά και την ειρήνη τους κι έφερε ντροπή και ταραχή στη ζωή τους. Όμως, όλο τον καιρό επιδίωκε ένα πράγμα, τη μετάνοια. Ήθελε να συγχωρέσει και να αποκαταστήσει το λαό Του. «Και θα βαστάξουν τη ντροπή τους κι όλες τις παραβάσεις τους, με τις οποίες έγιναν σε Μένα παραβάτες, όταν κατοικούσαν στη γη τους με ασφάλεια και δεν υπήρχε εκείνος που να εκφοβίζει. Όταν τους επαναφέρω από τους λαούς και τους συγκεντρώσω απ’ τους τόπους των εχθρών τους και αγιαστώ σ’ αυτούς, μπροστά σε πολλά έθνη» (Ιεζεκιήλ 39:26-27). Στην ουσία ο Θεός έλεγε: «Όταν με γνωρίσετε σαν Γιαχβέ Μακκέ, τον Θεό που πατάσσει για να θεραπεύσει, τότε θα γνωρίσετε απελευθέρωση, νίκη και αποκατάσταση. Θα σας πατάξω με πειθαρχία, για να βγάλω όλη τη θανατηφόρα ανταρσία σας». Ας αφήσουμε τον Γιαχβέ Ροφέ να θεραπεύσει την πικρία μας, για να προχωρήσουμε παραπέρα. Ο ΚΥΡΙΟΣ θέλει να μας θεραπεύσει από τις σωματικές αρρώστιες, αλλά κι απ’ τις αρρώστιες της ψυχής μας. Γι’ αυτό και τώρα μας ικετεύει: «Θέλω να σε θεραπεύσω απ’ αυτό που σε βασανίζει. Αλλιώς, θα με γνωρίσεις σαν Γιαχβέ Μακκέ, τον ΚΥΡΙΟ που πατάσσει. Σε αγαπώ και θέλω να διαλέξεις τη θεραπεία». Ας μην απορρίψουμε την αποκάλυψη του Θεού σαν τον θεραπευτή μας, χλευάσουμε τη προσφορά Του κι αρνηθούμε να διορθωθούμε, γιατί τότε θα αντιμετωπίσουμε την παιδεία Του. Είναι ώρα να επιστρέψουμε στον Γιαχβέ Ραφα. Ας αρχίσουμε να προσευχόμαστε: «Κύριε, κουβάλησα αυτή τη πικρία για τόσο πολύ χρονικό διάστημα. Τώρα ξέρω ότι είναι καιρός να ελευθερωθώ. Θέλω να ελευθερωθώ». Αυτός θα την πάρει για το υπόλοιπο της ζωής μας. Το Άγιο Πνεύμα θα μας φέρει μια πρωτόγνωρη ειρήνη, κάνοντάς μας να τραγουδάμε, να χορεύουμε και να φωνάζουμε. Θα κοιμηθούμε σαν να μην έχουμε κοιμηθεί εδώ κι αιώνες, επειδή θα έχουμε επιστρέψει στον τόπο της ευλογίας. Και Αυτός, θα αρχίσει να δουλεύει νέα πράγματα στη ζωή μας, φέρνοντάς μας ανανεωμένη ελπίδα, επειδή διαλέξαμε να Τον γνωρίσουμε σαν Γιαχβέ Ραφα. Μας καλεί να μετανιώσουμε για τη πικρία μας. Λαχταρά, όχι μόνο να θεραπεύσει τις σωματικές μας ασθένειες, αλλά ποθεί να θεραπεύσει και την πληγωμένη μας ψυχή. Ας Του την δώσουμε, τώρα.
πηγη.loveforzion